680 likes | 1.72k Views
KLİNİK NÜTRİSYON ( Beslenme Destek Tedavisi). I. Enteral Nütrisyon. www.gencdiyetisyenler.com. http://www. gencdiyetisyenler .com/. Stj . Diyetisyen Şenol YILDIZ. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü. Kısaltmalar.
E N D
KLİNİK NÜTRİSYON(Beslenme Destek Tedavisi) I. Enteral Nütrisyon www.gencdiyetisyenler.com http://www.gencdiyetisyenler.com/
Stj. Diyetisyen Şenol YILDIZ Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Kısaltmalar • BDT………………………….Beslenme Destek Tedavisi • ND………………………..Nutrisyonel Değerlendirme • KH……………………………………………….Karbonhidrat • EN…………………………………………Enteral Nütrisyon • ALİ…………………………………....Akut Akciğer Hasarı • ARDS……..Akut Respiratuvar Distres Sendromu
BDT • Hastanın, besin alımı normal fizyolojik yöntemle karşılanamadığında uygulanan yöntem. • 50 yıllık geçmişe sahip • Her geçen gün ilerlemekte • İnter & Multi – disipliner yaklaşım • Dyt • Dr • Hem • Ecz • Psk
BDT alması gereken hasta nasıl anlaşılır? Bu hâle geldiğinde mi?
Amaç: Hastayı ÖNCEDEN tanımak • AKRABALIK aramıyoruz • Nutrisyonel Değerlendirme
Nutrisyonel Değerlendirme • Öncelikle malnutrisyon kavranmalı • Hospitalize edilen hastalarda malnutrisyon, %60’a kadar çıkmakta ! • Komplikasyonlar • Yatış süresi • Nekahet süresi
ND’de Adımlar • 1. Anamnez • 2. Fizik Muayene • 3. BK’sal parametrelerin değerlendirilmesi
Nutrisyonel Değerlendirmede Anamnez • SGA • MNA • MUST • NRS 2002 Özellikle, yatan hastalar için sıklıkla önerilen Nutrisyonel değerlendirme
Nütrisyon destek planı şu hastalarda endikedir: • (1) şiddetli malnütrisyonda(skor = 3), ya da (2) ağır hasta (skor = 3) ya da (3) orta derecede malnutrisyon + hafif hasta (skor 2+1) ya da (4) hafif malnutrisyon + orta derecede hasta (skor 1+2) • Hastalığın derecesine ilişkin prototipler: • Skor=1: kronik hastalığı olup komplikasyonlar nedeniyle hastaneye yatan bir hasta. Halsiz – düşkün durumdadır ancak düzenli olarak yataktan kalkabilir. Protein gereksinimleri artmıştır ancak oral diyet ya da suplemanlarla karşılanabilir. • Skor=2: majör Abdominal cerrahi gibi bir hastalık nedeniyle yatağa bağlı bir hasta. Protein gereksinimleri yüksek, klinik beslenme yöntemleri gerekli ve bu sayede açıkları kapatılabiliyor • Skor=3: ventilasyon desteği altındaki yoğun bakım hastası. Protein gereksinimleri yüksek ve klinik beslenme yöntemleriyle karşılanamıyor. Protein yıkımı ve azot kaybı giderilebiliyor.
NDT’nde 2. Adım: Fizik Muayene • Genelde hastanın doktoru tarafından yapılır.
NDT’nde 3. Adım: Biyokimya • Alb • Pre-alb • RBP • Transferrin Negatif akut faz reaktanları Alb: T ½ = 21 gün Pre-Alb: T ½ = 2 - 3 gün T ½ = 12 saat T ½ = 7 gün
CRP & Pre – Alb kombine kullanıldığında, en iyi gösterge !
ENERJİ • Pratik: ESPEN • 25 – 35 kkal / kg / gün • HB Formülü • Bazal metabolik hız hesaplanır • TEG = BMH x AF x SF x TE
ENERJİ • EN DOĞRU YÖNTEM • İndirekt Kalorimetre • PRATİK OLDUĞU İÇİN: ERİŞKİNLERDE • Harris Benedict (HB) • DAHA OBJEKTİF OLDUĞU İÇİN: ÇOCUKLARDA • HB yerine; Schofield
Postop: 1,1 • Peritonit: 1,4 • Kırık: 1,2 • SF Hesabı • Sepsis: 1,3 • Multitravma: 1,5 Ateş: Her + 1 °C için BMH %10 • Multi travma & Sepsis: 1,6
KH • NPE’nin %60 – 70’i • ≈ 150 g/gün glikoz • Enerji bileşeni olarak kullanılmaz. • 1,3 – 1,5 g / İVA • 2 g / gün’e kadar artırılabilir. • NPE / N = (100 – 150) / 1 Protein
Yağ • NPE’nin % 30 – 50’si
Sıvı Gereksinimi • 1500 + 20 x (VA - 20) mL • AÇT takibi • İV replasman tedavisi • Her 1⁰C sıcaklık artışı için, aynı BMH’ta olduğu gibi, sıvı gereksinimi de %10 artırılır !
