580 likes | 1.26k Views
Egzersiz Testleri Kime? Ne Zaman? . Gündeniz Altıay Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı EDİRNE. Sunum Akışı. Klinik Egzersiz Testleri, Tanımlar, Preoperatif değerlendirmedeki yerleri, Ulusal ve uluslarası yayınlar, Rehberler,. Klinik Egzersiz Testleri.
E N D
Egzersiz TestleriKime? Ne Zaman? Gündeniz AltıayTrakya Üniversitesi Tıp FakültesiGöğüs Hastalıkları Anabilim Dalı EDİRNE
Sunum Akışı • Klinik Egzersiz Testleri, • Tanımlar, • Preoperatif değerlendirmedeki yerleri, • Ulusal ve uluslarası yayınlar, • Rehberler,
Klinik Egzersiz Testleri • 6-dakika yürüme testi • Mekik yürüme testi • Merdiven çıkma testi • Egzersiz ile indüklenen bronkospazm • Kardiak stres test • Kardiopulmoner egzersiz test (KPET) Holden DA et al. Chest 1992;102:1774-79 Weisman IM et al. Clinics In Chest Med, 2001;22(4):679-701 ATS/ACCP. Am J Respir Crit Care Med 2003;167:211-7
6-Dakika Yürüme Testi (6DYT) • Basit, pratik test • 6 dk. boyunca yürüme mesafesi • Minimum koridor uzunluğu: 30 m • 500 m ═ 15 mL.kg.dak VO2max Weisman IM et al. Clinics In Chest Medicine, 2001;22(4):679-701 Turner SE et al. Chest 2004;126.766-773
Mekik Yürüme Testi (MYT) • Semptom sınırlı max. test • 10 m ‘mekik’ düzlemi • Yürüme hızı kontrolü sinyallerle • 6DYT ile iyi koreledir Weisman IM et al. Clinics In Chest Medicine, 2001;22(4):679-701 Singh SJ et al. Thorax 1992;47:1019-24
Mekik yürüme testinin maximal oksijen tüketimi (VO2max) ile korelasyonu 6DYT’e göre daha iyi. • MYT ile 450 m • VO2max >15 mL.kg.dak. eşdeğeri Morales FJ et al. Am Heart J 1999;138:292-298 Onaratti P et al. Eur J Appl Phys 2003; 89:331-36 Lewis ME et al. Heart 2000;86:183-87
6DYT ve MYT Endikasyonları Palanga P et al. Eur Respir J 2007;29:185-209
Merdiven Çıkma Testi (MÇT) • Ekonomik ve güvenli bir egzersiz testi • Akciğer rezeksiyonu sonrası kardiyopulmoner komplikasyonu göstermede iyi bir belirteçtir. Olsen GN et al. Chest 1991;99:587-90 Colice GL et al. Chest 2007;132:161S-177S Brunelli A et al. Ann Thorac Surg 2008;86:240-47 Brunelli A et al. Ann Thorac Surg 2008;86:240-47
Kardiyopulmoner Egzersiz Test (KPET) • Kardiyovaskuleryanıt • Ventilatuar yanıt • Gaz değişimi • VO2 response • Anaerobic/Ventilatory Threshold
KPET • Metabolik • VO2, VCO2, R, AT, laktat • Kardiyak • HR, HRR, ECG, BP, O2 pulse • Solunum • VE, VT, f, PETO2, PETCO2 • Gaz değisimi • SpO2, VE/VCO2, VE/VO2 • Asit-Baz • pH, PaO2, PaCO2 Weisman IM et al. Clinics In Chest Medicine, 2001;22(4):679-701 ATS/ACCP. Am J Respir Crit Care Med 2003;167:211-77
Maksimum oksijen tüketimiVO2 max – VO2 peak • Aerobik kapasiteyi gösteren en iyi indeks • Kardiyorespiratuar sağlık için altın standart • mL/kg/dakika ve beklenenin %’si Weisman IM et al. Clinics In Chest Medicine, 2001;22(4):679-701 ATS/ACCP. Am J Respir Crit Care Med 2003;167:211-77
Anaerobik eşik (AT) • Kasların önemliderecedelaktikasitüretmeyebaşladıklarıişmiktarı • Sedanter kişilerde genellikle VO2max %50-60’ı, sporcularda daha yüksektir. Weisman IM et al. Clinics In Chest Medicine, 2001;22(4):679-701 ATS/ACCP. Am J Respir Crit Care Med 2003;167:211-77
