Leguminosae’nin Bilimsel Sınıflandırılması

1. Leguminosae’nin Bilimsel Sınıflandırılması • Alem : Plantae • Bölüm : Magnoliophyta • Sınıf : Magnoliopsida • Sınıf : Fabales • Altsınıf: Rosidae • Takım: Rosales • Familya: Leguminosae

2. Leguminosae • Odunsu ve otsu yapıda bitkilerdir. • Yaprakları genellikle tüysü yaprak şeklindedir. • Çiçekler genellikle salkım ya da başak tipinde kurullar oluşturur. • Etaminler genellikle 10 tanedir. • Ovaryum tek karpelli üst durumludur. • Meyveler genellikle açılan bakladır.Bu durumdan dolayı baklagiller de denmektedir.

3. Legüminosae familyası 3 alt familyada incelenmekte, yaklaşık 350 cins ve 10000’i aşkın taksonu içermektedir. Bu 3 alt familya ise; 1-) Caesalpinioidae 2-) Papilionatae 3-) Mimisoidae

4. Caesalpinioideae • Çoğunluğu odunsu bitkilerdir. • Yapraklar basit ya da çift katlı tüysüdür. • Taç çoğunlukla gelişmemiştir. • Etamin çoğunlukla 10 tanedir. • Bu alt familyada bulunan cins ve türlerin çoğu tropik yerlerin bitkileridir.

6. Ceratonia siliqua (keçi boynuzu) • 6-10 m boyunda geniş tepeli herdem yeşil bir ağaçtır. • Yapraklar kenarları düz ve deri gibi serttir. • Salkım ya da kedicik tipindeki çiçek kurulları dallar üzerinde yan durumlu olarak bulunur. • Çanak küçük,5 parçalı,etamin uzun filamentli ve 5 adet,boyları 10-20 cm olan meyveleri deri gibi serttir.Çoğu kez keçi boynuzu gibi eğri ve serttir. • Vatanı doğu Akdeniz ve adalardır.

8. Cercis siliquastrum (Erguvan) • Çoğunlukla boylu çalı, bazen de 7-8 m ye ulaşan küçük bir ağaçtır. • Genç sürgünler ve yaprak sapları kırmızı esmerdir. • 5-10 cm uzunluğunda ki yapraklar hemen hemen dairemsidir. • Çiçeklerin gövde üzerinde çıkması (cauliflore) gibi farklı özelliğe sahiptir. • Çiçeğin kendine özgü erguvani rengi vardır.İlkbaharda yapraklanmadan açar ve çok güzel bir görünüm alırlar. • Yavaş büyür.Sert ve ağır odunu vardır. • Vatanı Güney Avrupa ve Batı Asya’dır. • Türkiye’de ssp.siliquastrum ve ssp. hebecarpa olmak üzere 2 alt türü vardır.

10. Gleditsia triacanthos (Amerika Glediçyası) • 40-50 m boylara ulaşan, gövde ve dallarında çoğunlukla üçlü çatallı parlak kahverengi ve sivri uçlu dikenleri bulunan bir ağaçtır. • Çiçekler yeşilimsi, küçük ve hemen hemen sapsızdır. • Meyve çok büyük, 40 cm’ dir. • Sürgün verme özelliği var. Hızlı büyür. • Budamaya uygundur. Canlı çit olarakta kullanılır

13. Papilionatae • Bu alt familyada değişik yapı ve biçimde ki bitkiler vardır.Bunlardan tropik bölgelerde yaşayanlar çoğunlukla odunsu,diğer kesimde yetişenler ise otsu bitkilerdir. • Çiçekler zigomorf ve kelebek şeklindedir. • Etamin 10 tanedir.Bunların filamentlerinin hepsi ya boru şeklinde birleşmiş, ya da 9’ u birleşmiş, en yukarıda serbest kalmıştır.

14. Robinia (Yalancı Akasyalar) • Kışın yapraklarını döken odunsu bitkilerdir. • Yaprak sapı altında gizli tomurcuklar çıplaktır.Genellikle kulakçıklardan değişme dikenler vardır. • Çiçek kurulları yaprak koltuğunda, ince bir eksen üzerinde aşağıya sarkan salkım halinde bulunurlar. • Halen Kuzey Amerika ve Meksika’ da yayılmış olan 10 taksonu bulunur.