ENTERAL BESLENME • Normal ya da normale yakın çalışan GİS kullanılarak yapılan BDT. • En fizyolojik yol. • Ucuz • Güvenilir • GİS’i koruyucu • Komplikasyon gelişimi
Enteral Beslenmenin Zamanlaması • Erken enteral beslenme: • Postop ilk 24 saat içerisinde enteral beslenme • Barsakları erken çalıştırdığı için bakteriyel kolonizasyonu önler • Septik komplikasyonlar daha azdır. • Hemodinamik stabilite sağlandıktan 2 – 3 saat sonra enteral beslenme başlatılabilir.
Enteral Beslenmenin Zamanlaması • KBB hastası için göz önünde bulundurulacak noktalar: • Üst GİS yolda primer sütür • Aspirasyon riski • Üst GİS yolda fistüllerin bulunması
Total Larenjektomi Sonrası Beslenme • Günümüzdeki yaygın uygulama oral beslenmeye Postop 7. günde geçilmesi ve bu zamana kadar nazogastrik tüpten enteral beslenmedir. • Erken beslenme • Postop 1 – 3. günde oral alıma başlanır ve nazogastrik sonda uygulanmaz • Fistül insidansı aynı • Hastanede kalış süresi
Oral ve FarenjealOperasyonlar Sonrası Beslenme • Post-op 1. günde oral beslenme başlatılabilir. • Yutmanın birinci fazında zorluk olabilir; ancak egzersizlere hemen başlanmalıdır.
Uzun Süreli Enteral Tüp Beslenmesi Gerektiren Durumlar • Israrlı fistül • Uzamış Aspirasyon • Özefagus tümörlerinde RT sırasında (gastrostomi veya jejunostomi yoluyla)
Total Nütrisyon Tedavisinin Seçimi • Postop dönemde ilk 4 gün içinde oral beslenmeye geçecek hastalarda Parenteral destek tedavisi vermek yanlıştır. • 450 – 900 Kkal/gün glikoz verilmesi gereklidir. • 400 – 800 cc %30 dekstroz ya da 1200 – 2000 cc %10 dekstroz • Bu ihtiyacı %5 dekstrozla karşılamaya çalışmak, büyük volüm yüklemesi yapmak demektir. ! • Kalan sıvı ihtiyacı, izotonik tuz çözeltileriyle sağlanmalıdır.
Hastanın Tolerasyonu Nasıl Anlaşılır? • Gaz • Şişkinlik yoksa tolere edilmiştir. • 3 kez / gün jölemsi dışkı normal • 8 kez / gün' den fazla diyare
Enteral Nütrisyonun Endikasyonları • Malnutrisyon • SSS’nde Bozulma • Parkinson • Stroke • SVO • Malignensi • GİS hastalıkları • Psikiyatrik rahatsızlıklar Ve daha niceleri…
Enteral Nütrisyonun Kontraendikasyonları • İnatçı Vomitingler • A – Dinamik İleus • Aktif GİS Kanamaları • Enterokutenoz Fistüller • Hemodinamik İn – Stabilite • TİO (Total İntestinal Obstrüksiyon)
Hemodinamik Kontrol • ANTAS • Respiratuvar Asidoz • CVP (Santral Venöz Basınç) • İnstabilite tespitinde hasta, asla beslenmemeli.
EN Yolları Kısa süreli: 4 haftadan az. ** : Cerrahi Girişimler; Gastrostomi, Jejunostomi
Oral Destek Tedavisi • Enerji ihtiyaçlarını yedikleri besinden alamayan hastalarda tadı güzel enteral beslenme solüsyonları ile takviye yapılabilir.
Nazogastrik Tüp Beslenmesi • 30 günden az sürecek beslenmelerde tercih edilmeli • 10-15 ml/saat hızı ile başlanır • Sorun yoksa (distansiyon, karın ağrısı, bulantı, kusma, diyare) 8 saatte bir iki misline çıkarılır. • Devamlı infüzyon hızı 80-100 ml/saattir. • Her beslenmeden önce ve sonra tüp 30-40 ml su ile yıkanmalıdır.
Gastrostomi/Jejunostomi : Endoskopik ya da cerrahi yolla takılır. Uzun süreli beslenmelerde ( 6-12 hafta ya da daha fazla süreli ) ve tıkanıklıklardan dolayı nazal entübasyonun yapılamadığı durumlarda, komadaki hastalarda ve bazı abdominal cerrahilerde kullanılır.
PerkütanEndoskopik Gastrostomi (PEG) Genel anestezi gerektirmeden takılabildiği için son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır.