770 likes | 1.61k Views
GÖRME ALANI. Hem . AYNUR SUÇSUZ Beyoğlu Göz Eğit.ve Araş. Hastanesi 1.Göz Kliniği. Görme Alanı: Hareket etmeyen fikse bir gözle görülebilen alandır Metrein: Ölçmek Peri: Etrafında Perimetri: Görme alanının taranması ve incelenmesi
E N D
GÖRME ALANI Hem.AYNUR SUÇSUZ Beyoğlu Göz Eğit.ve Araş. Hastanesi 1.Göz Kliniği
Görme Alanı: Hareket etmeyen fikse bir gözle görülebilen alandır • Metrein: Ölçmek • Peri: Etrafında • Perimetri: Görme alanının taranması ve incelenmesi • Perimetre: Görme alanını ölçen cihaz
Görme alanının genişliği nazalde 60 °, altta 70 °, üstte 50 ° ve temporalde 90 ° • Fizyolojik kör nokta: Merkezin 15 derece uzağında temporalde yaklaşık 5 derecelik koyu renkli görülemeyen alandır • Sinir lifinin bulanmadığı optik diske karşılık gelir
Perimetri Cihazları Işık Hassasiyeti (Differantial light sensitivity): Farklı ışık hassasiyetinin ölçümü • Aydınlatılmış arka plana,daha parlak bir ışık bir noktaya eklenir ikinci ışık görülür görülmez arka plan ile ikinci ışık arasındaki yoğunluk farkı kaydedilir
Ölçümler yarım küre şeklinde aydınlatılmış bir kubbede (kupola) yapılır • Kubbe içerisinde fiksasyon noktası bulunur • Değişen noktalarda ve şiddette ışık uyaran (stimulan) gönderilir • Hastanın bu uyaranlara cevabı değerlendirilir
Kinetik Perimetri (Manuel) Uyaran 2 derece/sn hızla santrale yaklaştırılır 15 derece aralarla 360 derece taranır (Goldmann Perimetrisi)
Statik Perimetri (Otomatik) Uyaranın yeri sabit şiddeti değişken Her noktanın eşik değeri bulunur (Humphrey,Octopus Perimetrisi)
Standart Perimetre • Kısa Dalga Boy Perimetre (SWAP) • Frekans Çiftleştirme Perimetrisi (Frequency-Doubling Perimetre :FDT)
STANDART OTOMATİK PERİMETRİ • Değişen şartları standardize eder • Test stratejisi önceden programlanmış algoritma düzeninde uygulanır • Uyaran bir projeksiyon, ışık yayan diod sistemi veya fiber optik kablo ile verilir
Humphrey Perimetrisi a.Eşik ölçen programlar b.Tarama programları c.Otomatik tanı programları d.Kişisel testler • Klinik uygulamada genellikle 30-2 santral tam eşik testi uygulanır
Octopus Perimetrisi 30 dereceyi tarayan G1 programı kullanılır
SHORT WAWELENGHT AUTOMATIC PERIMETRI(SWAP)KISA DALGA BOY PERİMETRİ • Sarı zeminde (530nm) mavi(440nm) uyaran • Uyarı süresi 0.2sn • Uyaran büyüklügü Goldmann I-V
Optik sinir başı ve görme alanı normal hastalarda geniş oranda akson harabiyeti saptanmış • Kullanılan sarı zemin kırmızı ve yesil konları desentize eder • Parvoselüler gangliyon hücreleri göz içi basıncından belirgin olarak etkilenirler, beyaz ışıkta erken dönem hasarı fark edilmez
Hasarlar 3-5 yıl daha erken tespit edilir • İleri glokomda testin güvenilirliği yoktur • Zaman alıcı
FREQUENCY DOUBLING PERIMETRI(FDT)FREKANS ÇİFTLEŞTİRME PERİMETRİSİ Doubling(Çiftleşme): 0,25 devir/derece uzaysal frekansa sahip dik sinüs dalgası çizgileri saniyede 25 kez (25Hert)yer değiştirerek titreşiyor görünümü alır Siyah beyaz çizgiler arasındaki kontrast yavaş yavaş arttırılıp hastanın farkı algıladığı değer bölgenin eşik değeri kaydedilir
Glokomda retinal gagliyon hücreleri etkilenir • Harekete ve kontrasta duyarlı büyük gangliyon hücreleri (%15-20) erken glokomatöz hasara duyarlı • FDT bu hücreleri ölçümlemek için geliştirilmişir.