15. Robinia pseudoacacia (Beyaz Çiçekli Yalancı Akasya) • 20-25 m boylarında bir ağaçtır. • Yaşlı gövdelerin derin çatlaklı, gri esmer bir kabuğu vardır. • Üzerinde kulakçıklardan değişmiş batıcı dikenler bulunur. • Yapraklar elips yada yumurta biçiminde, üst yüzü canlı yeşil,alt yüzü ise soluk gri yeşildir. • Bakla 5-10 cm uzunluğunda, yassı ve içinde 3-10 adet sert kabuklu mercimek biçiminde açık kahverengi tohumlar bulunur. • Öz odunu koyu,diri odunu açık renkte olup, çok dayanıklı bir odunu vardır. • Vatanı Kuzey Amerika’nın doğu sahilleridir.

17. Mimosideae • Çoğunlukla ağaç ve çalı halinde odunsu bitkilerden oluşmaktadır. • Yapraklar çoğunlukla çift katlı tüysü,ancak Inga ve Affonsae’ larda tek katlı tüysüdür.Kulakçıkları vardır.Bir çoğunda ise bunlar dikene dönüşmüştür. • Taç ve çanak yaprak kaynaşmıştır. • Uzun ve renkli filamentleri ile dikkat çekerler. • Etamin sayısı 4-5 ve çok sayıda, ovaryum bir karpellidir, çoğunlukla üst durumludur. • Meyve ise legümendir. • Çoğunlukla tropik ve subtropik kesimlerde yetişen birçok cinsleri vardır.Bunlardan en çok tanınan Acacia, Albizzia, Mimosa’ dır.

18. Acacia (Gerçek Akasyalar) • Çoğunlukla ağaç bazıları da boylu çalı halinde odunsu bitkilerdir. • Kabukları tanence zengindir. • Yaprakları çift katlı tüysüdür. • Birçok taksonlarında kulakçıklardan değişme dikenler bulunur. • Çiçeklerin çanak ve taç yaprakları 4’ er parçalı, uzun saplı filamentler bol sayıdadır. • Hızlı büyürler,bu nedenle ağaçlandırmalarda,özellikle vatanları dışında ılıman bölgelerde,Akdeniz çevresinde kumulların durdurulmalarında kullanılır. • Akasyaların çok eskilerden beri bilinen zamkları olup,en değerli zamk A. senegal, A. decurrens, A. abyssinica türlerinden elde edilir.

21. Acacia catechu (kateşu akasyası)

22. Acacia dealbata (gümüşi akasya) • Çoğunlukla orta boylu, bazen de 20-30 m boylara ulaşan bir ağaçtır. • Gövde ve kalın dalların açık gri renkli düzgün bir kabuğu bulunur. • Yapraklar çift katlı tüysü yaprak tipinde mavimsi yeşil renktedir. • Kulakçıklar dikene dönüşmemiştir. • Ocak ve martta çiçeklenir.Kışı çiçekte geçirir. • Doğal vatanı Avustralya, Tasmanya’ dır. • Türkiye’nin hemen tüm kıyı şeritlerinde süs bitkisi olarak yetiştirilebilir.

25. Acacia cyanopylla (Kıbrıs Akasyası) • Kalın dallı yuvarlak tepeli bir ağaçtır. • Kabuk tanence çok zengin ve düzgündür. • Tüysü yapraklar körelmiştir. • Yaprak sapları 20-30 cm uzunluğunda, dar ve şerit biçiminde fillodiuma değişmiştir. • Çok hızlı büyür,vatanı dışında ağaçlandırmada kullanılır. • Vatanı Batı Avustralya’dır. • Özellikle Akdeniz çevresine uyum sağlamış, Kıbrıs, Güney Anadolu Antalya ve Manavgat yörelerinde kumulların durdurulmalarında başarı ile kullanılmaktadır.

27. Albizza • Genel olarak Acacia’lara benzer. Ancak kışın yapraklarını dökmesiyle Akasyalardan ayrılır. • Yaprakları çift katlı tüylüdür. • Parkçılık ve ağaçlandırmalarda en çok dikkati çeken türü ise Albizza julibrissin’ dir. Gülibrişim adı verilen bu tür genelde 10-12 m boyunda dağınık tepeli bir ağaçtır. • Vatanı Kuzey İran ve Tropik Asya’dır.