I DENETIM

1. IÇ DENETIM T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanligi Iç Denetim Birim Baskanligi Tanitim Toplantisi

2. IÇINDEKILER Yasal Çerçeve Kamu Mali Yönetiminde Degisiklik Iç Denetime Neden Ihtiyaç Vardir? Iç Denetim Nedir? Iç Denetim Ne Yapar? Iç Denetimin Kapsami Nedir? Iç Denetimin Uyguladigi Denetim Türleri Nelerdir? Güvence Saglama Nedir? Danismanlik Fonksiyonunun Kapsami Nedir? Iç Denetim Kuruma Nasil Deger Katar? Risk Nedir? Risk Esasli Denetim Nedir? Iç Denetimin Yetkileri Nelerdir? Iç Denetim Raporunu Kime Sunar? Iç Denetçilerin Nitelikleri Nelerdir? Kurumumuz Iç Denetim Birim Baskanligi Sonuç

3. YASAL ÇERÇEVE BIRINCIL DÜZEYDE MEVZUAT -5018 SAYILI KANUNUN ILGILI MADDELERI -5436 SAYILI KANUNUN ILGILI MADDELERI IKINCIL DÜZEYDE MEVZUAT - Iç Denetçilerin Çalisma Usul ve Esaslari Hakkinda Yönetmelik -Iç Denetçi Adaylari Belirleme Egitim ve Sertifika Yönetmeligi -Iç Denetim Koordinasyon Kurulunun Çalisma Usul ve Esaslari Hakkinda Yönetmelik -Ek Ödemeye Iliskin Usul ve Esaslarin Belirlenmesine Iliskin Bakanlar Kurulu Karari -Kadro Tahsisi ile Ilgili Bakanlar Kurulu Karari -Mahalli Idareler Kadro Tahsisi Ile Ilgili Bakanlar Kurulu Karari ÜÇÜNCÜL DÜZEYDE MEVZUAT -Üst Yönetici Rehberi -Kamu Iç Denetim Standartlari -Iç Denetçilerin Mesleki Ahlak Kurallari -Kamu Iç Denetim Birim Yönergesi -Iç denetçi atamalarinda uyulacak esas ve usuller hakkinda teblig (Sira no : 1 ve 2)

4. KAMU MALI YÖNETIMINDE DEGISIKLIK Ülkemizde son yillarda yasanan önemli degisimlerden biri de kamu mali yönetim sisteminde gerçeklesmistir. Bu kapsamda, 1927 yilindan bu yana uygulanan 1050 sayili Muhasebe-i Umumiye Kanunu yürürlükten kaldirilmis, 24.12.2003 tarihinde yayimlanan 5018 sayili Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu yürürlüge konulmustur. 5018 sayili Kanunla mali yönetim ve kontrol sistemimiz uluslararasi standartlar ve Avrupa Birligi uygulamalariyla uyumlu olarak yeniden yapilandirilmistir.

5. DEVAM-1 Yeni kamu mali yönetimi ve kontrol sistemimizde, orta vadeli harcama sistemi, çok yilli bütçeleme, stratejik planlama, performans esasli bütçeleme, iç kontrol, iç denetim, kaynaklarin kullaniminda iyi mali yönetim ilkeleri, mali saydamlik, hesap verebilirlik kamuda tahakkuk esasli muhasebeye geçis ve muhasebe birliginin saglanmasi gibi çagdas mali yönetim anlayisinin temel unsurlarina yer verilmistir.

6. DEVAM-2 Yeni sistemin en önemli unsurlarindan birisi de kaynaklarin etkili, ekonomik ve verimli kullanimi konusunda güvence ve danismanlik hizmeti saglayan iç denetim faaliyetinin mali yönetim ve kontrol sistemimize dahil edilmesidir.

7. IÇ DENETIME NEDEN IHTIYAÇ VARDIR? Yönetim, iç kontrol sistemini kurmak ve isleyisini saglamakla yükümlüdür. Küçük organizasyonlarda, yöneticilerin idareleri kapsamindaki her türlü faaliyeti kontrol etmeleri mümkün olabilir. Ancak organizasyon yapisi büyük ve karmasik bir hal aldikça yönetim, kurdugu kontrol sistemlerinin, sistem ve fonksiyon testlerini yapacak ve bu suretle iç kontrolü güçlendirecek kisileri istihdam etme geregi duyar. Bunu saglamanin en basta gelen yolu da organizasyonda iç denetime yer vermektir.