Her uyaran 720 milisaniye görünür • Makulayı merkezleyen daire şeklinde bir hedefe ek olarak 16 adet yaklaşık 10 derecelik kare hedefler bulunur • Her kadranı 4 kare temsil eder • C_20 ve N_30 testleri vardır
Threshold(Eşik) ve Screening (Tarama) yöntemi • Eşik protokolü 4-5 dakika • Fiksasyon,yalancı pozitif ve yalancı negatif hatalar %25’i geçmemeli
Kolay ve kısa süreli • Küçük, taşınabilir ve göreceli olarak ucuz • 6.0 dioptiriye kadar refraktif düzeltme yapılmaz • Glokom taramalarında kullanılabilir
PERİMETRE NASIL UYGULANIR • Goldmann perimetrisi, araştırıcının çok deneyimli hastanın ise çok sabırlı olmasını gerektirir • Bilgisayarlı perimetre altın satandart • 7 yaş ve üstü tüm hastalara uygulanabilir • Hastanın doğru bilgilendirme ve direktiflere gereksinimi vardır
Testin güvenilir olduğunu görmek uygulayanın sorumluluğunda • Sonuçları yorumlamak ve tanıyı koymak hekimin görevi • Hasta ve testi uygulayan kişi arasında kurulacak iletişim önemli
Düzeltici Mercekler • 30-33cm uzaklıktaki hedeflere cevap verdikleri için yakın akomadasyon gerekir • Her 1dioptri kırma kusuru eşik değerde 1 desibellik düşme yaratır • Optik düzeltme santral 30 derece için geçerlidir,periferik retinal testlerde kullanılmaz
Optik düzeltme için uzak refraksiyon değeri bilinmeli yakın gözlük değeri eklenmeli • 1.50D ve üzeri astiğmatların tam olarak kullanılması gerekir • Mercek yuvasına sferik lensler hastaya yakın konumda yerleştirilmeli • Silindirik lensler doğru aksta olmalı
Camların çapları geniş,kenarları hastanın görüntüsüne girmeyecek derecede ince olmalı • Camlar hastanın kirpiklerine değecek derecede yakında olmalı • Kontak lens kullanan hastalar için sadece yakın ilavesi gerekir
Cihazlar optik düzeltme değerlerini hasta yaşı ve uzak düzeltme değerine göre hesaplar • Silindirik (negatif) değerin yarısı sferik değere eklenir • Örneğin:Hastanın refraksiyonu +4.00 (-2.00 silindirik eksen 90 derece) ise sonuç +4+(-1)=+3 -6.00(-3.00 silindirik eksen 0 derece) ise sonuç -6+(-1.5)=-7.5 olur
DOĞRU TEST STRATEJİSİNİN SEÇİMİ • Humphrey perimetrisinde SITA programı gibi oldukça kısa programlar vardır • SITA standart kooperasyonu şüpheli hastalar ve çocuklar için uygun • SITA FAST hızlıdır ve genç eğitimli hastalar için uygun • Tanı ve takiplerde daha önce uygulanan test stratejisin kullanılması önerilir
Glokom takibinde 30-2 spot size III • İlerlemiş hasar bulunanlarda ise 10-2 spot size V • Kural olarak sağ gözden başlanır • Hastanın bir gözü iyi; diğeri kötüyse iyi gözden başlanır • Test göz başına 10 dakikadan uzun sürmemeli
Testin uzaması sonucu konsantrasyon azalır değişkenlik artar • Humphrey SITA, FDT’de testler 5-6 dakika sürer • Goldmann uygulanırken hasta sık sık dinlendirilmeli