Anaerobik eşik (AT) • Altın standart; arteriyellaktat ölçümü • Noninvazivolarakta ölçülebilir • En popüler modifiye V-slopemethodu Sue DY et al. Chest 1988;94:931-38 Wasserman et al. Principles of Exercise Testing. Lippincott 2005
Indicationsfor CPET in clinicalpractice Palanga P et al. Eur Respir J 2007;29:185-209
Preoperatif DeğerlendirmedeKullanım Alanları • Akciğer kanseri rezeksiyon cerrahisi • Akciğer volüm azaltma cerrahisi • Akciğer veya kalp-akciğer transplantasyonu • Diğer prosedürler için preoperatif değerlendirme
Akciğer Kanseri Rezeksiyon Cerrahisi Egzersiz Testleri • Düşük riskli hastalarda rutin solunum fonksiyon testleri (FEV1ve DLCO) yeterlidir. • KPET; orta ve yüksek rikli hastalarda daha doğru değerlendirme sağlar. ATS/ACCP. AJRCCM 2003;167:211-77 Brunelli A et al.. Eur Respir J 2009;34:17-41
Egzersiz sırasında • ventilasyon, • oksijen alımı, • karbondioksit üretimi ve kan akımındaki artış • Akciğer rezeksiyonu sonrası postop. dönem ile benzer ATS/ACCP. AJRCCM 2003;167:211-77 Brunelli A et al. Eur Respir J 2009;34:17-41
VO2peak >20 mL/kg/dak. veya beklenen >75% operabl • VO2peak <40% pred. veya <10 mL/kg/dak. kontrendike • Bu değerler arasında ppohesaplandı • ppo FEV1 ve DLCO ikisinden biri >40% ve • ppo- VO2peak <35% ve >10 mL/kg/dak ise • Cerrahi • Eski kontrolleri ile karşılaştırdıklarında ortalama hastane mortalitesinin azaldığını bildirdiler. Wyser C et al. AJRCCM 1999;159:1450-56
VO2peak <%65 (or<16mL/kg/dak) olan hastalarda komplikasyon ihtimalinin yüksek olduğunu • Brunelli ve ark.; akciğer rezeksiyonu sonrası ölen tüm hastalarda VO2peak <20mL/kg/dak. idi. • Son yayınlanan meta-analiz; kardio-pulmonerkompl. düşük VO2peak’li olgularda ortaya çıktığını göstermiştir. Loewen GM et al. J Thorac Oncol 2007;2:619-25 Brunelli A. Chest 2009;135(5):1260-67 Benzo R. Respir Med 2007;101:1790-97
VO2peak peri-op. pulmonerkompl. tahmin etmede oldukça değerli • Eşik değer 15 mL/kg/dak. anlamlı komplikasyon riski işareti • Beklenen VO2peak değerinin %50-60’ın altında olması yüksek morbidite ve mortalite ile ilişkili Morice RC. Chest 1996;110:161S Bolliger CT. Eur Respir J 1998;11:198-212 Wyser C et al. AJRCCM 1999;159:1450-1456 Win T et al. Chest 2005;127:1159-65 Loowen GM et al. J Thorac Oncol 2007;2:619-25
Akkoca Ö ve ark.. Tüberküloz ve Toraks 2004;52(4):307-314 • Akkoca ve ark. (26 hasta) • VO2peak <10 mL/kg/dak. grupta komplikasyonu oranı %75 • Fındıkçıoğlu ve ark. (25 olgu) • VO2max < 15 mL/kg/dak. ise komplikasyon riski yüksek • VO2max >20 mL/kg/dak. hiçbir hastada komplikasyon yok. • Kasikcioglu et al. (44 hasta) • OUES (oxygen uptake efficiency slope) : VO2/log10VE • Dakika ventilasyon volümüne (VE) karşı VO2 artış oranı • OUES ve VO2peak cerrahi gidiş için iyi bir belirleyici. Fındıkçıoğlu A ve ark. Toraks 2005;6(3):214-20 Kasikcioglu et al. Lung Cancer 2009;66:85-88
ERS/ESTS ÇALIŞMA GRUBU • Akciğer kanser cerrahisi planlanan olgularda, FEV1 veya DLCO <%80 ise egzersiz testleri yapılmalıdır. • VO2peak cut-off değerler; Pnömonektomi için; >%75 beklenen veya >20mL/kg/dak. <%35 beklenen veya <10 mL/kg/dak. rezeksiyon için yüksek risk • Lobektomi’decut-off değer tavsiye etmek için yeterli kanıt yok. Level of evidence 2++; grade of recommendation B Brunelli A et al. Eur Respir J 2009;34:17-41
