Orman Ekosistemlerinin İzlenmesi Level1 Deneme Alanı Kurulum öncesi Faaliyetler

1. Orman Ekosistemlerinin İzlenmesi Level1 Deneme Alanı Kurulum öncesi Faaliyetler Kurulum ve Değerlendirme İZMİR/AMASYA 2012 Bülent UYGUN Orman Mühendisi

2. Seviye I Daimi Gözlem Alanı Kurulum Kılavuzu’nun amacı:Ülkemiz orman ekosistemlerinin devamlı izlenerek aktüel durumu hakkında veri ve bilgilere ulaşmak ve geleceğe ilişkin projeksiyonlar yapmak ve uluslar arası veri ve bilgi alışverişini sağlamak için genel ilke ve esasları belirlemektir.

3. Seviye I Daimi Gözlem Alanı Kurulum iş ve işlemleri 3 ana bölümden oluşmaktadır: 1. Kurulum Öncesi İş ve İşlemler 2. Kurulum İş ve İşlemleri - Arazi 3. Kurulum Sonrası İş ve İşlemler

4. Orman ekosistemlerinin daimi gözlem alanlarıyla izlenebilmesi kapsamında Seviye I Programı için gerekli olan gözlem alanlarının daha sonra belirlenebilmesi için 16 Km X 16 Km grid ağı öncelikle Türkiye haritası üzerinde oluşturuldu

6. Bu grid ağı esas alınarak ormanlık alana düşen Seviye I gözlem alanları tespiti yapıldı. Bunun için Orman Harita ve Fotogrametri Müdürlüğünce 1963-1972 Orman Amenajmanı Envanter verileri esas alınarak hazırlanmış 1/100 000 ölçekli meşçere haritası kullanılarak Seviye I noktaları belirlendi. Ormanlık alana sınır 500 m enindeki tampon alanda, oluşabilecek hatayı minimuma indirmek için tampon alana isabet eden Tampon Seviye I noktaları da değerlendirmeye alındı

8. Orman Bölge Müdürlüğü’ne düşen 16 Km X 16 Km grid ağına göre bütün noktalar için öncelikle ayrı ayrı birer dosya oluşturulmalı, Şekil 3 de Seviye I noktaları öznitelik tablosu PLOT_NO sütununda gösterilen nokta numaralarına uygun olarak dosya numarası verilmelidir.

9. Ormanlık alana düşen Seviye I noktalarının tespiti için tek tek grid noktalarına gidilmesi uzun zaman alacağından en uygun yöntem büroda altlıkların hazırlanmasıdır. Altlıklar, noktanın orman alanına düşüp düşmediğini tespit ve tespit edilen bu noktalara ulaşımı kolaylaştıracaktır. Bu tespitler kağıt ortamında verinin derlenmesi şeklinde olabileceği gibi, uygun Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) yazılımı yardımı ile sayısal ortamda da altlıklar hazırlanabilir ve tavsiye edilen yöntemde budur.

10. Altlıkların içinde en önemli olanı 1/25 000 ölçekli askeri paftalardır. Noktaların askeri pafta üzerinde yerleri bilinmelidir. Seviye I noktaları öznitelik bilgileri içinde her noktanın pafta numarası olduğu gibi, pafta anahtarı yardımıyla da tespit edilebilir ve gerektiğinde pafta anahtarı UOM tarafından sağlanacaktır

11. Seviye I gözlem alanından bahsedebilmemiz için grid noktasının ormanlık alana isabet edip etmediğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Amenajman Ofisleri sayısal meşçere haritalarını bir araya getirmeli, eğer meşçere haritaları eksikse sayısallaştırmalıdır. OZM Şubesi sayısal meşçere haritaları ile grid noktaları çakıştırılarak ormanlık alana düşen Seviye I gözlem alanları tespit etmelidir. Bu çalışmayı Şeflik bazında yapmak en uygun çalışma yöntemidir

12. Level1 Deneme Alanı Kurulum öncesi Faaliyetler

13. Level1 Deneme Alanı Kurulum öncesi Faaliyetler

14. Kurulum öncesi aşağıda belirtilen her türlü formlar, altlıklar vb. materyaller sağlanmalı ve kalibrasyonları yapılmış alet ve donanımlar hazırlanmalıdır. • Meşçere Tanıtım Formu (Form 1) • 4 Uydulu ve 24 Ağaçlı Ölçme Formu (Form 3) • Uydu Krokisi (Form 5) Form 1 üzerinde aplikasyon öncesi yazılması gereken kısımlar doldurulmalı ve diğer formlarla birlikte hazırlanan dosyasında hazır bulundurulmalıdır.

