420 likes | 984 Views
Temel Kanunlar ve Temel Elektronik. V 1. I. R. V 2. Ohm Kanunu. Akım = Gerilim / Direnç I = V / R V = I x R Tanımlamalar: Gerilim (V) = Ener ji / Elek.Yük, [joule/culomb] veya [volt] Akım (I) = Elek.Yük / Zaman , [culomb/sn] veya [amper]
E N D
V1 I R V2 Ohm Kanunu Akım = Gerilim / Direnç • I = V / R • V = I x R Tanımlamalar: • Gerilim(V) = Enerji / Elek.Yük, [joule/culomb] veya [volt] • Akım (I) = Elek.Yük / Zaman, [culomb/sn] veya [amper] • Direnç(R) = Gerilim / Akım, [volt/amper] veya [Ohm] Örnek: • Bir direnç üzerinden bir akım geçtiğinde • üzerinde oluşan gerilim düşümü • V1 - V2 = I R
+ + Semboller • Devre elemanlarını göstermek için semboller kullanılır • Ayrıca her devrede kablo ve iletken teller vardır. Batarya veya üreteç Örnek devre V I R Direnç Toprak Toprak (referans) gerilimi 0 Volt olarak tanımlanır.
Kaynak Sembolleri Bağımsız Bağımsız Bağımsız Bağımsız Bağımlı Bağımlı Gerilim Akım Gerilim Akım DC DC AC AC AC DC
Elektrik Devrelerinde Düğüm (node) • İki farklı elemana ait bacakların bağlandığı yerlere düğüm adı verilir. • Yandaki devrede toplam 3 adet bağlantı noktası (düğüm) bulunur • Bunlardan biri gerilim farklarının tanımlanabilmesi için referans (toprak) olarak tanımlanır
Elektrik Devrelerinde Çevrim (loop) • Bir düğümden diğerine elemanlar üzerinden gidilerek oluşturulan kapalı (başa dönen) bir yola çevrim/çevre adı verilir • Bir çevrim diğerini içerebilir • İki çevrim toplamı yeni bir çevrim oluşturamaz çevrim1 çevrim2
Kirchoff’un Akımlar Kanunu (KAK) • Bir düğüme gelen akımların toplamı aynı düğümü terk eden akımların toplamına eşittir. • Diğer bir ifade ile, bir düğüme gelen akımların kapalı bir yüzey üzerinden cebrik toplamı sıfırdır (Gauss Yasası).
Kirchoff’un Akımlar Kanunu (KAK) SORU: I1 = 2 A olduğu bilindiğine göre I2 akımının değeri nedir? • KAK’ tan I1 = I2 = 2A Yani seri bağlı iki eleman üzerinde geçen akım birbirine eşittir. I1 I2
Kirchoff’un Akımlar Kanunu (KAK) Aşağıdaki devrede I0akımını bulunuz. 10 A 2 A I0 4 A - İşareti akımın yönünün gösterildiğinin aksine ters yönde aktığını gösterir.
Kirchoff’un Akımlar Kanunu (KAK) • I1 ve I2 akımlarından I akımının hesaplanması: • I1 = 10/10 = 1A • I2 = 10/10 = 1 A • I = I1 + I2 = 2 A I I1 I2
Kirchoff’un Gerilimler Kanunu (KGK) • Kapalı bir yolda (veya çevrede) devre elemanları üzerindeki gerilim farkları (gerilim düşümleri) cebirsel toplamı sıfırdır. Veya Gerilim düşümleri toplamı = Üretilen gerilimler toplamı
Örnek: Aşağıdaki devrelerden hangisiVab = 7V eşitliğini sağlar?
KAK + KGK yardımıylaSeri Direnç Devresini İnceleyelim BAZI SONUÇLAR1: • Herhangi bir sayıda birbirine seri bağlı dirençlerden oluşan devrenin eşdeğer direnç değeri dirençlerin tümünün değerleri toplamına eşittir.
KAK + KGK yardımıylaParalel Direnç Devresini İnceleyelim BAZI SONUÇLAR2: • Herhangi bir sayıdaki paralel bağlı dirençlerden oluşan devrenin eşdeğer direnç ifadesi aşağıdaki gibi ifade edilir.
Paralel Bağlı İki Direncin Eşdeğeri • Paralel bağlı iki direncin eşdeğeri basitçe aşağıdaki gibi ifade edilebilir.
R1 V I + + R2 Not:Bu nokta ortak bağlantı noktasıdır I V R2 R1 I1 I2 Paralel ve seri direnç devreler Paralel devre I = V/R1 + V/R2 = V/Reş 1/Reş = 1/R1 + 1/R2 Seri • Tüm elemanlar üzerinden aynı büyüklükte akım akar. Paralel • Tüm elemanlar üzerinde aynı değerde gerilim düşer Reş (veya Req): eşdeğer direnç Seri devre V = R1 I + R2 I = Reş I Reş = R1 + R2
BAZI SONUÇLAR3: • Seri bağlı haldeki gerilim kaynakları toplanır.
BAZI SONUÇLAR4: • Paralel bağlı gerilim kaynakları aynı değerdeki gerilimi daha yüksek akımlı bir durumda sağlar.
Gerilim Bölücü Devre • Aşağıdaki şekilde verilmiş olan seri bir devrede dirençler üzerindeki gerilim düşümü hesabı kısaca şöyle özetlenebilir. R1 + V1 _ + V2 _ VS R2
+ I Vin Vout R1 R2 I Gerilim Bölücü • Seri direnç devresidir. • Giriş gerilimini istenilen seviyeye düşürmede kullanılır. • Avantajları: • Basit ve doğru çözüm sunarlar • Karmaşık olan devrelerde tek bir güç kaynağı kullanımına olanak tanır. • Dezavantajları: • Güç bölünür. • Rload>> R2olması gerekir. Gerilim Bölücü I = Vin/Reş = Vout/R2 Vout = Vin (R2 / (R1 + R2) ) Harici veya dış bağlantı sembolü
+ Değişken Gerilim Bölücü • Potansiyometre kullanılır (= değişken direnç) • Sabit çıkış dirençlidir. (Aşağıdaki devre için.) Değişken Gerilim Bölücü Vout = Vin (Rout / (Rvar + Rout) ) Potansiyometre sembolü I Vout Vin Rvar Rout I
Akım Bölücü Devre • İki paralel direnç devresinden oluşan yapı için akım paylaşım kuralı kısaca: IS R1 I1 R2 I2