voor de communicatieprofessional van de toekomst

1. Communicatiestudies voor de communicatieprofessional van de toekomst Daniël Janssen Senior docent onderzoeker Universiteit Utrecht Internationaal gasthoogleraar Professionele Communicatie Universiteit Antwerpen

2. Wat ga ik vandaag doen? • Uitleggen wat de master Communicatiestudies inhoudt • Uitleggen waarom je het beste in Utrecht Communicatiestudies kunt studeren • Uitleggen wat je ná de master kunt • Uitleggen voor wie de master geschikt is / kan zijn • Indruk geven van het programma en de instroomeisen

3. Bachelor-Master in Utrecht • Bachelorfase: • academische vorming • profileringsruimte • Masterfase: • verdieping en specialisatie • voorbereiding op een beroepenveld • academisch karakter

4. Waarom academisch? Studentenaanuniversiteitenmoetenzichduidelijkonderscheiden van hbo-ers: • Academicihoren in staattezijnnieuwekennistegenereren en nietalleenoudekennis toe tepassen • Academicimoeten in staatzijnomwaarde van nieuwekenniskritischtebeoordelen • Academicimoeten in staatzijnomnieuwekennisteimplementeren

5. Trend in het communicatievak: professionalisering • Vroeger was ‘communicatie’ een vak voor sociaal -vaardige mannen en vrouwen met goede intuïties • Nu zoekt men naar communicatieprofessionals die kennis hebben van zaken en op basis van die kennis planmatig, strategisch kunnen communiceren • Professionals die bovendien de kwaliteit van communicatie kunnen monitoren, onderzoeken en zonodig optimaliseren

6. Hoe past Communicatiestudies hierin? • Degelijke opleiding met aandacht voor zowel de praktische als de academische kanten van het vak • Praktisch: vakken met toegepast karakter, stage (15 ECTS), methoden en technieken die in organisaties worden ingezet • Academisch: ook aandacht voor fundamentele inzichten (theorieën, modellen), aandacht voor zelfstandig kennis vergaren en beoordelen (scriptie 15 ECTS)

7. Wat garandeert die ‘degelijkheid’? • Samenwerking tussen Geesteswetenschappen en Sociale Wetenschappen (ASW en USBO) • Docenten voeren veel praktijkonderzoek uit in opdracht van grote organisaties (Algemene Rekenkamer, CBG, farmaceutische bedrijven, ziekenhuizen, AFM, banken, Inspectie Jeugdzorg, etc.) • Docenten zijn auteur van tal van handboeken op het terrein van zakelijke communicatie • Twee hoogleraren met een VICI-beurs (uniek in Nl)

8. Waarop richt Communicatiestudies zich? • Boodschappen, in het bijzonder effecten van boodschappen • Media • Interactie tussen zenders en ontvangers • We richten ons daarbij op communicatie waarbij taal wordt gebruikt (soms in combinatie met beeld). • De belangrijkste effecten: begrijpelijkheid, aantrekkelijkheid, overtuigingskracht, acceptabiliteit (toon, etc.) • We houden ons niet bezig met gebarentaal of communicatie tussen dieren of technische communicatie tussen bijvoorbeeld satelieten, e.d.

9. Voorbeelden van Communicatiestudies-thema’s • Slecht-nieuws communicatie van Belastingdienst en verzekeringsmaatschappijen: hoe zorg je ervoor dat je klant tevreden blijft ook na moeilijke boodschappen • Medische communicatie bij geneesmiddelen: hoe zorg je ervoor dat mensen medicijnen op de goede manier gebruiken en niet voortijdig stoppen? • Financiële communicatie: worden beleggers en huizenkopers adequaat geïnformeerd over de risico’s van bepaalde financiële producten? • Medische communicatie: hoe zorg je dat patiënten de uitslagen van medisch onderzoek goed verwerken en de juiste vervolgbehandeling kiezen? • Personele communicatie: hoe overtuig je jonge talentvolle afgestudeerden om een traineeship te volgen? • Nieuwe media: hoe kan gemeente X het beste zijn website inrichten om inwoners te informeren over sociale voorzieningen?

10. Wat is wel en niet Communicatiestudies? We houden ons niet bezig met vragen als: • Wat is het imago van IKEA? Maar wél met een vraag als: • Wat is het effect van terugroepadvertentie X op het imago van IKEA We houden ons ook niet bezig met de vraag: • Hoe kan de nieuwe iPhone 5 het beste in de markt gezet worden Maar wél met de vraag: • Is het zinvol om jongerentaal te gebruiken in advertenties voor de iPhone 5?

11. Wat is géén Communicatiestudies? We doen geen onderzoek naar: • het effect van de campagne van het CDA in de verkiezingen (= politicologie, meerdere boodschappen, combinatie van media) • de mate waarin gewelddadige programma's op de tv leiden tot agressief gedrag (= sociale wetenschappen, niet-communicatieve effecten) • de merkbekendheid van een bedrijf de afgelopen 5 jaar (= communicatiewetenschap, niet één boodschap) • de uitstraling van bedrijfslogo’s (= vormgeving, niet-talige boodschap)

12. Wat ben je na de master? • Communicatieprofessional-in-wording: • Functies in voorlichting en public-relations, marketingcommunicatie • Functies in interne communicatie • Tekstontwerper • Webdesigner, -beheerder • Communicatieadviseur intern/extern • Communicatietrainer • Communicatie-onderzoeker • Voor alle functies geldt dat je zult beginnen in meer uitvoerende functies en zult doorgroeien naar management- en adviesfuncties. • Arbeidsmarkt is goed

