Kinderen van A, ook A kinderen

1. Kinderen van A, ook A kinderen

2. Antwerpen, kosmopolitische stad.

3. Demografische evolutie Antwerpen Demografie Circa 506.225 inwoners uit 183 naties Bevolking groeit terug sinds 21°E 19,5 procent vreemdelingen 1/3 niet-Belgische origine Economie Main port city & EU- logistiek hart ¼ of BRP Bijna 100% werkgelegenheidsgraad 6. 876 openstaande vacatures Sociaal 33.821 werklozen (15,7 %) 10% sociale woningbouw 12.194 LL & ELL 15.486 steuntrekkers

4. Evolutie aantal jongeren(Antwerpen)

5. Aantal allochtonen per leeftijdsgroep in Antwerpen

6. Geboorten in kansarme gezinnenVlaanderen

7. Schoolse vertraging

8. Schoolse vertraging in A

9. Risicogroepen • Jongeren • Kennen hogere werkloosheid en komen relatief meer voor bij OCMW- steuntrekkers

10. Investeren in kinderen is investeren in de toekomst

11. Projecten in de kijker 1. Project Casemanager Kinderarmoede en Intra Familiaal geweld 2. Project Onbetaalde schoolrekeningen 3. Project Niet- begeleide- minderjarigen

12. Project Kinderarmoede en intrafamiliaal geweld* * Gesubsidieerd door Minister Lieten, Minister van Armoedebestrijding

13. We weten dat… • 1 op tien kinderen in Vlaanderen mishandeld wordt • kindermishandeling de tweede oorzaak van kleutersterfte is • veel gevallen van kindermishandeling niet gemeld worden of onzichtbaar blijven • 70 à 90 % van de gezinnen waar sprake is van mishandeling, eerder al werd bestempeld als risicogezin • vooral het zeer jonge kind zeer kwetsbaar blijkt – aangezien er nog geen scholen betrokken zijn en het kind zelf nog onmondig is • jeugddelinquentie vaak gerelateerd is aan mishandeling in de kinderjaren en/of emotionele verwaarlozing • 30% van de kinderen die regelmatig geweld zag in het gezin en eventueel zelf slachtoffer werd, later zelf mishandelen.

14. Voorgeschiedenis Co3 • Opstart Co3 (cliëntcentrale organisatie met 3 hoofdpartners politie/parket, bestuur en zorg/welzijn) • Proefproject voor periode van 3 jaar • Ganse cliëntsysteem in rekening nemen in dossieropbouw en interventieplan Doelstellingen: • stoppen van geweld • voorkomen van herhaling • verhogen beschermende factoren

15. Project Co3 Unieke combinatie van partners aan de tafel • OCMW als 1 van de partners (o.w.v. eigen expertise binnen team IFG) • Ketenwerking • Stad, provincie, OCMW, parket, politie, Justitiehuis, Integrale Jeugdhulp, CGGZ, Vagga, CAW, Agentschap Jongerenwelzijn, ….

16. Focus op Binnen CO3 nood aan bijzondere aandacht voor situatie van kinderen en zwangere vrouwen die slachtoffer of getuige zijn van geweld in het gezin.

17. Kinderarmoede en intrafamiliaal geweld Risicovolle context • Stijging aantal geboortes in kansarme gezinnen • Armoede verhoogt risico op plegen van geweld tegen gezinsleden. • Armoede en intrafamiliaal geweld: stressfactoren met negatieve gevolgen voor geboorte, hechting en verdere ontwikkeling- en ontplooiing van kinderen (cfr. analyse van 55 gezinnen) • Ontbreken van afgestemd hulpverleningsplan

18. Kinderarmoede en intrafamiliaal geweld Doelgroepen • kinderen van 0-3 jaar • zwangere vrouwen die slachtoffer en/of getuige zijn van geweld in het gezin Doelstellingen • bestrijden van kinderarmoede • beschermen van kinderen in gezinnen met een gekende problematiek van intrafamiliaal geweld • ontwikkelingskansen verhogen

19. Kinderarmoede en intrafamiliaal geweld Takenpakket • individuele begeleiding van gezinnen met IFG • casusregie: ondersteuning bieden aan team IFG en CO3 in dossiers waar kinderen van 0-3 jaar en zwangere vrouwen in betrokken zijn. • onderzoek: - screening van lopende begeleidingsdossiers + data - diepte-interviews met vrouwen met kinderen in opvangcentra

20. Kinderarmoede en intrafamiliaal geweld Beleidsadviezen • In kaart brengen van de noden, behoeften en knelpunten in de aanpak van kinderen en zwangere vrouwen • In kaart brengen van knelpunten in de ondersteuning, opvang en begeleiding van zwangere vrouwen en kinderen in opvangcentra  beleidsvoorstellen formuleren

21. Projecten in de kijker Project Onbetaalde schoolrekeningen

22. Project Onbetaalde schoolrekeningen Aanleiding • > 1 mio onbetaalde schoolrekeningen Stedelijk Onderwijs • tekort aan expertise, knowhow, methodiek binnen onderwijs om dit aan te pakken Partnerschap: OCMW - Stedelijk Onderwijs • OCMW voert sociaal onderzoek en adviseert stedelijk onderwijs rekening • Stedelijk Onderwijs gaat op sociaal verantwoorde manier om met achterstallen Adviezen • afbetalingsplan • maximale kortingen • directe betaling • kwijtscheldingen (soms gedeeltelijk)