15. Alet ve Donanımlar Listesi Kurulum Kılavuzu Gözlem Alanı Dosyası Yazı Altlığı Eğim Ölçer Pusula GPS Dürbün (Değerlendirme esnasında kullanılacak) Dijital Fotoğraf Makinesi Artım Burgusu (30 cm) Çelik Şerit Metre (30 m) Kompas (80 cm) veya Çelik Şerit Çap Ölçer Jalon 5 Adet (2 m) Eldiven Sarı Yağlı Boya

16. Kırmızı Yağlı Boya Yağlı Tebeşir Tiner Yağlı Boya Fırçası (1 cm kalınlığında) Çelik Fırça Alüminyum veya Galvaniz Plaka (4cmx4cm) boyutlarında ve 0.4 mm kalınlığında) Çelik Numaratör (10 mm) Farklı Boyutlarda Paslanmaz Çivi Çekiç Demir Boru (Galvanizli daha iyi) Belirteç (2.5 cm çap ve 30-33 cm boy) 1 Gözlem Alanı için 5 adet Kısa Saplı Balta Alet Edevat Çantası Sırt Çantası (2 Adet) İlkyardım Seti

17. Level1 Deneme Alanı Kurulum 22 Mayıs 2006 Pazartesi, 13:21:40

18. Grid ağı üzerinde teorik olarak orman alanı veya tampon alanda bulunan noktanın UTM X ve Y koordinatlarına dayanılarak arazide yeri GPS (Ek 1) ile belirlendiğinde, bu noktanın orman alanı dışında ve orman alanı sınırına en kısa yatay mesafede uzaklığının 25 m ve daha fazla olması durumunda hiçbir işlem yapılmayacak ve bu nokta geçersiz addedilecektir.

19. Orman alanı Orman alanı dışı K > 25m > 25m Orman alanı dışında ve orman alanı sınırından 25 m ve daha uzak mesafedeki grid noktası-GEÇERSİZ.

20. Orman Alanı dışında ve orman alanı sınırına en kısa yatay mesafede uzaklığının 25 metreden daha az olması durumunda nokta; Seviye I Daimi Gözlem Alanının 4 uydusunun orman alanı içinde aplikasyonunun yapılabilmesine imkan verebilecek şekilde yatay mesafede maksimum 100 m kaydırılacak ve noktanın hangi semt açısında kaç metre kaydırıldığı not edilerek yeni UTM X ve Y koordinatları belirlenecek ve nokta geçerli kabul edilecektir.

21. Artık Geçerliliği BelirlenenVeyaZaten Geçerliliği Tartışma Götürmeyen Bir L1 Noktasında Yapılacak İş Ve İşlemler

22. Seviye I Daimi Gözlem Alanı’nın her bir uydu merkezinin etrafında en yakın 6 ağaç olmak üzere toplam 24 ağacın yer aldığı grid noktasının yerinin tespiti ideal olduğundan grid noktasının aynı meşçere tipi içinde maksimum 100 m yatay mesafe dahilinde kaydırılmasına özen gösterilmeli, ancak tüm çabalara rağmen minimum 10 ağaca ulaşılabiliyorsa da kurulum tamamlanmalıdır.

23. Level1 Deneme Alanı Aplikasyon

25. Merkezden 25m yatay mesafede kuzeydeki nokta demir belirteç ile belirlendikten sonra belirtece en yakın 1.30m yükseklikteki çapı 5 cm ve yukarısı, Kraft’a göre 1,2 veya 3 konumunda ve %50’den fazla mekanik zarar görmemiş 6 ağaç; belirtece en yakın ağaca 1 numara verilerek ve bu ağaçtan sonra diğer ağaçlar saat yelkovanı istikametinde numaralandırılarak tespit edilecektir.