RCRI: REVISED CARDİAC RİSK INDEX Yüksek riskli cerrahi (lobektomi veya pnömonektomi) Iskemik kalp hastalığı (geçirilmiş MI, anginapectoris) Kalp yetmezliği Insulin bağımlı diabet TIA’lıstroke öyküsü Kreatinin ≥2 mg.dL Brunelli A et al. Eur Respir J 2009;34:17-41
# VO2 ölçümü yapılamaz ise merdiven tırmanma testi kulanılabilir. Eğer ulaşılan yükseklik <22 m ise KPET ile peak VO2 ölçümü şiddetle tavsiye edilir. Bolliger CT et al. Eur Respir J 1998;11:198-212 Brunelli A et al. Eur Respir J 2009;34:17-41
ACCP REHBERİ • FEV1 or DLCO < 80% pred • Postoperatif akciğer fonksiyonu (PPO) hesaplanmalı • Artmış risk • PPO DLCO x FEV1 < 1650 or PPO FEV1 < 30% Grade of recommendation, 1C Colice GL et al. Chest 2007;132:161S-177S
ACCP REHBERİ • Artmış risk • PPO FEV1 < %40 veyaPPO DLCO < %40 • KPET uygula Grade of recommendation, 1C Colice GL et al. Chest 2007;132:161S-177S
ACCP REHBERİ • İncreased risk • VO2max< 15 mL/kg/min ve • PPO FEV1veyaDLCO < 40 • VO2max< 10 mL/kg/min • Bu hastalarda standart olmayan cerrahi yöntemler ve cerrahi dışı tedaviler önerilir. Grade of recommendation, 1C Colice GL et al. Chest 2007;132:161S-177S
Düşük-teknolojili egzersiz testleri: merdiven çıkma, 6 dak. yürüme veya mekik? • Eğer KPET yok ise diğer egzersiz testleri düşünülmeli. • Mekik yürüme testi’nin tekrarlanabilirliği ve VO2peak ile ilişkisi daha yüksektir. Swinburn CR et al. Thorax 1985;40:581-86 Morgan AD et al. Respir Med 1989;83:388-87 Singh SJ et al. Eur Respir J 1994; 7:2016-20
Mekik Yürüme Testi (MYT) • MYT’inde 25 mekik: 10 mL/kg/dak VO2peak eşdeğeri. • MYT’de >400 m ═ VO2peak >15mL/kg/dak • MYT 400 m ise VO2 ölçümüne gerek yok Singh SJ et al. Eur Respir J 1994;7:2016-20 BTS Guidelines. Thorax 2001;56:89-108 Win T et al. Thorax 2006;61:57-60
Mekik Yürüme Testi Öneriler • Operasyon için seçilen hastalarda tek başına kullanılmamalı • Tarama testi olarak kullanılabilir. • <400 m yürüme ile VO2peak <15 mL·kg·dak. eş değer olabilir. • 6DYT, operasyon için seçilen hastalarda kullanılmamalıdır. Level of evidence 2+; grade of recommendation C Brunelli et al. Eur Respir J 2009;34:17-41
Merdiven Çıkma Testi • KPET’in yedeği geleneksel bir yöntem • Lobektomi için 3 kat merdiven, • Pnömonektomi için 5 kat merdiven çıkması gerekir. • Üç kat merdiven çıkma : FEV1> 1.7L • Beş kat merdiven çıkma : FEV1> 2 L Bolton JWR. Chest 1987;92:783-787
Beş kat merdiven çıkanlarda V̇o2max > 20 mL/kg/dak, • Bir kat çıkamayanlarda V̇o2max of < 10 mL/kg/dak. • Beklenen PPO FEV1veya DLCO of < %40 olsa bile • >12 to 14m merdiven (yaklaşık 3 kat merdiven) • Lobektomi’de post-op kompl. için düşük risk grubundadır. Pollock M et al. Chest 1993;104:1378-83 Brunelli A et al. Chest 2002;121:1106-10 Olsen GN et al. Chest 1991;99:587-90
536 akciğer kanserli • Egzersiz oksijen desatürasyon (EOD) ; 2 cut-off • saturation seviyesi <90% veya • desaturation>4% • Egzersiz sırasında > %4 oksijen desaturasyonu • komplkasyon riskini yaklaşık 2 kat ↑ • EOD >4%hastalarda KPET yapılmalıdır Brunelli A et al. Eur J Cardiothorac Surg 2008;33:77-82