23. Project Onbetaalde schoolrekeningen Concreet • School maakt blauwdruk van de school op • School geeft lijst van te bezoeken gezinnen op adhv criteria Huisbezoek + sociaal onderzoek • detectie sociale problematiek, armoede • aanbod van hulp, begeleiding, doorverwijzing, opstart traject op maat Advies • advies aan de schooldirectie mbt de rekening • nazorg of traject initiëren of opvolgen via zorgteam school

24. Project Onbetaalde schoolrekeningen Praktijkvoorbeeld Basisschool X 196 leerlingen waarvan 38 vreemde nationaliteiten Top 3: Marokko (43), Nederland (24), Spanje (14) • aantal ROMA- lln /gezinnen: • 25 lln over 19 gezinnen • leerlingen zonder rijksregisternr. : • 66 waarvan 11 ROMA- lln. • aantal anderstalige nieuwkomers: • 50 waarvan 10 ROMA- lln. • GOK- percentage: > meer dan • 95%

25. Resultaten na werkjaar 1 De 115 bezochte gezinnen hebben in totaal 414 kinderen.

26. Project Onbetaalde schoolrekeningen Resultaten op meerdere levels • op niveau van gezin: gezinsportemonnee, structurele aanpak problemen … • op niveau van school: inzicht in sociale situatie , methodisch op weg gezet, financiële kant…. • op niveau van schoolstructuur: brug tussen welzijn en onderwijs, beleidsadviezen, versterken schoolteam door aanreiken knowhow, tools, methodieken, inzichten… Macroresultaat: empoweren van kinderen leefbare stad  sterkere kinderen, geschoold, meer kans op werk en koopkracht, versterken van volgende generaties…

27. Beleidsadviezen • Kostenstructuur • Facturatie • Knowhow en deskundigheidsbevordering kinderarmoede • Sociale tarieven • Samenwerking Welzijn & Onderwijs (Brede School) • Uitbouw sociale functie in de schoolstructuur

28. Beleidsresultaat • 1. De uitbouw sociale dienst binnen Stedelijk • Onderwijs met twee functies: • Op punt stellen van begeleidingsstructuur en procedures op • het niveau van de scholen m.b.t. onbetaalde school- • rekeningen en opvolgingen van gezinnen. • Integraal maatschappelijk werk voor die groepen van ouders, • die ondanks alle inspanning hun rekeningen nog niet kunnen • betalen ==> restgroepen met multiproblemen • 2. Verdieping van de samenwerking OCMW & • Onderwijs

29. Projecten in de kijker ProjectNiet- Begeleide- Minderjarige vluchtelingen

30. Sociale Dienst Niet Begeleide Minderjarigen Dit project bestaat dankzij de ondersteuning van het Europees Vluchtelingenfonds (EVF)

31. ProjectNiet- Begeleide- Minderjarige Vluchtelingen We weten dat in de stad Antwerpen… • er meer dan 20.000 hulpvragen per jaar zijn in 24 sociale centra • maandelijks 7.500 klanten een uitkering ontvangen • er een grote diversiteit is : 75% geboren in buitenland We zien dat… • het aantal jongeren dat aanklopt bij het OCMW is toegenomen • er onvoldoende expertise met minderjarigen op het terrein aanwezig is • onvoldoende mogelijkheden binnen reguliere opvang in de sociale centra zijn • sinds 2009 aanmeldingen zijn van NBM • instroom verdubbelt jaarlijks (signaal CGVS)

32. Project Niet- Begeleide- Minderjarige Vluchtelingen NBBM met (subsidiaire) erkenning Erkenningspercentage : 52,2% 54,2% 66,7% 441 371 beweerden < 18 te zijn 279 269 170 117 836 24 Aantal erkenningen in 2010  verdubbeling t.a.v. 2008 *Met dank aan het Kinderrechtencommissariaat . Bron CVGS

33. Landen van herkomst (top 5) Periode: januari 2010 – april 2012 / erkende & subsidiair erkende

34. ProjectNiet- Begeleide- Minderjarige Vluchtelingen Aanbod hulp bestaat uit: • integrale begeleiding - via individueel traject worden jongeren begeleid naar zelfstandigheid op het moment van meerderjarigheid • uitbouw groepswerking in samenwerking met partners • momenteel 68 jongeren in begeleiding bij OCMW Antwerpen

35. Begeleiding Individuele begeleiding • administratief / financieel • psychosociaal • psychiatrische zorg • Liaison tussen partners & organisaties Groepswerking • vrije tijd • vakantieplanning • voorlopige taallessen Team • maatschappelijk werkers (individuele begeleiding) • intercultureel bemiddelaars (groepswerking) • psychiatrisch verpleegkundige

36. Begeleiding • eigen netwerk • Regelmatige contacten + structuur • zelfstandig budgetbeheer • integratie + kennis Nederlands • aangepast onderwijs • voorbereiding tewerkstelling • vrije tijdsbesteding • doorverwijzing reguliere werking OCMW Aandachtspunten in de begeleiding

37. Subdoelen project • expertiseopbouw binnen OCMW Antwerpen • uitbouw Antwerps Tweedelijns Netwerk expertise-uitwisseling mbt begeleiding NBM • signaleren van pijnpunten, nieuwe tendensen en mogelijke mistoestanden mbt NBM naar de betrokken overheden • uitwerking Procedurehandboek Integrale Begeleiding NBM • onderzoeksrapport op basis van tussentijdse bevraging van de doelgroep • jaarlijkse evaluatierapporten met aanbevelingen

38. Contactinfo Marianne De Canne Beleidsadviseur OCMW Antwerpen M Marianne.decanne@ocmw.antwerpen.be T 03 338 25 67 Marijke Cassiers Kwaliteitscoördinator OCMW Antwerpen M Marijke.cassiers@ocmw.antwerpen.be T 03 338 28 05