KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KÜRESEL ISINMA

1. KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KÜRESEL ISINMA Hazırlayanlar : Prof. Dr. Necmettin ÇEPEL Celal ERGÜN

2. Ana Konu Başlıkları Konunun Tanımı 1 Küresel İklim değişikliğinin Kanıtları 2 Küresel İklim değişikliğinin Nedenleri 3 Küresel İklim değişikliğinin Ekolojik Sonuçları 4 Alınabilecek Önlemler 5

3. Tanım Küresel Isınma nedir? Sera gazlarının atmosferde birikmesi ile yeryüzü ile yeryüzüne yakın atmosfer tabakalarında sıcaklığın artması Küresel İklim Değişimi nedir? • Yeryüzü ve yeryüzüne ait sıcaklıkla birlikte diğer iklim elemanlarında (nem, yağış, hava hareketleri) yaşanan değişimlerdir. • “Yapay İklim Değişikliği” ise, insan etkisinden kaynaklanan nedenlerle iklim elemanlarının değişmesidir.

4. Blomstrandbreen Buzulu 2002 1918 Kuzey Kutbu yakınlarındaki Blomstrandbreen buzulunun 1918 ve 2002’de çekilen Fotoğrafları, küresel ısınmanın boyutlarını açıkça gösteriyor. Cumhuriyet Gazetesi 25.01.2005 (Foto: Reuters)

5. Patagonya Bölgesi Patagonya’da her yeri kaplayan buzulların 1928 yılında çekilmiş fotoğrafı(üstte) ve aynı bölgenin 2004’te çekilen fotoğrafı (Altta) Bilimadamları dünyadaki buzulların 2070’e kadar tamamen eriyeceğini söylüyor. Vatan Gazetesi 30.01.2005

6. Klimanjaro Dağı’ndaki Kar ve Buz Örtüsü (1993) Klimanjaro Dağı’ndaki Kar ve Buz Örtüsü (2000) Klimanjaro Dağı’ndaki Kar ve Buz Örtüsü Kaynak: Bergkamp, G. Orlando, B. And Burton I. (2003). Change. Adaptation of water management to climate change. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK. page.3

7. 5.000 Yıllık 14 kg Ağırlığındaki Buz Adam Ötzi 1991 son baharında, Güneybatı Alpler’in Avusturya ile İtalya sınırına yakın bölümünde dağcılar, bir buzuldan dışarı sarkan bozulmamış bir erkek cesedi buldular. 5.000 yıl önce bir fırtınada hızla kar ve buzla kaplandığı tahmin edilen bu insanın vücudu şaşırtıcı derecede bozulmadan kalmıştı. Foto: Cumhuriyet Gazetesi 13.12.2004 Bilim –Teknik Eki Kaynak: Dünyanın Durumu 2000 s.5

8. İsviçre Alpleri’nde Morteratsch Buzullarının Erimesi Foto : N.ÇEPEL, 1957

9. Küresel İklim Değişikliği Sürecine İlişkin Diğer Kanıtlar Son 50 yılda Antarktika’da 2,5 °C’lik sıcaklık artışı ölçüldü. 1 1998 yılında Dünya sıcaklık ortalaması, 1961 – 1990 yılları arasındaki ortalama dünya sıcaklığından 0,57ºC fazla 2

10. Küresel İklim Değişikliği Sürecine İlişkin Diğer Kanıtlar 1860 yılından günümüze küresel ortalama hava sıcaklıklarında 0,4 - 0,8ºC artış olmuştur. Bu geçen 1000 yılın herhangi bir döneminden daha büyüktür. 3 En gelişmiş iklim modelleri 1990-2100 dönemi için küresel yüzey sıcaklığının 1,4 ile 5,8ºC arasında bir artışın olabileceğini göstermektedir. 4 Son buzul çağında yerküre ortalama sıcaklığı bu güne göre 5ºC daha soğuktu. 5 Küresel ortalama sıcaklıkların geçen 10,000 yıldaki herhangi bir yüzyılda 1ºC ’den daha fazla değişmiş olması olası görülmemektedir. 6

11. Küresel İklim Değişikliğinin Nedenleri Doğrudan Etkili Faktörler 1 Sera Gazlarının Hızla Artışı 2 Dolaylı Etkiler Ormansızlaşma Bitkisel Planktonların Tahribi Çarpık Kentleşme Hızlı Sanayileşme

12. Azot oksitler % 5 Ozon % 7 Metan % 13 Karbondioksit % 50 Halokarbonlar (CFC,HCFC,HFC) % 17 Peki, “suçlu” gazların payları ne kadar? Kaynak: Dialog-Zeitschr-3/1995, s.9

13. CO CO CO CO 2 2 2 2 Yetişkin Bir Ağaç 1 Saatte 1,7 kg Oksijen 2,3 kg CO2

14. Karbondioksit CO 2 Basit şeker Oksijen O 2 Denizlerdeki Bitki Planktonları Okyanuslar ve CO2 Dünyadaki karbon emisyonunun üçte biri (2 gigaton) okyanuslar tarafından emilmektedir. (Kara kaynakları ile aynı)

15. Bitki Örtüsü ve Okyanusların Önemi Karbon emisyonları arttıkça Bitki Örtüsü ve okyanusların gezegenimizdeki karbondioksit dengesini düzenlemekteki rolleri de artacaktır. Aksi takdirde Küresel İklim değişikliği kaçınılmazdır.

