Ekonomiczne konsekwencje zmiany stylu życia

1. Ekonomiczne konsekwencje zmiany stylu życia

2. Ekonomiczny – wykonany w sposób racjonalny z jak najmniejszym nakładem sił i kosztów; mało czegoś zużywający, oszczędny. • Styl życia – zakres i formy codziennych zachowań swoistych dla danego człowieka lub określonej grupy. • Zdrowy styl życia – świadome zachowania sprzyjające poprawie, utrzymaniu i ochronie zdrowia. • Niezdrowy styl życia – zachowania zagrażające zdrowiu – zaliczane do kategorii czynników ryzyka – specyficzne formy zachowania, co do których wiadomo, że zwiększają podatność na określone choroby lub zaburzenia stanu zdrowia (cechy i nawyki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia choroby). • Aktywność fizyczna – to wysiłek fizyczny, czyli praca mięśni szkieletowych wraz z całym zespołem towarzyszących jej czynnościowych zmian w organizmie.

3. Zdrowie – nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności, lecz stan dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego Cztery wymiary (aspekty) zdrowia wzajemnie ze sobą powiązane: • Zdrowie fizyczne – prawidłowe funkcjonowanie organizmu, wszystkich jego układów i narządów. • Zdrowie psychiczne • umysłowe – zdolność do jasnego logicznego myślenia • emocjonalne – zdolność do rozpoznawania uczuć i wyrażania ich w odpowiedni sposób, umiejętność radzenia sobie ze stresem, napięciami, depresją, lękiem • Zdrowie społeczne – zdolność do utrzymywania prawidłowych relacji z innymi ludźmi oraz pełnienia ról społecznych. • Zdrowie duchowe – związane z wierzeniami i praktykami religijnymi, u innych dotyczy ich osobistego credo, zasad, zachowań i sposobów utrzymywania wewnętrznego spokoju.

4. Istnieją czynniki ryzyka na które nie mamy wpływu (np.wiek, płeć, podatność genetyczna) i te, na które mamy wpływ: • Palenie tytoniu • Nieprawidłowe odżywianie • Stres • Siedzący tryb życia – brak aktywności fizycznej • Otyłość • Nadciśnienie tętnicze • Nadmiar cholesterolu

5. Czynniki ryzyka oraz schorzenia, których rozwojowi sprzyjają Palenie tytoniu – jeden z największych czynników zagrożenia zdrowia. Wypalenie jednej paczki papierosów dziennie oznacza 4-krotnie wyższe ryzyko zawału serca u czterdziestolatka w porównaniu z niepalącym rówieśnikiem. Nikotyna działając na układ nerwowy zwiększa produkcję adrenaliny, przyspiesza czynność serca podnosząc ciśnienie, a jednocześnie zwężając naczynia krwionośne, powoduje niedokrwienie mięśnia sercowego.

6. Palenie tytoniu powoduje powstanie takich chorób jak: • rak płuc • zawał mięśniowy serca • niedokrwienna choroba serca • choroba naczyń obwodowych • przewlekła zaporowa choroba płuc • zespolenie płucno sercowe • tętniak aorty • zaburzenia rytmu serca • ...

7. Nadwaga (otyłość) • Każdy dodatkowy kilogram oznacza dla serca zwiększoną pracę. • U otyłych częściej występuje choroba wieńcowa i nadciśnienie, otłuszczenie serca, które osłabia jego czynność i prowadzi do niewydolności. • Sprzyja rozwojowi cukrzycy, niektórych nowotworów, zapalenia stawów oraz kłopotów z oddychaniem. • Powoduje zaburzenia w pracy całego organizmu i niekorzystnie oddziałuje na psychikę • Ludzie otyli łatwiej ulegają wypadkom i częściej zapadają na różne ciężkie choroby

8. Wysoki poziom cholesterolu LDL Spowodowany głównie nieodpowiednią dietą, obfitującą w duże ilości tłuszczów zwierzęcych. Złogi cholesterolu odkładają się w tętnicach, dochodzi do ich zwężenia oraz do przyspieszonej miażdżycy. • Nadciśnienie tętnicze Wywołuje szereg niekorzystnych zmian w naczyniach krwionośnych, sercu, nerkach i mózgu. Nieleczone może prowadzić do udaru mózgu, choroby niedokrwiennej, zawału serca

