Download
1 / 48
E N D
Prezentacja nt. tkanek zwierzęcych
Ogólnie o tkankach zwierzęcych Tabela z OPERON Biologia klasa I, zakres rozszerzony Kolejne slajdy będą odnosić się do tkanki nabłonkowej, następnie tkanki łącznej, mięśniowej i nerwowo-glejowej. Warto - dla wygody - posługiwać się hiperłączami dodanymi do poszczególnych nazw tkanek. W prawym dolnym rogu znajdują się kwadraciki: dom i zakręcona strzałka. Dom odsyła do tego slajdu, a strzałka do danego typu tkanek, czyli: nabłonkowej, łącznej, mięśniowej, nerwowej, w zależności na jakim slajdzie się znajdujemy.
Tkanka nabłonkowa • Funkcje; • Budowa; • Podział; • Ryciny nabłonków; • Przegląd nabłonków.
Funkcje tkanek nabłonkowych • stanowią warstwę oddzielającą organizm od środowiska zewnętrznego, • umożliwiają wymianę gazową, • ułatwiają odbiór bodźców ze świata zewnętrznego, • wyścielają narządy i jamy ciała.
Budowa nabłonków • bardzo mała ilość substancji międzykomórkowej, • zbity układ komórek, • występowanie połączeń międzykomórkowych, • obecność błony podstawnej, • brak unaczynienia. • Połączenia międzykomórkowe: • desmosomy:białkowe wypustki, które działają na zasadzie rzepu, • połączenia zwierające • połączenia zamykające • połączenia komunikacyjneukład kanalików zbudowanych z białek, którymi mogą przechodzić jony i cząsteczki (prócz białek), występują także u innych tkanek zwierzęcych. Substancje odżywcze pobierane są z tkanki łącznej.
Tkanki łączne • Budowa i funkcje, • Istota międzykomórkowa, • Tkanki łączne właściwe, • Tkanki łączne oporowe, • Krew i limfa.
Istota międzykomórkowa • Może przybierać różne postacie, np. galaretowanego żelu w tkance łącznej właściwej czy twardej, zmineralizowanej substancji w tkance łącznej oporowej. • W istocie tej zanurzone są komórki i trzy typy białek:
Tkanka łączna tłuszczowa Jej komórki łączą i wchłaniają do swojej cytoplazmy tłuszcze obojętne. Warstwa podskórna, w której skład wchodzi tkanka tłuszczowa pełni rolę termoizolacyjną.
Tkanki łączne oporowe • Występują u kręgowców i głowonogów (mięczaki). • Głowonogi z tkanki łącznej oporowej chrzęstnej mają zbudowaną puszkę mózgową, natomiast kręgowce wiele więcej struktur. • Pełni funkcję podporową ciała oraz ochrania przed urazami mechanicznymi. • Dzieli się na tkankę chrzęstną i tkankę kostną.
Tkanka łączna chrzęstna - obrazek Tkanka łączna szkieletowa: A – chrząstka szklista, B – chrząstka sprężysta, C – chrząstka włóknista
Tkanka chrzęstna sprężysta • Nie ulega mineralizacja. • Występuje w małżowinie usznej, krtani, nagłośni. • Zbudowana jest z delikatnych siateczek włókien elastycznych.
Tkanka chrzęstna włóknista • Zbudowana z grubych pęczków włókien kolagenowych. • Bardzo wytrzymała. • Buduje krążki międzykręgowe w kręgosłupie oraz miejsca przyczepu ścięgien do kości.
Tkanka łączna kostna • Zwykle u kręgowców tworzy szkielet ostateczny. • Powstaje w skutek skostnienia tkanki chrzęstnej szklistej bądź tkanki łącznej właściwej. • Unerwiona, unaczyniona, aktywna metabolicznie, ulega ciągłym procesom przebudowy. • W skład istoty międzykomórkowej wchodzą włókna kolagenowe, tutaj zwane osseinowymi + sole mineralne (nadają twardości wytrzymałość), głównie wapń + jamki kostne z komórkami nazwanymi osteocytami. • Ogólnie tkanka zbudowana jest z 30 – 40% związków organicznych, 30 – 45% związków mineralnych i 15 – 40% z wody. • Wyróżnia się tkankę kostną zbitą i gąbczastą.
