Burcu ORTAKCI Eğitim Şube Müdürlüğü 2007

JİNEKOLOJİK KANSERLER Burcu ORTAKCI Eğitim Şube Müdürlüğü 2007 http://hastaneciyiz.blogspot.com Sağlık Slaytları

Dünyanın her yerinde her 4 kişiden biri yaşamının bir döneminde KANSER olacak 1/4

ERKEN TANI HAYATA ZAMAN TANI Bugünkü tanı ve tedavi olanakları ile kanser TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIKTIR SANILDIĞI GİBİ KANSER MUTLAK ÖLÜMCÜL BİR HASTALIK DEĞİLDİR

JİNEKOLOJİK KANSERLER RAHİM KANSERİ • Rahim kanseri her yaşta görülmekle beraber 40-50 yaşlarda daha sıktır. • Düzenli muayene ve testler ile rahim kanserinden ölümler giderek azalmaktadır.

RAHİM KANSERİ RİSKİ • Erken evlenmek, • 20 yaştan önce cinsel ilişkiye başlamak, • birden fazla kişiyle cinsel ilişki, • gebelik sayısının fazla olması rahim boynu kanserine yakalanma riskini arttırır.

RAHİM KANSERİNİN BELİRTİLERİ • Eğer; • Anormal vaginal akıntı • Anormal kanama • Cinsel ilişki sonrası kanama • Menapoz sonrası kanlı akıntı • Karında şişlik

Rahim Kanserinde erken tanı için her yıl Pap-Smear Testi yaptırılmalı. • Kadınlarımıza testin kolaylığı ve erken teşhis için önemi konusunda ikna edici eğitimler yapılmalı.

Over (yumurtalık)Kanserleri Risk Faktörleri • 40-70 yaş arası en sık görülür • Yaş ilerledikçe risk artar • Çocuksuz kadınlar • Erken menopoz • Yağdan zengin diyet • Uzun adet görenler • Ailede over kanseri hikayesi • Gebelik, doğum kontrol hapları ve emzirme koruyucudur.

Over Ca Belirtileri • Erken evre bulguları yok, erken tanısı zordur • Abdominal rahatsızlık, hazımsızlık, erken tokluk, iştahsızlık gibi bulguları olan 40 yaş üzeri kadınlarda şüphelenilmeli • Sıklıkla ileri evrede tanı konuluyor. • Geç evrede, asit toplanması, ağrı, pelvik kitle

Over Ca- tanı • Kabul gören tarama testi yok • Rutin yıllık pelvik muayene • Riskli hastalarda: ultrasonografi, • Kan tetkiki

Serviks Kanseri • Dünyada her yıl %80’i gelişmekte olan ülkelerde, 500 bin serviks kanseri geliştiği tahmin edilmektedir. • Avrupa Topluluğunda kadınlarda 8.en sık rastlanan kanser, dünyada Meme CA ardından 2. sıklıkta görülmektedir. • Latin Amerika’da yaygın, Yahudi ve Avrupa’lı kadınlarda daha az görülmektedir.

Türkiye Kadın Kanserleri DağılımıSAĞLIK BAKANLIĞI 2003 • Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı 2003 yılı verilerine göre serviks kanseri, tüm kadın kanserleri arasında 10 . sırada, jinekolojik kanserler arasında over ve endometrium kanserinin ardından 3. sırada gelmektedir. International Agency for Research on Cancer’in 2002 verilerine göre ise Türkiye’deki serviks kanseri insidansı yüzbinde 4,5’tir

Serviks Kanseri Etkeni: Human Papilloma Virüstür.(HPV) • Hem erkekte hem kadında cinsel yolla bulaşan en yaygın hastalıktır.

