240 likes | 542 Views
KINDEREN MET OVERGEWICHT. Leefstijlprogramma. Dorine van Ravensberg Programmaleider Kwaliteit en Doelmatigheid Hendrik Kok kinderfysiotherapeut Amsterdam. ONDERDELEN. Deel I inleiding gegevens over dikke kinderen mogelijke oorzaken schets probleem en toekomstverwachtingen
E N D
KINDEREN MET OVERGEWICHT Leefstijlprogramma Dorine van Ravensberg Programmaleider Kwaliteit en Doelmatigheid Hendrik Kok kinderfysiotherapeut Amsterdam RGF Groot IJselland 2010
ONDERDELEN Deel I inleiding • gegevens over dikke kinderen • mogelijke oorzaken • schets probleem en toekomstverwachtingen • probleemeigenaar en gedragsverandering • taken en mogelijkheden ft / integrale hulp • voorbeeld: VettePret A'dam • EB aanbevelingen Deel II opdrachten in groepen Deel III terugkoppeling RGF Groot IJselland 2010
MONDIAAL PROBLEEM • WERELDWIJD 10% kinderen 5-17 jaar overgewicht, 2-3% obesitas • Nrd en Zd Amerika 30% overgewicht • Europa 20% overgewicht • Nederland 0-21aar: circa 13%, 1,5% obesitas • Verschil ontwikkelingslanden en rijke landen qua relatie ses en overgewicht RGF Groot IJselland 2010
NOORD-OOST NEDERLAND • Regionale verschillen in bevolking • Z-O Drenthe 53% overgewicht, 13% obesitas • Emmen 55%, AA en Hunze, Borger-Odoorn en Hoogeveen • Kinderen 14% overgewicht, 3% obesitas • Friesland, Twente en Groningen idem • Lage ses 2,5 x zo vaak obesitas als hoge ses RGF Groot IJselland 2010
MOGELIJKE OORZAKEN • Gezondheidskennis en – begrip • ”Cultuur” • Fysieke omgeving • Zoete dranken, energierijk eten • Tv kijken/ computeren • Niet ontbijten en andere eetgewoonten • Weinig bewegen • Onvoldoende voorbeeldgedrag en opvoeding RGF Groot IJselland 2010
2-4 JARIGEN (534 ouders) • 15% 2-4 jarigen overgewicht, incl. 3,7% obesitas • 1 op de 7 gezinnen: geen ontbijt • 43% gezoete melkdranken=melk • 39% van de kinderen hadden altijd frisdrank • 20% ouders geen tijd om naar buiten te gaan • 1 op de 10 2-4 jarigen had tv op de eigen kamer • 22% mocht zelf zeggen of en hoe lang tv kijken Risicogroepen: lage ses, allochtoon, uitkering Kinderopvang of peuterspeelzaal op enkele punten positief Boere et al. 2008 RGF Groot IJselland 2010
SCHETS PROBLEEM EN TOEKOMSTVERWACHTINGEN • Overgewicht 20-34 jaar enorme toename • Kind overgewicht/obesitas grote kans later ook • Verhoogd risico op ziekten en mortaliteit: DM2, hart&vaat, soorten kanker, galstenen, bewegingssysteem, psychosociaal • Kosten gezondheidszorg • Arbeid en uitkeringen • Toekomstige generaties RGF Groot IJselland 2010
PROBLEEMEIGENAAR EN GEDRAGSVERANDERING • Ongeacht ses alle kinderen in NL dikker • Probleemeigenaar? kind zelf, ouders, omgeving, gemeente en GGD, zorgverzekeraar, regering • Gedragsverandering, bij wie en hoe? RGF Groot IJselland 2010
GEZONDER LEVEN: GEDRAGSVERANDERING RGF Groot IJselland 2010
KENNIS, AANDACHT, BELIEFS • weinig alg. kennis gezondheidsproblemen (mogelijke oorzaak, mogelijke consequenties overgewicht , dm, astma, chron.pijn) 2. onbekend met eigen situatie (overgewicht, stress, leefstijl) 3. weinig aandacht risico’s van leefstijl (andere problemen) 4. opvattingen over wat te doen, door wie (extern) 5. erkennen & aanvaarden eigen verantwoordelijkheid (??) 6. mening over self efficacy (kunnen)(belemmeringen) RGF Groot IJselland 2010
UITDAGINGEN • ‘op maat’ incl. inbedden in sociaal-culturele leven leeftijd, sekse, ses, religieus-culturele achtergrond • problemen, zorgvraag, opvattingen helder krijgen • verwachtingen tav gedrag kind en omgeving uitspreken • motiverende gespreksvoering • omgevingsfactoren belangrijk • multisectorale samenwerking nodig RGF Groot IJselland 2010