8. IÇ DENETIM NEDIR? Iç Denetim; Kurumun her türlü etkinligini gelistirmek, iyilestirmek ve kuruma deger katmak amaciyla, bagimsiz ve tarafsiz bir sekilde güvence ve danismanlik hizmeti vermektir. (Institute of Internal Auditors, 2002)

9. IÇ DENETIM NE YAPAR? 1-Risk Yönetim Süreçlerinin Denetimi 2-Iç Kontrol Süreçlerinin Denetimi Kurum içinde üretilen her türlü bilginin tamligi, dogrulugu ve güvenilirligi Kurum faaliyetlerinin etkinligi ve verimliligi Faaliyetlerde yasalara ve mevzuata uygunluk Kurum varliklarinin korunmasi 3-Yönetsel süreçlerin denetimi

10. IÇ DENETIMIN KAPSAMI NEDIR? Iç Denetim yalnizca mali islemleri degil, Kurumun bütün faaliyet, islem ve süreçlerini kapsar. Iç Denetim, yönetim fonksiyonlarini icra etmez. Iç kontrol sistemini kurmak ve isletmek yönetimin sorumlulugudur.

11. IÇ DENETIMIN UYGULADIGI DENETIM TÜRLERI NELERDIR? Iç Denetimin uyguladigi denetim türlerini asagidaki sekilde siniflandirmak mümkündür. -Sistem Denetimi -Performans Denetimi -Mali Denetim -Uygunluk Denetimi -Bilgi Teknolojileri Denetimi   

12. GÜVENCE SAGLAMA NEDIR? Iç Denetimin güvence saglama fonksiyonundan; organizasyonun risk yönetimi, kontrol ve yönetim süreçlerinin etkin bir sekilde isleyip islemedigine; üretilen bilgilerin dogru ve tam olup olmadigina; varliklarinin korunup korunmadigina; faaliyetlerin etkili, ekonomik, verimli ve (üst yönetimce belirlenen politikalar dahil) mevzuata uygun bir sekilde gerçeklestirilip gerçeklestirilmedigine dair, organizasyon içine ve disina makul düzeyde bir güvencenin verilmesi anlasilmalidir.

13. DANISMANLIK FONKSIYONUNUN KAPSAMI NEDIR? Danismanlik faaliyeti; bir idari sorumluluk üstlenmeksizin, icrai konularla ilgili görüs, egitim, analiz, degerlendirme, performans göstergelerinin tespiti, proje görevleri gibi idari faaliyetlere deger katmak, kolaylastirmak, gelistirmek ve yol göstermek amaçlariyla gerçeklestirilen hizmetlerdir.

14. IÇ DENETIM KURUMA NASIL DEGER KATAR? Iç denetim, organizasyon tarafindan olusturulan iç kontrol sisteminin yeterliligi ve verimliligini, incelemek ve degerlendirmek suretiyle organizasyona deger katar. Iç denetim, risklerin yönetilmesinde, kontrolünde ve kurumsal yönetim etkinliginin artirilmasinda sistemli ve disiplinli bir yaklasim saglayarak organizasyon hedeflerinin gerçeklestirilmesine yardimci olur.

15. RISK NEDIR? RISK; Kurumun hedeflerinin gerçeklesmesini engelleyecek her türlü olay veya durumdur. Riskler olusma sikliklari ve yaratacaklari hasara göre ölçülür ve uygun iç kontrol yöntemleri ile minimize edilirler.

16. RISK ESASLI DENETIM NEDIR? Denetim kaynaklarinin riskin etki ve olasilik bilesiminin en yüksek oldugu alanlarda yogunlasmasidir. Yönetim tarafindan tanimlanan riskler, iç denetim birimince kapsamli bir risk analizine tabi tutulur. Bu analiz sonucunda riskler, oran ve önem dereceleri belirlenerek siralanir. Iç denetim birimince; kurumun hedefleri, faaliyetleri ve varliklarini etkileyebilecek önemli risklere iliskin olarak yapilan analiz sonucunda, en yüksek risk içeren alan ve konulardan baslanarak iç denetim plani ve uygulamaya iliskin programlar hazirlanir.