Tkanka kostna zbita • Zbudowana z blaszek kostnych mających kształt rynienek. • Blaszki kostne są silnie zbite, jednak regularnie tworzą pustą przestrzeń zwaną kanałem Haversa – strukturę tak zbudowaną nazywamy osteonem (blaszki kostne + kanał Haversa). • Pomiędzy osteonami znajduje się istota międzykomórkowa. • Kanały Haversa łączą się ze sobą poprzecznie i tworzą liczne odgałęzienia. Przez kanały ciągną się naczynia krwionośne, limfatyczne oraz nerwy. • Tkanka kostna zbita buduje trzony kości długich oraz kości osłaniające mózgowie.
Tkanka kostna gąbczasta • Zbudowana także z blaszek kostnych owiniętych wokół siebie, tworzących beleczki kostne. • Beleczki układają się w trójwymiarową sieć, a przestrzenie pomiędzy nimi wypełnia szpik kostny. • Ażurowe ułożenie beleczek umożliwia amortyzowanie przeciążeń. • Tkanka ta występuje na końcach kości długich.
Krew i limfa • Występowanie, • Budowa, • Funkcje krwi, funkcje limfy.
Elementy morfotyczne – ciąg dalszy • Elementy morfotyczne powstają w czerwonym szpiku kostnym. Jedynie leukocyty mogą powstawać jeszcze w układzie limfatycznym. • U ludzi w wieku od 6-7 lat szpik kostny czerwony zastępowany jest stopniowo przez szpik żółty (tłuszczowy), który nie jest krwiotwórczy. • Ostatecznie szpik kostny czerwony zostaje w tkance kostnej gąbczastej, a szpik żółty w jamach szpikowych kości długich.
Limfa - funkcje • Wymienia substancje pomiędzy sobą a tkankami. • Pełni rolę immunologiczną ze względu na występowanie limfocytów (stąd nazwa limfa) oraz zatrzymywanie bakterii w węzłach chłonnych.
Tkanka mięśniowa gładka • Buduje ściany narządów wewnętrznych; • nie występuje u stawonogów; • długotrwałe, słabe skurcze; • jądra (po jednym w komórce) umieszczone w centrum; • niezależna od naszej woli; • wrzecionowaty kształt włókien.
Tkanka nerwowa • Występuje u zwierząt trzywarstwowych. • Komórki nerwowe to neurony. Otoczone one są komórkami glejowymi, które ochraniają i odżywiają neurony. • Neuron składa się z: dendrytów, ciałka komórkowego, aksonu i osłonek. • Akson (neuryt) otoczony jest dwiema osłonkami. Mielinową składającą się z tłuszczów i cholesterolu oraz osłonki zewnętrznej. • Miejsca styku osłonek nazywa się przewężeniami Ranviera. • Funkcją tej tkanki jest przesyłanie informacji za pomocą impulsu elektrycznego. • Jako, że neurony nie potrafią się dzielić, mają małą zdolność regeneracyjną.
Tkanka nerwowa cd. • Synapsy to złącza między aksonem jednego neuronu a dendrytem drugiego lub komórki wykonawczej. • Synapsy dzielą się na nerwowo-nerwowe, nerwowo-mięśniowe czy nerwowo-gruczołowe. • Nerwowo-nerwowe działają na zasadzie dyfundacji specjalnej substancji z aksonu jednego neuronu do dendrytu drugiego, w skutek czego wytwarza się impuls i informacja przechodzi dalej.
Koniec prezentacji • Obrazki i zdjęcia nie są moją własnością, wykorzystałem je z myślą o wolności i neutralności Internetu. W notatkach do każdego slajdu znajduje się podane źródło grafik. • Do stworzenia prezentacji użyłem głównie wiedzy zawartej w podręczniku Biologia Operon klasa 1, zakres rozszerzony. • Dziękuję za obejrzenie prezentacji. • Zapraszam na mojego bloga: www.biologiawliceum.blogspot.com
