Badanie potrzeb i opinii społeczeństwa

1. Badanie potrzeb i opinii społeczeństwa Typy obserwacji. Eksperyment, badania sondażowe

2. Projekt : „Odpowiedź na wyzwania gospodarki opartej na wiedzy: nowy program nauczania na WSHiP”. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

3. Eksperyment • Wstępny dylemat: W jaki sposób manipulowanie ludźmi w kontrolowanym środowisku eksperymentalnym może nam cokolwiek powiedzieć o „naturalnym” ludzkim zachowaniu? • Zasadniczo eksperymenty wymagają: • Podjęcia działania i • Obserwowania skutków tego działania

4. Tematy odpowiednie dla eksperymentu • Eksperyment jest szczególnie odpowiedni przy testowaniu hipotez • Eksperyment koncentruje się na ustalaniu związków przyczynowych, dlatego bardziej nadaje się do celów wyjaśniających niż opisowych. • Badanie interakcji w małej grupie

5. Eksperyment klasyczny • Najczęściej stosowany rodzaj eksperymentu • Składa się z trzech głównych par składowych: • Zmiennych niezależnych (przyczyna) i zmiennychzależnych (skutek) • Pretestu i posttestu (Pretest służy pomiarowi zmiennej zależnej. Następnie badani są poddawani wpływowi bodźca, będącego zmienną niezależną. Posttest służy ponownemu zbadaniu zmiennej zależnej. Różnica pomiędzy pierwszym a ostatnim pomiarem przypisywana jest wpływowi zmiennej niezależnej.) • Grupy eksperymentalnej (na którą oddziałuje się bodźcem) i kontrolnej (brak takiego oddziaływania).

6. Przykład Badamy wpływ przerw w pracy (zmienna niezależna) na jej efektywność (zmienna zależna). Aby dokonać pomiaru wpływu zmiennej niezależnej na zmienną zależną dokonamy pomiaru efektywności przed rozpoczęciem badania (pretest) i po jego zakończeniu (posttest). Żeby zminimalizować problem trafności badania i upewnić się czy inne czynniki niż zmienna niezależna przypadkiem nie wpłynęły na wynik badania (np. zainteresowanie badacza) podzielimy badanych na grupę, która będzie miała przerwę (grupa eksperymentalna) oraz na grupę, która przerwy nie będzie miała (grupa kontrolna).

7. Eksperyment podwójnie ślepy • Zaobserwowano, że podział na grupę eksperymentalną i kontrolną nie eliminuje wpływu samego badacza na wyniki badania (w naszym przykładzie mógłby nieświadomie poprzez swój stosunek wpłynąć na osoby badane, a tym samym na wynik testu). Ażeby tego uniknąć stosuje się eksperyment podwójnie ślepy, czyli taki, w którym osoba, bezpośrednio przeprowadzająca badanie nie byłaby poinformowana, która grupa jest eksperymentalna, a która kontrolna.

8. Dobór uczestników • Odpowiedni dobór uczestników badania ma zapewnić reprezentatywność dla danej populacji. • Cel ten można osiągnąć m.in. • Poprzez losowy dobór uczestników z badanej populacji. Badacz wybiera losowo dwie próby. Należy jednak pamiętać, że próby mniejsze od 100 są słabo reprezentatywne. Dobór losowy jest rzadko stosowany w eksperymentach. Stosuje się go przy doborze uczestników do grup (randomizacja) • Dobieranie grup przez dopasowanie: polega na tworzeniu pary badanych, dopasowując ich ze względu na podobieństwo wartości jednej lub kilku zmiennych, po czym jeden z nich jest włączany do grupy eksperymentalnej, a drugi do kontrolnej.

9. Przykład dobierania grup przez dopasowanie • Załóżmy, że naszym badaniu wpływu przerwy na efektywność pracy bierze udział 100 osób. 60 mężczyzn i 40 kobiet. • Dobór grupy poprzez dopasowanie polegałby na wyborze 30 mężczyzn i 20 kobiet do grupy eksperymentalnej i do grupy kontrolnej.

10. Trafność w badaniach eksperymentalnych • Trafności wewnętrzna – upewnienie, że nic poza zmiennymi niezależnymi nie wpływa na wyniki. Realizuje się to poprzez kontrolowanie wszystkich zmiennych ubocznych oraz poprzez losowe przydzielanie wszystkim badanym różnych warunków eksperymentalnych. • Trafność zewnętrzna – gwarancja, że wyniki badań mogą być uogólnione na innych ludzi i na inne sytuacje. Najlepszym sposobem na zapewnienie trafności zewnętrznej jest zapewnienie Powtarzalności badań, czyli powtarzanie badań, często z udziałem osób z innych badanych populacji albo w innych warunkach.