26. Uydu merkezindeki demir belirtece düşey olarak yerleştirilen jalon arkasından rasat edilerek her bir 6 ağacın semt açısı, demir belirtece yatay mesafesi, ağaç türü ve 1.30m. yüksekliğindeki çapı ölçülecektir

27. Level1 Deneme Alanı Kurulum

28. --Belirteç etrafında röper noktalarının mevcut olması durumunda belirteç 3 röper noktası ile konumlandırılacaktır (Belirtece yerleştirilen jalondan rasat edilerek her bir röper noktasına olan yatay mesafe ve semt açısı ölçülerek, en yakın röper noktası krokide RI olarak gösterilecektir. --Belirteç etrafında seçilen en yakın 6 ağaç ve çevresindeki mevcut ayrıntılar krokide gösterilecektir --Demir belirtecin içine jalon yerleştirilerek karşılıklı önce Kuzey ve daha sonra Güney yönünde olmak üzere fotoğraf karesinde jalon ve mümkünse röperler görülecek şekilde orman ekosistemi fotoğraflanacaktır

29. Doğu Uydusu – Kurulum Kuzey uydusunda belirtilen işlemler aynen yapılacak, belirtece en yakın ağaç 7 numarasını alacak ve krokide belirtece en yakın röper noktası R4 olarak gösterilecektir. Ancak fotoğraflar önce Doğu ve sonra Batı yönünde çekilecektir

30. Uydularda, fotoğraf çekim istikameti eğer mümkünse (fotoğraf çekim kalitesini etkileyen durumlarda başka yönlerden çekim yapılabilir) uydulara merkez noktadan ulaşım yönünden ve onun tam karşı istikametinden olmak üzere meşçere geneli ve özel ayrıntılar da görülecek şekilde iki tane olmalıdır.

31. 2.Fotoğraf yönü 2 6 3 1 Kuzey 4 5 10 25 m 9 8 1.Fotoğraf yönü 1322 Nolu Deneme Alanı 11 2.Fotoğraf yönü 1.Fotoğraf yönü 7 12 Doğu Level1 Deneme Alanı Uydularında Fotoğraf Çekimi Arazi çalışmalarında kullanılmak üzere Level1 Arazi Kurulum Klavuzu hazırlandı ve geliştirilmeye devam edilmektedir.

32. Level1 Deneme Alanı Kurulumu

33. Gözlem alanı uydularının merkezlerine en yakın ağaçların tespit edilmesi esnasında Seviye I Daimi Gözlem Alanı kurulumunun düz bir orman alanı üzerinde yapılması durumunda, ağaçlar 4 yöndeki uydu merkezinden en fazla 17 m mesafede belirlenecek, ancak uydu merkezlerinin dışa bakan alanlarında bu mesafe en fazla 25 m.ye kadar uzatılabilecektir

35. Daha sonra aynı işlemler önce Güney ve sonra Batı yönlerinde belirlenen uydular içinde aynen uygulanacak ve ilgili meşçere tanıtım formu doldurulacaktır.

36. Çeşitli yönlerdeki uyduların bazılarında 6 ağaç bulunmadığı takdirde örneğin Kuzey yöndeki uyduda 3 ağaç, Doğu uydusunda 6 ağaç, Güney uydusunda 4 ağaç ve Batı uydusunda 6 ağaç bulunması durumunda uydulardaki ağaçlar Kuzey yönündeki uydunun merkezine en yakın ağaca 1 numarası verilerek, saat yelkovanı yönünde diğer 2. ağaç 2 , 3. ağaç 3 ile numaralanmalı, Doğu yönündeki uyduda ise en yakın ağaç 7 numarasını almalı, diğer ağaçlarda yine aynı şekilde saat yelkovanı istikametinde 8,9,10,11 ve 12 olarak numaralanmalı, yani Kuzey, Doğu, Güney ve Batı yönlerindeki uyduların merkezlerine en yakın ağaçlar her bir uyduda sırayla 1,7,13 ve 19 numaraları almalı, diğer ağaçlar bu numaraları takip etmelidir. Bu durumun örneğin 2012 yılında olduğunu farz edelim, 2013 yılında Kuzey yöndeki uydu merkezi civarında 2 ağacın daha 1,3 yüksekliğindeki çapının 5 cm’ye ulaşması ve diğer kriterlere de uygun ağaçlar olması durumunda, merkeze en yakın ağacın 31, diğer ağacın ise 32 olarak numaralanması ve diğer uydularda da daha ileriki yıllarda böyle bir durumla karşılaşılması durumunda ilk ağaca 33 numarasının verilmesi gerekmektedir