9. Stres Długotrwały stres powoduje, że układ krążenia pracuje w stanie przeciążenia. Im częstsze i dłuższe są te „zwiększone obroty”, tym silniej i gorzej wpływają one na serce. Najczęściej źródłem stresu są: • konflikty między ludźmi • obciążenia związane z pracą (nadmiar obowiązków, zła organizacja pracy, pośpiech) • własna osobowość (neurotyczność, gniew, wrogość) Stres może być przyczyną: • nadciśnienia tętniczego • rozwoju zmian miażdżycowych • występowania zaburzeń rytmu serca • nagłego zgonu sercowego

10. Bóle kręgosłupa • Spowodowane nadmiernym wzajemnym naciskiem kręgów na siebie, powodując ich spłaszczenie, dyskopatie i inne dolegliwości. • Ważną przyczyną tych dolegliwości są słabe mięśnie brzucha i grzbietu. Osłabiony „gorset mięśniowy” pozwala na przenoszenie wszelkich obciążeń bezpośrednio na układ kostno – stawowy i prowadzi do przedwczesnego jego zużycia, a w konsekwencji do dokuczliwych bólów i ograniczenia aktywności życiowej (!) • Bóle kręgosłupa mogą powodować: • Wrzody żołądka • Kamicę żółciową • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

11. Siedzący tryb życia • Zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, zawału serca, udaru mózgu i wielu innych chorób serca i naczyń. • Jest powodem nadwagi i otyłości, nadmiernego poziomu złego cholesterolu we krwi, cukrzycy, osteoporozy, niektórych nowotworów i wielu innych poważnych chorób. • Połowa głównych czynników ryzyka, będących przyczyną chorób cywilizacyjnych związanych jest bezpośrednio z niedostateczną aktywnością fizyczną (!)

13. Statystyka • Polska należy do grona krajów, w których palenie tytoniu jest raczej powszechne. • Nie pali 63% ludności dorosłej. • Na pięciu Polaków palaczami jest dwóch, z pięciu Polek pali jedna. • Palenie zabija blisko 5 milionów osób na rok w skali świata (albo jedną osobę co 5 sekund). • W Polsce ofiarą nikotyny staje się co roku ok.60 tys. osób. • 37% zgonów mężczyzn i 15 % zgonów kobiet w Polsce z powodu chorób układu krążenia wiąże się z paleniem tytoniu. • Palenie w większym stopniu rozpowszechnione jest wśród ludzi ubogich • Osoby żyjące na granicy minimum socjalnego wydają do 20% swojego dochodu na palenie tytoniu. • Szacuje się, że od 6 do 15% wydatków ponoszonych przez systemy ubezpieczeniowe jest wydawane na leczenie chorób odtytoniowych.

14. Ponad 60% dorosłych Polaków ma podwyższony poziom cholesterolu we krwi, a ponad 8 mln osób ma nadciśnienie. Są to główne przyczyny chorób układu krążenia, które z kolei powodują ponad 50% zgonów w Polsce. Prawie co piąty z nich dotyczy osób poniżej 65 roku życia. • Żyjemy o ok. 7 lat krócej niż mieszkańcy Europy Zachodniej, właśnie z powodu znacznie wyższego zagrożenia chorobami układu krążenia. Poziom umieralności przedwczesnej z powodu chorób układu krążenia w Polsce jest około dwa i pół razy wyższy. • Około 896 tys. Polaków choruje na cukrzycę. • 20% ludności w Polsce cierpi na choroby wynikające ze złej diety. • 50% polskiej populacji ma problemy z nadwagą.

15. W Polsce na bóle kręgosłupa narzeka 16 mln osób. 8 tys. z nich co roku z tego powodu odchodzi na rentę. • Dolegliwości kręgosłupa są prawie tak częste jak bóle głowy, a wydatki na ich leczenie trzykrotnie przewyższają kwoty wydawane na leczenie nowotworów. • Ponad 8% osób nie podejmuje żadnych działań profilaktycznych dotyczących chorób cywilizacyjnych • Ponad 40% dorosłych należy do grupy wysokiego ryzyka.

16. Rzadziej niż co trzeci dorosły Polak i co czwarta Polka może być zaliczona do osób aktywnych fizycznie. • Ponad połowa młodych ludzi w ogóle nie wypoczywa aktywnie. • Zaledwie co piąty rodzic zachęca swoje dzieci do uprawiania sportu. • Tylko co czwarty Polak uważa, że aktywny wypoczynek jest najlepszym sposobem na pozbycie się nadwagi. • Prawie połowa Polaków w ogóle nie widzi potrzeby uprawiania regularnie jakiegoś sportu.