16. Sera Etkisinin Şematik Açıklaması Atmosfer Güneş Işığı Sera Gazları Yansıma

17. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları Daha Fazla Kuraklık Daha Sık ve Şiddetli Kasırgalar ve Fırtınalar Seller Aşırı Sıcaklıklar ve Yangınlar Ekosistemlerin Değişmesi Biyolojik Çeşitliliğin Yok Olması Küresel Gıda Üretim Düzeninin Bozulması Daha Fazla Yoksulluk Daha Fazla Hastalık Deniz Seviyelerinin Yükselmesi ( Dünya nüfusunun 1/3’ü kıyılara 55 km mesafedeki kuşakta yaşamaktadır.)

18. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları: Kuraklık-Türkiye İçin Öngörülen Senaryo Kaynak : 2023 Dergisi, 15.08.2004

19. Çölleşme tehdidindeki bölgeler

20. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları: Kasırga ve Fırtınaların Artışı

21. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları: Sel Afetleri

22. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları: Yangınlar

23. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları: Ekosistemlerin Değişmesi Geçtiğimiz yıllarda KIZILDENİZ’ de yaşayan bir balık türünün AKDENİZ’ de görüldüğü haberi ile bilim adamları dışında çok büyük bir çoğunluğumuz ilgilenmedi. Yüzlerce canlı türünün eski yayılma alanları değişmiş, ekosistemler bozulmuştur.

24. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları: Biyolojik Çeşitliliğin Yok Olması Son 200.000.000 yılda, doğal yolla kaybolan canlı tür sayısı yılda 1 tane, Son 100 yılda, insan tarafından yok edilen canlı türü sayısı yılda 1000 tanedir. IPCC Raporuna göre: Yeryüzünün ortalama sıcaklığı 1-2 C ° artarsa yeryüzündeki türlerin üçte birinin yayılma alanlarını değiştirecek veya tükenecek.

25. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları: Gıda Üretim Düzeninin Bozulması Örnek olarak; orta kuşak iklim bölgesinde bulunan buğday yetiştirme alanları kutuplara doğru kayacak. Bu durum bir çok ürün için de geçerlidir.

26. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları: Yoksulluk

27. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları: Hastalık

28. Küresel İklim Değişikliğinin Ekolojik Sonuçları: Deniz Seviyelerinin Yükselmesi Önce Adalar, Sonra Bütün Kıyılar

29. Küresel İklim DeğişikliğineKarşı Alınabilecek Koruyucu Önlemler Sera Gazları Emisyonunun Azaltılması Fosil Yakıt Kullanımının Sınırlandırılması Enerji Tasarrufu Sağlanması Alet ve Gereçlere Ait Standartların Geliştirilmesi Çarpık Kentleşmeye Son Verilmesi Ormanların Korunması ve Miktarının Arttırılması

30. Güneş pilli lamba Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Yararlanma Fişi Rüzgâra Takmak Fişi Güneşe Takmak

31. Alman Yapımı Güneş Enerjisi İle Çalışan 100 Kişi Kapasiteli Gemi Kaynak: Dialog-Zeitschr, 3/2000

32. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Yararlanma ve Hibrit Motorlar

33. Ormanların Korunması Suçlu kim?

34. Suçlu Kim ? Hükümet ? a Büyük şirketler ? b Yerel Yönetimler ? c d Sen ve ben ? Cevap : Yukarıdakilerin hepsi. e

35. Bireysel Önlemler 5 dakikalık duşla yetinin. Daha az su tüketirsiniz. Damlayan bir musluk ayda 2250 litre, günde 75 litre su kaybına neden olur. Bu bir yılda 900 kere duş yapabilecek suyun kaybı demektir.

36. Bireysel Önlemler Buzdolabınızın iyi kapanıp kapanmadığını kontrol ederek enerji tasarruf edin.

37. Ilık Su Bireysel Önlemler Çok kirli olmadığı sürece çamaşır makinenizde sıcak su kullanmayın. Çok Kirli Değil Çok Kirli

38. Bireysel Önlemler Çamaşırı asarak kurutun Enerji tasarruf eden ampul kullanın Tasarruf ampullerin kullanılması konusunda dünya çapında bir karar alınsaydı ; kömürle çalışan yüzlerce enerji üretim santrali kapatılırdı.

39. Bireysel Önlemler TV, radyo, Bilgisayar gibi elektronik aletleri Bekleme durumunda (stand-by) bırakmayın

40. Bireysel Önlemler Geri dönüşümü mümkün olan şişe ve kutulardaki yiyecek ve içecekleri tüketin. Kağıtları geri dönüşüm çöp kutusuna atın.

41. Bireysel Önlemler Evinizin dış cephesini koyu renkle boyamak sıcaklığı muhafaza eder. İklim durumunu dikkate alarak kararınızı verin.

42. Bireysel Önlemler Kapı altları, çatı ve zeminin hava geçirmemesine dikkat ederek sıcaklığı koruyabilirsiniz. Çatı, kapı ve pencerelerinizin yalıtımını yapınız.

43. Bireysel Önlemler Evinizin duvarlarını yalıtın. Çift camlı pencere pahalıysa bantlarla yalıtım yapabilirsiniz.

44. +ºC 20 8 6 0 Bireysel Önlemler Kaloriferin derecesini çok açmayın.

45. Bireysel Önlemler Evinizin yanına ağaç dikin, yazın sıcaktan, kışın soğuktan korunun.

46. Bireysel Önlemler Toplu ulaşım araçlarını kullanın.

47. Sonuç Hiç çocuğumuz yokmuş ve gelecek kuşaklar olmayacakmış gibi sürdürdüğümüz davranışlarımızı değiştirmeliyiz. Çünkü: Dünya bize atalarımızın mirası değil, gelecek nesillerin emanetidir. O nedenle, kararı bizim neslimiz verecek, ancak bu karar, bütün nesillerin yaşamını etkileyecektir.