38. Ayrıca silvikültürel müdahale veya herhangi bir nedenle uydularda ağaçların eksilmesi durumunda, uydulardaki ağaç sayıları 6’ya tamamlanmaya çalışılacak ve uydulara ilave edilen yeni ağaçlar örneğin en son numara 33 ise 34’den itibaren numaralandırılacaktır.

39. İlgili kurulum ve değerlendirme ekibinin görev mahallinden L I grid noktasına en yakın vasıta ile ulaşabildiği yere kadar hazırlanacak güzergah krokisi yanında noktaya detaylı yaya ulaşım krokisi çizilecek, patikalar gösterilecek ve en uygun patika veya erişim hatları üzerindeki belirli röper noktaları kırmızı yağlı boya ile halkalar yapılarak işaretlenecek, bunun dışında kesinlikle ok gibi işaretler konulmayacaktır. Halka üzerindeki çizgi ise L I noktasına erişim yönünü gösterecektir

41. Orman Ekosistem İzleme ekibince L I noktası aplikasyonu ile ilgili haritalar ve arazide doldurulan formlar, çizilen krokiler vb. orijinal materyal, bilgisayara aktarılan ilgili Orman Bölge Müdürlüğü OZM Şube Müdürü onaylı bilgisayar çıktısı ile birlikte arşivlenmek üzere OGM – Orman Zararlılarıyla Mücadele Dairesi Başkanlığı, Orman Ekosistemlerini İzleme Şube Müdürlüğüne (Odak Merkezi) teslim edilecek ve birer kopyası Bölge Müdürlüğünün OZM Şube Müdürlüğü arşivinde saklanacaktır.

42. Level1 Deneme Alanı Kurulum

43. Level1 Deneme Alanı Kurulum

44. Level1 Deneme Alanı Kurulum

45. Kurulum Sonrası İş ve İşlemler

46. Seviye 1 gözlem alanının kurulum esnasında arazide Meşcere Tanıtım Formu ile 4 Uydulu ve 24 Ağaçlı Ölçme Formu doldurulduktan sonra, kontrolü yapılarak ekip lideri tarafından imzalanacaktır. Arazide doldurulan Meşcere Tanıtım Formu ile 4 Uydulu ve 24 Ağaçlı Ölçme Formu bilgisayara aktarıldıktan sonra bilgisayar çıktısı, OZM Şube Müdürü tarafından kontrol edilerek imzalanacaktır. Mevcut veri tabanına veri ve bilginin girişinde bu belgeler kullanılacaktır

47. Seviye I gözlem alanı uyduları merkezlerine göre semt açıları ve mesafeleri ölçülerek belirlenen ağaçlar, bilgisayar ortamında konumlandırılacak ve her bir uyduya ilişkin fotoğraf ile birlikte bilgisayar çıktısı dosyasında saklanacaktır Arazide grid noktasında yapılan incelemeesnasında noktanın geçerlilik durumu ; 1 Geçerli-aplikasyon yapıldı (Orman alanı ve uydularda yeterli sayıda ağaç mevcut), 2 Geçerli-aplikasyon yapılamadı (Orman alanı ve uydularda yeterli sayıda ağaç mevcut değil) ve 3 Geçersiz-orman alanı dışı olarak tespit edildiğinde, Seviye I gözlem alanı öznitelik bilgileri AKTUEL sütununda 1,2 veya 3 rakamları ile belirtilecektir

49. TEŞEKKÜRLER