17. W ostatnim dziesięcioleciu znacznie wzrosły koszty ochrony zdrowia porównując do kosztów żywności, odzieży, czy kosztów mieszkań. • Polska - w odróżnieniu od innych krajów europejskich – należy obecnie do grupy krajów o relatywnie wysokim udziale wydatków prywatnych w wydatkach całkowitych na ochronę zdrowia. • W 2003 roku bezpośrednie wydatki ludności wynoszące co najmniej 13,9 mld zł stanowiły ok. 30% ogółu wydatków na ochronę zdrowia. • Średnie miesięczne wydatki na ochronę zdrowia na osobę w gospodarstwie domowym wynoszą ponad 30 zł; najwyższe są w gospodarstwach domowych emerytów (ok. 62 zł). Z tego podstawową grupę wydatków stanowią wydatki na leki (50 – 75%). • Około 35% kosztów leczenia wynika ze złej diety. Jeżeli dodamy pozostałe czynniki ryzyka wynikające z niezdrowego stylu życia, takie jak stres, palenie, brak ruchu – to możemy mówić nawet o ok. 50%.

18. Przyczyny zachowań antyzdrowotnych • Niska świadomość zagrożenia. • Niedostatek wiedzy na temat zasad funkcjonowania organizmu i zasad odżywiania. • Selektywna ocena informacji. • Nieprzyjmowanie do wiadomości ewentualnych konsekwencji zachowań antyzdrowotnych oraz stawianie siebie w uprzywilejowanej pozycji. • Przekonanie o panowaniu nad nałogiem. • Kulturowo uwarunkowana akceptacja dla ich występowania. • Reakcja na trudności dnia codziennego, z którymi człowiek nie potrafi sobie inaczej poradzić.

19. Działania prozdrowotne • Poznaj zasady funkcjonowania swojego organizmu (abyś umiał ocenić stan swojego zdrowia, prawidłowo interpretował różne dolegliwości)! • Poznaj historię zdrowia rodziny – niektóre choroby dziedziczysz! • Nie pal papierosów! • Zachowaj właściwą dietę! • Ogranicz lub wyeliminuj używki! • Nie nadużywaj leków! Średnio przyjmujemy aż 5 tabletek dziennie. Pod względem zażywania środków przeciwbólowych plasujemy się na trzecim miejscu na świecie po Amerykanach i Francuzach. • Hartuj się!

20. Naucz się pozytywnie myśleć! • Naucz się odpoczynku i relaksu! • Naucz się sztuki „minutowych wakacji” poprzez kontakt z tym co żyje, np. z przyrodą! • Zadbaj o właściwy wypoczynek nocny! • Częściej się uśmiechaj! • Kontroluj regularnie ciśnienie tętnicze! • Pamiętaj o badaniach profilaktycznych! • Zachowaj aktywność fizyczną! • Nawet mała zmiana może przynieść niespodziewanie duże efekty!

21. Korzyści wynikające z utrzymywania właściwej aktywności fizycznej • Najlepszy sposób na utrzymanie ciśnienia tętniczego na odpowiednim poziomie do późnego wieku. • Zwiększa liczbę naczyń włosowatych, co sprzyja usprawnianiu zaopatrywania tkanek w tlen i produkty odżywcze. • Poprawia przepływ krwi do kończyn i narządów. • Zwolnienie spoczynkowej częstości skurczów serca, co prowadzi do bardziej ekonomicznej pracy układu krążenia

22. Utrzymanie pożądanych stężeń hemoglobiny we krwi i wartości hematokrytu. • Zmniejsza ryzyko zawału serca i rozwoju choroby wieńcowej • Poprawia profil cholesterolu. • Pobudza krążenie krwi poprzez pracę mięśni co zapobiega powstawaniu żylaków. • Zwiększa masę i stopień mineralizacji kości – skutecznie zapobiega osteoporozie. • Poprawia sprawność wentylacji płuc i zahamowuje obniżanie się jej wraz z wiekiem.

23. Prowadzi do wzrostu podstawowej przemiany materii. • Powoduje wzrost tempa metabolizmu kwasów tłuszczowych, przyczyniając się tym samym do zredukowania tkanki tłuszczowej przy jednoczesnej ochronie zasobów białkowych organizmu. • Modyfikuje wewnątrzustrojową dystrybucję składników odżywczych pochodzących ze spożywczych produktów. • Ułatwia utrzymanie bilansu energetycznego w stanie równowagi. • Sprzyja obniżeniu masy ciała i zapobiega tzw. efektowi jo – jo.