Serviks Kanseri • Cinsel yönden aktif herkese bulaşabilir.Özellikle çok sayıda cinsel partnerleri olan kişiler ve eşlerinde yaygındır. • HPV’nin 80 kadar farklı tipi vardır.Kanser oluşumunda bazılarının riski daha fazladır ve bunlar kodlanmıştır.(16-18-31-33)

Serviks Kanseri • HPV virüsü alındığında enfekte olan bölge %60 oranında tamamen normal kalabilir, vücut enfeksiyonu kontrol edebilir veya kondilom dediğimiz siğiller oluşabilir.

Serviks Kanseri • HPV ile bulaştan sonra kanser oluşumuna kadar geçen kuluçka evresi ortalama 10 yıldır. • Bu 10 yıl içerisinde 1 kere bile yapılan Smear testi HAYAT KURTARABİLİR. • Servikal kanserli hastaların %50’den fazlasında Kanser tanısı öncesi PAP-SMEAR testi yapılmamıştır.

Serviks Ca Risk Faktörleri • HPV varlığı • Cinsel yaşama başlama yaşının erken olması • Çok eşlilik • Eşinin çok eşli olması • Sigara kullanımı • Cinsel Fanteziler (Oral –Anal Seks- Sürtünme tarzı seks)

HPV ve KANSER • HPV,tek başına enfekte dokuyu kansere dönüştürmez. Hazırlayıcı faktörler gereklidir... • Tütün kullanımı, • Ultraviyole radyasyon, • Gebelik, • Folat eksikliği, • A vitamini eksikliği • İmmün süpresyon gibi kofaktörler malignite gelişimini tetikler.

Serviks Ca-klinik bulgular • Genelde ilerlemiş evrede bulgu verir • Ağrılı cinsel ilişki • Post koital, koital veya inter menstural kanama • Sulu, kötü kokulu akıntı

Mevcut Model: Servikal kanser oluşumunun doğal süreci İnvazyon İnfeksiyon Progression HPV ile enfekte serviks Pre-kanser CIN1CIN2 CIN3 Kanser Normal serviks temizlenme Regression Ilımlı sitolojik Anormallikler ve/veya Serokonversiyon

Servikal kanser oluşumunun doğal süreci

Erken Tanı Pap smeartestiile tarama erken servikal kanser teşhisi için iyi bir markerdır.

Serviks Ca-taramanın yararları • Serviks CA erken dönemde bulgu göstermeyebileceğinden kanserin erken tanısında PAP smear önemli bir testtir. • Başarılı tarama çalışması yapılan her ülkede serviks CA mortalite oranı azalmıştır.

Pap-Smear Testi ne zaman yapılmalı ? • En uygun zaman mensturual siklus ortasındaki günlerdir. • Testten 48 saat önce koitus hikayesi olmamalı, vajinal tablet, fitil vs. kullanılmamalıdır. • Vajinit, mantar v.b enfeksiyon yada tedavi sürecinde olmamalıdır.

SMEAR PATOLOJİ SONUCU • ASC (Atypical Squamous Cells) • LSIL (Low Grade Squamous Intraepithelial Lesion) • HSIL (Hıgh Grade Squamous Intraepithelial Lesion) • AGC (Atypical Glandular Cells) • Patoloji raporunda yukarıdaki tanımlardan herhangi biri olursa bir üst tetkik ve takip gereklidir.

Aşı • 6, 11, 16, 18 tiplerine karşı quadrivalan aşı geliştirilmiştir. • Aşının hedef kitlesi henüz HPV ile karşılaşmamış genç nüfus kesimidir.(9-26 yaş) • 26-50 yaş arası aşı için çalışmalar devam etmektedir. • FDA(ABD Sağlık Dairesi) onayı vardır. • Türkiye’de kullanıma sunulmuştur. • Uygulama: 0, 2, 6. ay olmak üzere 3 kez .

TEŞEKKÜR EDERİM http://hastaneciyiz.blogspot.com Sağlık Slaytları

Burcu ORTAKCI Eğitim Şube Müdürlüğü 2007