11. Wady i zalety eksperymentów • Wady: • Sztuczność, która nie musi odzwierciedlać tego, co zachodzi w świecie zewnętrznym • Zalety: • izolacja zmiennej niezależnej, co pozwala na wnioskowanie przyczynowe • Względna łatwość powtarzania badań • Naukowy rygor

12. Badania sondażowe • Badania sondażowe to jedna z najstarszych metod badawczych. Są szczególnie przydatne, gdy dysponujemy niskimi funduszami badawczymi. • Metody zbierania danych sondażowych: • Kwestionariusz do samodzielnego wypełnienia • Wywiad bezpośredni • Sondaże telefoniczne

13. Tematy do badań sondażowych • Badania sondażowe są najlepszą metodą do zbierania oryginalnych danych w celu opisywana populacji zbyt dużej, aby ją obserwować bezpośrednio. • Są doskonałym narzędziem pomiaru postaw, poglądów oraz opinii w dużej populacji (badania opinii publicznej) • dzięki starannemu doborowi losowemu możemy zakładać, że cechy naszych respondentów odzwierciedlają cechy szerszej populacji

14. Kwestionariusz do samodzielnego wypełnienia ZALETY • Stosunkowo niski koszt • Obniżenie błędu stronniczości • Większa anonimowość • Udzielanie przemyślanych odpowiedzi i możliwość konsultacji • Dostępność

15. Kwestionariusz do samodzielnego wypełnienia WADY • Wymaga prostych pytań • Brak możliwości sondowania • W przypadku ankiety pocztowej: • utrata kontroli nad tym, kto udziela odpowiedzi • niski odsetek odpowiedzi 20 - 40%

16. Wywiad bezpośredni • Wywiad wg. ustrukturowanego planu: liczba zadawanych pytań oraz sposób ich formułowania są identyczne dla wszystkich respondentów • Wywiad zogniskowany: prowadzony wg. planu • Odbywa się z osobami, które mają określone doświadczenia • Odwołuje się do sytuacji, które były analizowane przed rozpoczęciem wywiadu • Przeprowadzany zgodnie z planem • Skupia się na doświadczeniach badanych osób • Wywiad nieukierunkowany: badacz nie posiada z góry ustalonego planu

17. Zalety wywiadu bezpośredniego • Większa elastyczność • Możliwość kontrolowania sytuacji, w której prowadzony jest wywiad • Wyższy odsetek otrzymanych odpowiedzi • Możliwość zbierania dodatkowych informacji podczas wywiadu • Możliwość obserwacji

18. Wady wywiadu bezpośredniego • Brak anonimowości (np. niektóre pytania mogą wprowadzać w zakłopotanie) • Wyższe koszty • Stronniczość badacza i jej wpływ na przebieg badania

19. Zasady prowadzenia wywiadu • Przedstaw się respondentowi. Powiedz kim jesteś i kogo reprezentujesz? • Opowiedz respondentowi, co robisz, tak, aby wzbudzić jego zainteresowanie (UWAGA! Nie zawsze możemy powiedzieć co dokładnie robimy i co badamy. W zależności od badani, część instrukcji może być zamaskowana) • Powiedz respondentowi, w jaki sposób został wybrany • Bądź elastyczny - dostosuj swoje postępowanie do sytuacji • Stwórz atmosferę zaufania i zrozumienia. • Nie naciskaj i nie nalegaj.

20. Cechy wywiadu telefonicznego • Przeciętne koszty • Krótki czas, duża liczba respondentów • Kontrola poprawności zadawania pytań i poprawność rejestrowania danych • Możliwość odmowy odpowiedzi na pytania • „Przerywanie” wywiadu • Mniej informacji

21. CATI - Computer Aided Telephone Interview • Jest to technika stosowana przy realizacji badań ilościowych, polegająca na przeprowadzaniu wywiadów telefonicznych z respondentami z wykorzystaniem komputera. • Pozwala ona na: • Szybką realizację badań – szybszą niż przy wywiadach bezpośrednich (face to face) • Automatyczne kodowanie uzyskiwanych informacji w czasie wywiadu • Niskie koszty przeprowadzania wywiadu w porównaniu z wywiadem bezpośrednim przy podobnych możliwościach metodologicznych • Eliminacja większości błędów ankieterskich, takich jak niestosowanie się do reguł przejścia lub pomijanie pytań • Szybkość uzyskiwania wyników • Pełna kontrola pracy ankieterów • CATI posiada również pewne ograniczenia. Czas trwania wywiadu nie powinien być dłuższy niż 15 minut, a pytania z listą odpowiedzi powinny uwzględniać ograniczone możliwości percepcyjne respondenta. Pytania otwarte powinny być używane tylko wówczas, gdy są niezbędne.CATI nadaje się szczególnie do badań grup trudno dostępnych, gdzie metoda CATI jest obecnie wykorzystywana częściej niż tradycyjne metody zbierania danych.

22. Wskazówki do zadawania pytań • Pytania i stwierdzenia. • Pytania otwarte i zamknięte • Pytania powinny być jasne • Unikaj podwójnych pytań • Respondenci muszą być w stanie udzielić odpowiedzi • Respondenci muszą chcieć odpowiadać. • Pytanie powinny być adekwatne • Najlepsze są krótkie pytania

23. Dziękuję za uwagę