24. Rozrost i wzmocnienie mięśni grzbietu i brzucha – doprowadzenie do utworzenia tzw. gorsetu mięśniowego, co likwiduje bóle kręgosłupa. • Ćwiczenia gibkościowe pozwalają na zachowanie zakresu i łatwości wykonywania ruchów – szczególnie u osób starszych. Poprawiają postawę oraz stanowią niezbędny wkład w skuteczne długoterminowe leczenie nadwyrężonych czy chronicznie bolących pleców. • Gwarantuje regulację napięć mięśniowych, ochronę stawów przed ich przedwczesnym zużyciem, ochronę przed bólem.

25. Zmniejsza prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy. • Wzmaga działanie układu immulogicznego organizmu, przez co wzrasta odporność na przeziębienia i inne choroby • Działa korzystnie na żołądek, wątrobę i jelita. Zapobiega zaparciom, hemoroidom i nowotworom jelita grubego. • Pomoc w łagodzeniu stresu, napięcia, lęku oraz zapobiega depresji pochodzenia endogennego. • Łatwiejsze zasypianie i lepsze samopoczucie • Poprawa samooceny i poczucia własnej wartości

26. Wzrost wydolności fizycznej organizmu tj. zdolności do wykonania długiej, intensywnej pracy fizycznej • Lepsza sprawność seksualna i większe zadowolenie z tej sfery życia. • Lepsza sprawność umysłowa nawet w podeszłym wieku. • Poprawa zdolności do wykonywania więcej niż jednego zadania za jednym razem. • Przeciwdziałanie starczemu zniedołężnieniu. • Zdolność bycia niezależnym. • Zwiększony komfort życia.

27. Porady • Skonsultuj się z lekarzem przed planowaniem ćwiczeń – poddaj się badaniu. • Wybierz te czynności, które sprawiają ci radość i które możesz wykonywać regularnie. • Każdy wysiłek fizyczny, jeśli ma być skuteczny, powinien być uprawiany regularnie. • Osoby które nigdy nie ćwiczyły powinny zacząć od wysiłków kilkuminutowych; należy je stopniowo zwiększać i ostrożnie dawkować • Nie potrzeba bić rekordów – zbyt ambitne cele treningowe prowadzą szybko do utraty motywacji. U osób nie wyćwiczonych duże obciążenia fizyczne zwiększają ryzyko kontuzji.

28. Dla realizacji pożądanych efektów zdrowotnych w żadnym wypadku nie potrzebny jest wysiłek ekstremalny. • Zaleca się ćwiczenia o umiarkowanej intensywności co najmniej 30 minut dziennie, najlepiej każdego dnia. • 3 x 30 x 130 • Ćwicz przy obfitym dopływie tlenu. • Unikaj faz zatrzymania oddechu. • Nie wykonuj ćwiczeń wywołujących ból. • Im więcej czasu poświęcisz na ruch tym lepszy efekt osiągniesz. • Zacznij już dziś – nie jutro!

29. Podstawa programowa – cele edukacyjne 1.Znajomość zasad racjonalnej troski o zdrowie i sprawność fizyczną, uwarunkowanych systematycznym uprawianiem różnych form aktywności sportowej, rekreacyjnej i turystycznej. 2.Kształtowanie postaw moralnych i społecznych w oparciu o wartości tkwiące w sporcie, rekreacji i turystyce, m.in. wytrwałość, systematyczność, odpowiedzialność, samodyscyplina, równość szans, szacunek dla przeciwnika, "czysta gra", umiejętność właściwego zachowania się w sytuacji zwycięstwa i porażki. 3.Motywacja do podejmowania samodzielnych działań na rzecz harmonijnego rozwoju fizycznego, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych właściwości morfologicznych i funkcjonalnych.

30. Ciekawe strony • http://zdrowie.medicentrum.pl • http://mediweb.pl • http://cindi.org.pl • http://pamietajosercu.pl • http://florainstitute.pl • http://mz.gov.pl • http://zdrowie.med.pl • http://zdrowemiasto.pl • http://poradnikmedyczny.pl • http://dlazdrowia.pl • http://sluzbazdrowia.com.pl • http://optymalni.com