EDSM Enerji Denetim Danışmanlık Servis ve Mühendislik Ltd. Şti.

1. EDSM Enerji Denetim Danışmanlık Servis ve Mühendislik Ltd. Şti. “ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ” VE YAPILMASI GEREKENLER… Arif Künar EDSM Enerji Genel Müdürü 14 Mayıs 2010-ICCI

2. SUNUM İÇERİĞİ–ENERJİ VERİMLİLİĞİNDE ALINAN YOL – NELER YAPILMALI? • Türkiye’de Enerji Verimliliğinde Alınan Yol! • Neler Yapılmalı? ''Enerji politikalarımızın başına üç tane 20'yi oturttuk. 2020'de ürettiğimiz enerji kaynaklarının en az yüzde 20'si yenilenebilir enerjiden oluşacak. Enerji üretiminden kaynaklı karbon ve sülfür salınımı yüzde 20 daha az olacak ve yüzde 20 tasarruflu olacak”. Bakan Yıldız, Schneider Electric'in Manisa OSB'deki Çevre Dostu Fabrikasının Açılışını Yaptı. [08/04/2010] www.enerji.gov.tr

3. ENERJİ VERİMLİLİĞİNDE ALINAN YOL

4. ENERJİ VERİMLİLİĞİNDE ALINAN YOL – NELER YAPILMALI? Devlet makamlarınca, öncelikli ve acil olarak, top yekün; “enerji verimliliği” üzerine odaklanılmalıdır. “Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı” hazırlanmalıdır (KV, OV, UV). Hükümetlere bağlı olarak değil, “Devlet Politikası” olarak daimi, öncelikli ve sürdürülebilir olmalıdır. “Enerji verimliliği, çevre, Kyoto yükümlülükleri, temiz-eko-üretim ve yenilenebilir enerji” mevzuatları uyumlandırılmalıdır.

5. NELER YAPILMALI? ETÜT ! VAP ! Enerji yöneticisi bulundurma zorunluluğu olan hem sanayi hem de ticari binalarda; enerji verimliliği etüt-proje ve VAP yapma/yaptırma, kamu binaları gibi, 2011 yılı sonuna kadar zorunlu olmalıdır. PROJE !

6. NELER YAPILMALI? EİE mevcut yapısı: Sayıları çok az, tecrübeli bir kadro ile gerçekten çok büyük bir özveri içinde çalışmakta, ancak; Birbirinden farklı birçok konuda sorumluluk üstlenmiştir… Yeniden yapılanma - kapasite geliştirme gereksinimi ve aciliyeti vardır. Devletin enerji verimliliği ile ilgilenen tüm birimleri tek bir çatı altında birleştirilmelidir… Enerji Verimliliği Genel Müdürlüğü

7. NELER YAPILMALI? • Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu (EVKK); • içine ilgili sektör dernekleri de alan, • sık aralıklarla bir araya gelen, • “pratik” olarak alt “komisyonlar” şeklinde yaygınlaşan ve uzmanlaşan, • daha etkin, • yeni bir “yapılanma” içine girmelidir.

8. NELER YAPILMALI? EİE, makro düzeyde sadece strateji ve mevzuat oluşturma ile denetleme görevlerine devam edip, eğitim verme, etüt yapma gibi uygulamaları “yetkilendirdiği kuruluş ve şirketlere” ivedilikle devretmelidir. Yalnızca yılda 4-6 kez, “Bina ve Sanayide Sertifikalı Eğitim-Etüt-Proje Yöneticisi” yetiştirmelidir. 2011 yılından itibaren, “Bina ve Sanayi Enerji Yöneticisi” kayıtları almamalıdır. Enerji yöneticisi eğitimi sınavları da, ortak bir müfredat-sunumlar çerçevesinde bir merkezden aynı anda yapılmalıdır.

9. NELER YAPILMALI? Başta İstanbul, İzmir, Adana, Bursa, Gaziantep, Kocaeli gibi özellikle sanayi şehirlerinde, “uygulama laboratuarları” kurulması ivedilikle sağlanmalıdır. Buralarda sertifika yetkisi dışında, ihtiyacı olan tüm mühendisler, tekniker ve teknisyenler, usta başları da eğitimler almalıdır.

10. NELER YAPILMALI? Enerji ithalatına ödenen paranın bir kereye mahsus sadece; % 10’u ile mekanizmalar geliştirilerek, hem sanayide hem de binalarda birkaç yıl içinde yaklaşık en az; 10 milyar dolarlık bir tasarruf-verimlilik sağlanabilir. Çok ciddi bir yan sanayi ve ar-ge, yetkili enerji verimliliği danışmanlık firmalarının gelişmesi, enerji yöneticiliğinin-mühendisliğinin, istihdamın arttırılmasına da yol açarak, ülke çapında zincirleme bir “ekonomik iyileşme-gelişme-büyüme-sürdürülebilirlik” sağlanır.

11. NELER YAPILMALI? Birçok banka, kredi, finans, hibe kuruluşundan gelecek kaynakların; EİE ve EVKK tarafından bir merkezden yönetilmesi, koordine edilmesi ve doğru-öncelikli projelere aktarılması, “kaynak verimliliği”nin de sağlanması gerekmektedir.

