140 likes | 381 Views
Endogene exogene processen. Samenvatting voor het tentamen. Platentektoniek. Welke plaatbewegingen zijn er? Waar is het oudste gesteente te vinden en waarom? Wat is het verschil tussen de schaal van Richter en de schaal van Mercalli?. Vulkanen.
E N D
Endogene exogene processen Samenvatting voor het tentamen
Platentektoniek • Welke plaatbewegingen zijn er? • Waar is het oudste gesteente te vinden en waarom? • Wat is het verschil tussen de schaal van Richter en de schaal van Mercalli?
Vulkanen • Schildvulkanen hebben rustige, effussieve erupties • Stratovulkanen zijn explosief hierdoor kan een caldera ontstaan • Waar ontstaat basalt? • Waar ontstaat graniet?
Rivierlopen • Bovenloop • verticale erosie • Middenloop • horizontale erosie en sedimentatie • Benedenloop • sedimentatie • Waar overheerst sedimentatie en waar overheerst erosie? Van welk soort erosie is er daar sprake?
Verwering • Bij chemische verwering verandert de samenstelling van een gesteente • Bij fysische verwering wordt het gesteente alleen fijner (het breekt of slijt) insolatie, vorstwerking, biologisch-fysische verwering • Wanneer kom je veel fysische verwering tegen? • Wanneer juist chemische verwering?
Verwering wordt beïnvloed door het klimaat… Chemische verwering verloopt sneller als -de temperatuur … -de vochtigheid … -het gesteente … Chemische verwering verloopt sneller als -de temperatuur hoog is -de vochtigheid hoog is -het gesteente bedekt is Fysische verwering verloopt sneller als -de temperatuur … -de temperatuur … -het gesteente … Fysische verwering verloopt sneller als -de temperatuur sterk wisselt -de temperatuur regelmatig de 0°C passeert -het gesteente bloot ligt
Vervorming van de aardkorst -druk -gesteente buigt -geleidelijk -diep in de aardkorst -rek -gesteente breekt -aardbeving -aan de oppervlakte
Fasen van gebergtevorming Door de huidige plaatbewegingen Jonge gebergten Door plaat- bewegingen in het verleden Oude gebergten
Systeem aarde aardkorst De ‘sferen’ waar de mens direct mee te maken heeft beïnvloeden elkaar over en weer en worden beïnvloed door diepere ‘sferen’. De aardkorst is niet zomaar de buitenste schil van de aarde…
Vervorming van de aardkorst • Een plooiingsgebergte ontstaat bij een convergente beweging • Een breukgebergte ontstaat bij een divergente beweging • Horsten en slenken zijn bij een breukgebergte te vinden
Endogene en exogene processen • Exogeen - Verwering - Erosie - Sedimentatie • Endogeen - Aardbevingen - Vulkanisme - Breukvorming - Plooiing van gesteente
Gesteentekringloop Gesteente wordt omgesmolten en komt met intrusie omhoog stollingsgesteente Verwering, riviertransport, sedimentatie 5 Gesteenten ontstaan en verdwijnen… Wat gebeurt er bij elke pijl? Wordt nog verder de diepte ingesleurd, hogere druk en temperatuur metamorf gesteente 4 2 Wegzakken en Samenpersen sedimentgesteente 3 Wordt meegesleurd de diepte in, steeds grotere druk sedimentgesteente
Hydrologische kringloop • Teken deze kringloop op het bord
Koolstofkringloop • Koolstofdioxide komt je bijna overal tegen de atmosfeer, planten en dieren (biosfeer), steenkool en kalksteen (lithosfeer) en in water (hydrosfeer) • Er is een uitwisseling waarbij normaal gesproken meer CO2 wordt opgeslagen dan dat er in de atmosfeer komt de mens heeft dit veranderd