640 hasta– major akciğer rezeksiyonu • < 12 m merdiven çıkanlarda • 2-13 kat fazla • > 22 m (mortalite < %1) • Ppo-FEV1 ve/veya ppo-DLCO < % 40 olması durumunda bile eğer > 22 m merdiven çıkabiliyorsa mortalite yok. Brunelli A et al. Ann Thorac Surg 2008;86:240-47
ACCP REHBERİ • Artmış risk • < 25 shuttle yürüyen veya • 1kat merdiven çıkamayan • Bu hastalarda standart olmayan cerrahi yöntemler ve cerrahi dışı tedaviler önerilir. Grade of recommendation, 1C Colice GL et al. Chest 2007;132:161S-177S
ERS/ESTS ÇALIŞMA GRUBU • Merdiven çıkma testi, akciğer rezeksiyonu sonrası morbidite ve mortaliteyi tahmin etmede spirometriden daha etkin maliyet yararlı bir yöntemdir. • Operasyona güvenli bir şekilde hastayı göndermek için ilk basamak tarama testi olarak kullanılmalıdır (>22 m) Level of evidence 2++; gradeof recommendation B. Brunelli et al. Eur Respir J 2009;34:17-41
EGZERSİZ OKSİJEN DESATURASYONU (EOD) • MYT ve 6DYT oksijen desaturasyonunu göstermede KPET’den daha etkilidir. • > %4 oksijen desaturasyonu peri-operatif komplikasyon riskini arttırdığı bildirilmiştir. Turner SE et al. Chest 2004;126:766-773 Pierce RJ et al. AJRCCM 1994;150:947-55 Ninan M et al. Ann Thorac Surg 1997;64:328-33 British Thoracic Society. Thorax 2001;56:89-108 Brunelli A et al. Eur J Cardiothorac Surg 2008;33:77-82
ACCP REHBERİ • Arterial oxygen saturation < 90%olması standart akciğer cerrahisi için artmış peri-operatif risk işaretidir. • Bu hastalara daha ileri fizyolojik testler önerilir Grade of recommendation, 1C Colice GL et al. Chest 2007;132:161S-177S
ERS/ESTS ÇALIŞMA GRUBU Statement • Merdiven çıkma testinde EOD >4 hastalar akciğer rezeksiyonu sonrası artmış komplikasyon ve mortalite riskine sahip olabir. • Bu hastalarda KPET ile daha ileri değerlendirme gereklidir. Level of evidence 2+. Brunelli A et al. Eur Respir J 2009;34:17-41
Akciğer Volüm Azaltıcı CerrahiEgzersiz Testleri • Kabul edilemez 6 aylık post-op. mortaliteyi tahmin etmede 6-DYT <200 m harika bir belirleyicidir. • Specificity of 84%. • Randomize kontrollü bir çalışmada, MYT <150 m olması yüksek oranda peri-op. mortalite işaretidir. Szekely et al. Chest 1997;111:550-58 Brunelli A et al. Eur J Cardithorac Surg 2005;27:367-72
Akciğer Volüm Azaltıcı Cerrahi Başarılı sonuç için eşik değer • MYT için 150 m • 6DYT için 200 m
Kalp-Akciğer ve Akciğer TransplantasyonEgzersiz Testleri • β-blokeritolere edemeyen hastalarda VO2peak ≤14 ml/kg/dak ise listeye alınmalıdır. • β-blokeri kullanan hastalarda VO2peak ≤12 ml/kg/dak ise listeye alınmalıdır. • Genç hastalarda (<50 yaş) ve bayanlarda bu değer • VO2peak ≤%50 beklenen Level of Evidence: B Mandeep et al.J Heart Lung Transplant 2006;25(9):1024-42
Yüksek riskli cerrahi öncesi KPET • Major intra-abdominal cerrahi oksijen ihtiyacında %40 veya daha fazla artışla ilişkilidir. • Yüksek riskli cerrahi öncesi KPET tavsiye edilmekte
Elderly Surgical PopulationCPET 187 pts Major Abdo Surgery CPX tested AT ml/min/kg <11 55pts >11 132pts Overall Mortality 7.8% Non-Surgical 5.9% MORTALITY 18% MORTALITY 0.8% P<0.001 Older Pl et al. Chest 1993;104(3):701-704.