12. NELER YAPILMALI? 2 Mayıs 2009 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan, “Binalarda Enerji Yöneticiliği Hizmeti”, maalesef hedeflenen amaçlara hizmet etmemektedir. Hem EİE hem de meslek odaları ve sektör derneği olan “Enerji Yönetimi Derneği“ tarafından denetlenme; etik kurallarının ve hizmet standartlarının, asgari -alt ve üst- hizmet bedellerinin belirlenmesi gerekmektedir.

13. NELER YAPILMALI Bina Enerji Yöneticiliği –BEY- hizmeti; hem bireysel bina enerji yöneticileri hem de EVD şirketleri için, belli bir sayıda bina ve/veya m2 büyüklükle sınırlandırılmalıdır.

14. NELER YAPILMALI? Artık, OSB’lerde de; “enerji yönetim birimi” oluşturulması yasal bir zorunluluktur. Ancak bu “birimlerin” kendilerin ön etüt, ölçüm ve detaylı etüt, VAP uygulamaları yapmaları, hem nicelik hem de nitelik açısından mümkün gözükmemektedir ve de “yeterli” değildir. OSB Enerji Yönetim Birimi Bu durumda, danışmanlık ve ölçüm/etüt/VAP hizmetleri dışarıdan alınmalı; oluşturulan “birim” de, bunları organize etmeli, yönlendirmeli ve denetlemelidir.

15. NELER YAPILMALI? Enerji verimliliği destekleri artırılmalı, başvuru ve geri dönüş/ödeme mekanizmaları kolaylaştırılmalı, hızlandırılmalıdır. • Sadece VAP istenen projelerin detaylı etüt-projesinin yaptırılması hem süreci hem de etüt-proje bedelini azaltacağı için; ara bir çözüm olabilir. • En doğrusu ve cazibi de; teşviklerin yüzdelerinin arttırılması veya doğrudan yapılacak olan verimlilik/tasarruf sonucu kadar; vergi ve enerji fiyatlarından indirim yapılmasıdır. Ayrıca yılda 1 yerine, 4 kez başvurulabilmelidir. • Bugüne kadar sanayiye verilen VAP ve Gönüllü Anlaşma teşvikleri, Ocak 2011’den itibaren, benzer şekilde kapsam dahilindeki tüm kamu, ticari bina ve işletmelere de verilmelidir.

16. NELER YAPILMALI? Kamuda, 2011 yılı bitimine kadar enerji verimliği etüt-proje ve VAP’ların yapılması zorunluluğunun sonucunda, verimlilik sağlayıcı uygulamalarının “enerji performans sözleşmeleri-EPS-“ ile yapılabilmesi için; “Kamu İhale Kanunu”nda bazı değişiklikler yapılmalıdır. • Kamunun AB ve ABD’deki gibi; 10-15 yıl gibi uzun süreli enerji performans sözleşmesi yapabilmesi ve bankalardan, finans kuruluşlarından kredi kullanabilmesi sağlanmalıdır. • Ortak ve örnek bir “teknik şartname” ve “EPS” hazırlanmalıdır. EPS’nin de; Türk Ticaret Kanunu, Türk Hukuk Sistemi ve Türk Bankacılık/Sigortacılık Sistemi ile uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir.

17. NELER YAPILMALI? -KOBİ’lerin KOSGEB destekli ön etüt, detaylı etüt proje ve VAP hizmetlerinin teşviki ile EPS uygulamalarında (yönetmelik gereği; ön etüt, detaylı etüt ve VAP için, yetkili iki ayrı EVD şirketinden hizmet alınacak), İster KOBİ den isterse EVD şirketlerinden kaynaklanabilecek herhangi bir sorun ya da “itilaf” durumunda, tarafsız bir bilirkişilik/hakem heyeti tanımlanmalı ve tanınmalıdır.

18. NELER YAPILMALI? Yapılan enerji etüt proje, VAP ve uygulamaların doğru olup-olmadığını kontrol için, “ölçme ve doğrulama” standartları, metodolojisi, EİE ve Enerji Yönetimi Derneği tarafından birlikte hazırlanmalıdır.

19. NELER YAPILMALI? “Binalarda Enerji Performans Yönetmeliği” ve Yönetmeliğin uygulanabilmesi için gerekli olan, performans kriterleri ve bina enerji performans hesaplama konusunda (BEP-TR), kamu, üniversiteler, enstitüler, sektör dernekleri acilen bir araya gelmeli ve uygulamaya yönelik, geniş kapsamlı bir kabul, test, değerlendirme çalışması yapılmalıdırlar.

20. NELER YAPILMALI? Yeni binalara BEP-TR sertifikası verecek olan SMM mimar-mühendisler ve eski binalara BEP-TR Sertifikası verecek olan enerji verimliliği danışmanlık şirketlerinin yanı sıra; bina sahiplerinin kendi binalarının performanslarını ve durumlarını ölçebilecekleri, kullanımı kolay, ABD’ndekine benzer bir “Energy Star” programı, EİE tarafından tarafından yayınlanmalı ve hizmete sokulmalıdır.

21. TEŞEKKÜRLER… Arif Künar akunar@edsmenerji.com.tr www.edsmenerji.com.tr edsm@edsmenerji.com.tr