SÜRDÜRÜLEBİLİR REKABET GÜCÜ PİYASA KALİTESİ- ŞİRKET STRATEJİLERİ KASIM, 2007

1. SÜRDÜRÜLEBİLİR REKABET GÜCÜPİYASA KALİTESİ- ŞİRKET STRATEJİLERİ KASIM, 2007 • Prof.Dr.Çelik Kurtoğlu • “iyişirket” Danışmanlık A.Ş.

2. SÜRDÜRÜLEBİLİR REKABET GÜCÜ-PİYASALAR-ŞİRKET STRATEJİLERİ • Sürdürülebilir rekabet gücünün arkasındaki iki esas etken saydam piyasalar ve bunu destekleyen kamu politikaları • Günümüzde teknoloji herkes tarafından ulaşılabilen faktör • Teknoloji yaratmak ise bu süreç yatırım yapmakla mümkün, yeni süreç ve ürünlerin rantını bu zahmete katlananlar elde ediyor.

3. ŞİRKETLERİN HEDEFİ DEĞER ZİNCİRİNİN TAMAMI MI? • Küreselleşme ile uluslararası şirketlerin stratejileri tamamlayıcı mı? • Küreselleşmeyi belirleyen haberleşme mi, yeni finans kolaylıkları mı.... • Yoksa üretim süreci mi belirliyor şirketlerin değer zincirinin neresinde yer alacağını? • Bir şirket tek başına rekabet gücünü belirleyebilir mi? • Bir hükümet tek başına rekabet gücünü belirleyebilir mi? • Kimin rekabet gücü? • Hangi politikalar?

4. Ülke Uygulamaları • İleri sanayi ülkelerinin hükümetleri teknoloji geliştirme sürecini bir bir destekliyor • Akıllı ülkeler imkanları sınırlı da olsa bilinçli politikalarla kendi teknoloji nişlerini yaratıyor, (Finlandiya, Güney Kore)

5. Ülke Uygulamaları • Çin Komünist Partisi, sosyal sorunlarını çözmek için attığı radikal adımlarla piyasa mekanizmasının belirleyicisi olan “fiyatları” rekabet gücü sağlayacak şekilde kendi denetimine aldı

6. Ülke Uygulamaları • Türkiye’de uzun süren yüksek enflasyon piyasanın kalitesini bozdu. Bugün fiyatlar doğru göstergeler olmaktan uzak • Yıllarca yanlışlara yol açan müdahalelerden sonra benimsenen “serbest piyasa” sanayi politikası kavramını tabu haline getirdi. • Şirketlerin teknolojik gelişme doğrultusunda bir yandan belirsizliklerden olanak ölçüsünde arındırılması, diğer yandan ARGE desteğine ve rehberliğe ihtiyacı önemli boyutta

7. Türkiye’de Sanayi Politikası ve Serbest Piyasa Ekonomisi • Makro denge önceliği ve “kriz korkusu” ile döviz kuru bir yandan sanayinin daha yüksek katma değerli alanlara yönelmesine yardım ederken, diğer yandan sanayi içi ticareti zayıflattı • Türk şirketleri birbirlerinden çok yurtdışındaki şirketlerle alış veriş ilişkisinde ve bu sürdürülebilir rekabet gücü geliştirmelerini engelliyor

8. AB’de Şirketler Tarafından Yaratılan İstihdamın Bölünüşü • AB Genelinde istihdamın %41’i imalatta çalışanlardan, %28’i profesyonel ve teknik kişilerden oluşmakta • ERT şirketlerinde profesyonel ve teknik kişilerin oranı %36, imalatta çalışanların payı ise %34. • ERT şirketlerinde düz işçilerin payı %4 iken, bu AB genelinde %10 luk paya sahip

9. ERT Şirketlerinin AB’de İstihdama Doğrudan ve Dolaylı Katkısı • ERT şirketlerinin sağladıkları 6.6 milyon istihdamın 2.6 milyonu bu şirketlerde çalışanlardan oluşuyor • ERT şirketlerinin tedarik ilişkisi yoluyla neden oldukları istihdam 2.9 milyonla doğrudan istihdamdan daha büyük • Doğrudan ve dolaylı istihdamın yol açtığı tüketim yoluyla yaratılan istihdam ise 1.1 milyon kişi

10. ERT Şirketlerinin Yol Açtıkları Dolaylı İstihdamın bölünüşü • İstihdamın %46’sını oluşturan tedariklerin yarıdan fazlası enerji, hammadde ve çeşitli parçalardan oluşuyor • Tedariklerin üçte biri taşımacılık, haberleşme de dahil olmak üzere hizmetlerden meydana geliyor • Sermaye malı ve entellektüel sermaye alımları toplamın %14’üne eşit

11. ERT Şirketlerinin Rekabet Artışına İmkan veren ARGE Faaliyetine Katkısı • AB Genelinde yapılan ARGE’nin %14’ü ERT şirketleri tarafından üstleniliyor • AB’de iş aleminin yaptığı ARGE faaliyetinin %23’ü ERT firmalarına ait • ERT ARGE çalışanları AB araştırmacılarının %28’ini oluşturuyor

12. Türkiye’de Şirketlerin Değer Zincirinden Yola Çıkılarak Rekabet Performansının Belirleyicileri • Eğitim, finansman ve altyapı önemli sorun alanları • Rekabet gücünü etkileyen faktörler:Pazar büyüklüğü, istihdam ve vergi gelirleri • Rekabet gücünün yaratılmasına ve sürdürülmesine imkan veren faktörler yatırımları, işgücü kalitesini, teknoloji, ARGE, buluş ve yeni pazarlara ulaşmayı sağlıyor • Bu mekanizma işlerse girişimcilik özendiriliyor, yatırımlar artıyor, verimlilik ve katma değer büyüyor

13. Türkiye’de Rekabet Gücünü Belirleyen Etkileşme Sürecinin Haritası

14. Çeşitli Endüstrilerin “ARGE’de Ağır Yükte Hafifliğe” Göre Kümelenmesi • Az gelişmiş ülkeler çok yük taşıyıp düşük rekabet gücü ile az değer yaratıyor • Engeller ortadan kaldırılıp • İmkan vericilerin önü açılırsa ülkeler değeri yüksek “hafif “mallar” üretebiliyor

15. Sonuç • Piyasalar bilgi oluşumunu engelleyen eğilimlerden ve etkenlerden arındırılmalı • İşlem maliyetleri azaltıldığı takdirde her üreticinin değer zincirinde karşılaştırmalı üstünlüğüne göre yer almasını sağlanacaktır • Türkiye’de rekabet gücünü beslemesi gerekirken onu adeta engelleyen etkenler ortadan kaldırılmalıdır • YARIŞTA BAŞARILAR. • TEŞEKKÜRLER.

16. Sonuç • Piyasalar bilgi oluşumunu engelleyen eğilimlerden ve etkenlerden arındırılmalı • İşlem maliyetleri azaltıldığı takdirde her üreticinin değer zincirinde karşılaştırmalı üstünlüğüne göre yer almasını sağlanacaktır • Türkiye’de rekabet gücünü beslemesi gerekirken onu adeta engelleyen etkenler ortadan kaldırılmalıdır • YARIŞTA BAŞARILAR. • TEŞEKKÜRLER.