17. DEVAM Yeni birim ve faaliyetler, yeniden yapilandirma projeleri, örgüt yapisi ve insan kaynaklarindaki önemli degisiklikler, yüksek risk içerebileceginden, denetim programina öncelikle alinir. Programlarin hazirlanmasinda; üst yönetimin riskli gördügü ve öncelik verilmesini istedigi hususlar da dikkate alinir.

18. IÇ DENETIMIN YETKILERI NELERDIR? Iç denetim, iç denetçilerin bagimsizligini, tarafsizligini ve görevinin geregini yapmasini destekleyecek yetkilere sahiptir. Iç Denetçilerin Çalisma Usul ve Esaslari Hakkinda Yönetmelikte bu hususlar ayrintili olarak düzenlenmistir. Iç denetçi, gerek risk degerlemesi yaparken gerekse denetim faaliyetini icra ederken yolsuzluk ihtimallerini hesaba katar ve denetim planina dahil eder, yolsuzluk emarelerine rastladiginda ise durumu üst yöneticiye intikal ettirir.

19. IÇ DENETIM RAPORUNU KIME SUNAR? Iç kontrol sisteminin sahibi üst yönetim olduguna göre, kurdugu sistemin testinin sonuçlarini görmek isteyecek makam da yine üst yönetim olacaktir. Denetim raporu, üst yönetime sunulur, üst yönetim tarafindan raporda belirtilen hususlarin geregi için ilgili birimlere iletilir.

20. IÇ DENETÇILERIN NITELIKLERI NELERDIR? Iç denetçi "mesleki yeterlilige" sahiptir. Kamu Idarelerine Iç Denetçi olarak atananlara atandiklari tarihten itibaren 3 yilda bir derecelendirilecek olan Iç Denetçi Sertifikasi verilir. Kamu iç denetçi sertifikasi; kidem sirasi ve kadro sartlari yaninda iç denetçinin yeterliligi, mesleki bilgi birikimi ve temsil yetenegi dikkate alinarak iç denetim biriminin teklifi ve üst yöneticinin onayiyla derecelendirilir.

21. DEVAM Iç denetim birimi,degerlendirmelerini; iç denetçilerin çalismalari, hizmet içi egitim etkinliklerine katilimi ve basarisi ile sicil durumunu dikkate alarak yapar. Kamu iç denetçi sertifika dereceleri, iç denetçilerin özlük haklarinin tespitinde ve kariyerlerinin planlanmasinda dikkate alinir.

22. DEVAM Iç denetim olaganüstü çalismayi degil, dikkatli ve uzmanca çalismayi tavsiye eder. Iç denetçi faaliyetlerden ziyade kontrolde uzmandir.

23. KURUMUMUZ IÇ DENETIM BIRIM BASKANLIGI Kurumumuza (10) kisilik Iç Denetçi kadrosu tahsis edilmis olup, bunlardan (7)sine atama yapilmistir. Iç Denetim Birim Baskanligi tesis edilmis olup, Baskan görevlendirilmistir.

24. DEVAM Iç Denetçilerimizin tamami Nisan 2008 itibariyle, Maliye Bakanligi tarafindan verilen egitimleri tamamlayarak Kamu Iç Denetçi Sertifikasini almis olacaktir.

25. DEVAM Iç Denetçilerimiz, Iç Denetim Birim Yönergesinin tamamlanmasi, Iç Denetim fonksiyonunun Kurum içinde tanitimi ve Kurumumuzda denetlenebilir alt yapinin olusturulmasina iliskin çalismalarini sürdürmektedirler.

26. SONUÇ Iç denetimin, basariyla uygulanmasi halinde; 5018 sayili Kanunla kamu mali yönetimimize getirilen yönetim sorumlulugu ilkesi basariyla uygulanabilecektir. Kamu kaynaklari etkili, ekonomik ve verimli bir sekilde mali saydamlik ve hesap verebilir bir anlayisla yönetilebilecektir.

27. DEVAM Geçmise ve mevzuata uygunluk odakli denetim sistemimizin uluslararasi uygulamalar paralelinde gelistirilmesi saglanacaktir. Denetim alaninda Avrupa Birligi mevzuati ve uygulamalari ile uluslararasi standart ve uygulamalar yakalanmis olacaktir. Kariyerleri ve gelecekleri daha iyi düzenlenmis ve planlanmis olan iç denetçiler mesleklerinin her yilinda sevkle yönetime katki saglayabileceklerdir.

28. TESEKKÜRLER T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanligi Iç Denetim Birimi Baskanligi