GÖRME ALANI GÜVENLİK KRİTERLERİ • Fiksasyon Kaybı: • Kör nokta bölgesine ışık uyaran gönderilerek değerlendirilir • Fiksasyonu kaybeden göz uyarılara cevap verir • Fiksasyon kayıpları oranın %20’yi aşması düşük hasta güvenirliği uyarısı ile birlikte yanına ‘‘XX’’işareti konularak gösterilir
Görme keskinliği düşük hastalarda fiksasyon zor • Merkezdeki fiksasyon hedefi yerine elmas şekilli fiksasyon noktası yada kör nokta kapatılması
Gaze Monitör (Bakış monitörü) :İnfrared bir ışıkla korneanın yansımalarını izleyerek göz hareketlerinin kontrolü • Başta göz pozisyonun tespiti • Aşağı sapmalar göz kırpma, yukarı sapmalar bakış deviasyonları
Vertex monitör: Hastanın baş pozisyonunu başlangıçtan 7mm ve fazla geriye uzaklaştırdığında ses uyaranı ve ekranda mesajla bildirir • Head Tracking: Hasta başını 0.3mm’lik çenelik hareketleri ile başlangıç pozisyona getirir
Yalancı Pozitif Cevaplar (False Positive Errors) • Cihaz mekanik gürültüsünü ve bekleme süresini verir • Hastaya ışık uyaranı vermez • Rastgele ve duyulan seslere cevap olarak düğmeye basılması sonucu • Her 30 uyaranda bir yalancı pozitif uyaran gönderilir
Cevap oranının %33 üzerinde olması halinde test güvenilir kabul edilmez • Düşük hasta güvenilirliği uyarısı ve yalancı pozitif cevapların yanında’’XX’’işareti çıktıda belirtilir • SITA testinde hastanın uyaranlara sürekli yanıt verdiği göz önüne alınarak hesaplanır • Yanıt süresinden çok erken gelen yanıtlar bilgisayarca değerlendirir
Yalancı Negatif Cevaplar (False Negative Errors) • Hasta tarafından görülebilecek bir uyaran sunulmasına karşın cevap verilmemesi • Daha önceden eşik değeri saptanan bir noktaya gönderilen 9db fazlası ışık uyarana cevap verilmemesi
Oranı %33’ü aştığında düşük hasta güvenirliği uyarısı ve ‘’XX’’ işareti ile belirtilir • SITA’da testin sonunda noktanın son eşik değeri de göz alınarak hesaplanır • Yanlış negatif cevaplar fark edildiğinde hasta uyarılmalı gerekirse test durdurularak dinlendirilmeli
Short Term Fluctuatian (Kısa Süreli Dalgalanmalar) • 10 adet noktada test esnasında ölçümleri tekrar ederek test içi sapmaları kaydeder • İki kez değerlendirilen noktaların altında ikinci değerler parentez içinde gösterilir
Test çıktısının sağ alt köşesinde beliren sapma değeri ve normal toplumla karşılaştırılan bir olasılık değeri (P) olarak karşımıza çıkar • Normal bir gözde ölçülen ışık hassasiyet değerinin genelde 1-2 desibel sapma göstermesi beklenir • 2.5-3 desibeli aşan sapmalar test güvenilirliğinde azalma anlamına gelir
Yüksek test içi dalgalanma • İşlemin tam algılanmaması • İlginin dağılması • Kötü fiksasyon • Yüksek yanlış pozitif oranlar • Değerlendirilen noktalara komşu skotom varlığı • SITA’da SF değeri dikkate alınmaz
Perimetristin Yorumu • Hastanın test esnasındaki durumu • Teste uyumu • Performansı üzerine fikrini test çıktısı üzerine yazar
Artefaktlar • Karşımıza çıkan her defekt tedavi gerektirmez hastalıktan kaynaklanmayan bozukluklar