VOORBEELD: VETTEPRET A'DAM • Programma en meetinstrumenten • Samenwerking en integrale aanpak • Programma ‘op maat’ • Steeds vernieuwing • NB allochtone afkomst en speciaal onderwijs RGF Groot IJselland 2010
Programma en meetinstrumenten Auteurs-team: H.Kok, M.Perquin-de Koning, M.Schoenmakers, M.Perquin, R.IJkelenstam • Kinderen met overgewicht (leeftijdsgerelateerde BMI tabellen), score op een fitheidstest van maximaal -2 s.d. : gemodificeerde Shuttle walk test en/of een loopbandtest • lessen in groepen: 5-8 jaar, 9-11, 12-16 jaar. • kind en ouders zijn gemotiveerd voor deelname • voldoende Nederlandse taal voor communicatie • Programma 26 weken ft, 2 x per week les, tussendoor zelf meer bewegen/opdrachten • 4 uur diëtetiek • Informatie /coaching / effecten besproken met ouders RGF Groot IJselland 2010
Beschrijving Programma VettePret www.vettepret.nl • Korte geschiedenis • Doelgroep • Doelstellingen en effecten • Begin- en eindsituatie • Werkwijze • In te zetten middelen • Termijnen • Samenwerking met andere disciplines • Specifieke deskundigheid • Evaluatie en Rapportage • Kosten • Netwerk • Literatuur Extra producten:Speciaal beweeg- en eetdagboekje met evaluatie-verslagRapport: Aanbevolen meetinstrumentenRapport: Evidence-based aanbevelingen RGF Groot IJselland 2010
Bijlagen programma VettePret • Intakeformulier fysio • Sportkeuzetest • Intakebrief voor de ouders • Intake formulier diëtiste • Portiegrootte naar leeftijd • Fitheidstest / Metingen • Eindevaluatie formulier + Follow up • Bewegingsactiviteiten, testen, metingen, normen • Lichaamssamenstellingen • Beloningssysteem • Planning fysiotherapie en diëtetiek etc. • Huiswerkopdrachten • Certificaat deelname leefstijlprotocol • Rapportage naar verwijzers • Vergoedingen en organisaties; Scholierenvergoeding, Sportjeugdfonds, Jump-in RGF Groot IJselland 2010
NOTA BENE • Kinderen hebben geen idee van wat ‘bewegen’ is • Leer hen letten op lichaamssignalen • Bespreekvoorbeelden van bewegen • Zeggen/goed antwoord is niet: weten en erkennen • Voedingsgedrag opmerkelijk • Allochtone en lage ses ouders kunnen hun kinderen vaak niet adequaat helpen bij kennisverwerving of uitvoeren van opdrachten RGF Groot IJselland 2010
EB AANBEVELINGEN • veilige en effectieve training • bewustmaking van het beweeggedrag- bevordering gezonde leefstijlverandering vergroten dagelijkse activiteiten - effectmetingen • bevordering van therapietrouw • langdurige 'nazorg' • betrekken van de ouders / opvoedingsondersteuning • activiteiten in de wijk incl verkenning en samenwerking • aanbevelingen in breder verband: gemeente, provincie, rijk RGF Groot IJselland 2010
VRAGEN ? RGF Groot IJselland 2010
DEEL II WORKSHOP Inventariseer: • probleem in eigen praktijk: % kinderen/ouders • omgeving: sociaal-cultureel en fysiek/ groen • samenwerkingspartners: diëtisten, GGD, huisartsen, school/bso/creches, zorgverzekeraars, gemeente • maak kort plan van aanpak, incl. eigen doelstellingen • behoefte aan extra scholing: op welk gebied? • behoefte aan netwerk, vraagbaak, overlegstructuur? • vragen aan Hendrik of Dorine? RGF Groot IJselland 2010
DEEL III KORTSLUITEN Nog vragen of opmerkingen? • Dorine van Ravensberg: vanRavensberg@paramedisch.org • Hendrik Kok: hendrik.j.kok@hetnet.nl RGF Groot IJselland 2010