13. Wanneer kun je de master volgen? • Je hebt voorkennis op het gebied van communicatie Dat blijkt bijvoorbeeld een studie Nederlands, CIW, TCS en Liberal Arts and Sciences (LAS) met hoofdrichting Communicatiekunde, of Algemene Sociale Wetenschappen. Andere universiteiten: andere titels • Je vindt communicatie interessant • Je bent analytisch ingesteld • Je vindt het leuk om over communicatie na te denken • Je bent taalvaardig en sociaal vaardig

14. Praktische informatie • De voertaal is Nederlands • Wie voltijds studeert, kan de master in één jaar afronden • Dat is dan wel 40 uur per week • De MA-colleges worden als zwaarder ervaren dan de BA-colleges • Er is één ingangsmoment: september • Je titel is Master of Arts (MA), label Communicatie & Informatiewetenschappen • 60% van de studenten rondt de MA binnen 1 jaar af. Veel opteren voor een langere stage dan 3 maanden.

15. Opbouw van de master • 1e half jaar: een viertal cursussen • 2e half jaar: een individueel traject, bestaande uit • stage (15 ECTS) en • eindwerkstuk (15 ECTS) • soms zijn stage en eindwerkstuk aan elkaar gekoppeld

16. Twee paden in de MA • meer gericht op effecten van tekstuele boodschappen en media in organisaties (track 1: ‘teksten en organisatie’) • meer gericht op mondelinge interactie (track 2: ‘interactie in organisaties’) • Beide tracks kwalificeren voor de eindtermen • Beide tracks kennen eenzelfde opbouw • Beide tracks hebben stage • Het verschil zit vooral in de oriëntatie op ‘affe’ boodschappen (track 1) of interactie (track 2)

17. Teksten en organisaties (track 1) Blok 1 (verplicht) • Taal, communicatie en organisaties (inleidende cursus) • Zelf onderzoeken hoe teksten werken in organisaties In Blok 2 een keuze uit: • Management en de dynamiek van communiceren in organisaties • Schrijven in organisaties: slecht nieuws • Usability testing van websites

18. Interactie in Organisaties (track 2) Blok 1 (verplicht) • Taal, communicatie en organisaties (inleidende cursus) • Interactieonderzoek op de werkvloer In Blok 2 een keuze uit: • Management en de dynamiek van communiceren in organisaties • Interactie tussen professionals en burgers

19. Welke track moet je kiezen? • Beide paden kwalificeren op termijn voor algemene communicatie-functies • Je mag in Blok 2 ook 1 cursus uit het andere track kiezen • Track 1 kwalificeert je voor breder advieswerk (tekstschrijven,interne communicatie onderzoeken, schrijfadvies, schrijftraining) • Track 2 kwalificeert je beter voor interactie-gericht advieswerk (gesprekstraining e.d.) • De meeste stage-aanvragen en opdrachten liggen op het gebied van track 1 • Maar ga vooral af op je inhoudelijke interesse!

20. Stage en eindwerkstuk Twee modellen: • De stage is een apart - meer praktisch georiënteerd - element, dat los staat van het academisch georiënteerde MA-werkstuk • De stage motiveert het werkstuk; je verzamelt in de stage data die je in je werkstuk verder analyseert

21. De stage Je brengt 10 weken door in eenorganisatie, waar je: • Meewerktaan de uitvoering en planning van allerleicommunicatietaken • Onderzoekdoetnaareen aspect van die communicatie • Het stageverslagdientvooral de organisatie! Maar voldoetnatuurlijkaanacademischestandaarden.

22. Het masterwerkstuk • Je doet 10 weken onderzoek naar een probleem dat zowel praktisch als theoretisch relevant is. • Je onderzoekt dus een probleem met praktische implicaties binnen een relevant theoretisch kader, zodat je onderzoeksresultaten iets betekenen voor de praktijk én voor de wetenschap. • Onderzoeksontwerp, methoden en rapportage voldoen aan academische standaarden. Je werkstuk dient primair de wetenschap!

23. Het masterwerkstuk 2 • Kijkin Igiturvoorscriptie-onderwerpen • Let danvooral op de rijkheid en de breedte van de onderwerpen http://studenttheses.library.uu.nl/search.php

24. Waarom Communicatiestudies in Utrecht? • Uitstekend en uitdagend onderwijs (‘beste opleiding’ volgens vakgenoten) • Gekoppeld aan praktisch en theoretisch onderzoek van hoogstaand niveau • Kleinschalig onderwijs • Grote staf met zeer gekwalificeerde docenten • Vrijheid om zelf je studie vorm te geven • Interdisciplinair

25. Formele ingangseisen DoorstroomstudentenCIW Verplichtvooriedereen: • Eindwerkstuk over communicatiekundigonderwerp Wordtvolgendjaarverplichtvooriedereen: • Organisatie& Interactie (FSW, 200800082) Aanbevolenvoortrack 1: • Tekstontwerp en Begrijpelijkheid 1 • Tekstontwerp en Overtuigingskracht 1

26. Formele ingangseisen DoorstroomstudentenNederlands Verplichtvooriedereen: • MethodenvoorCommunicatiekundigOnderzoek • Eindwerkstuk over communicatiekundigonderwerp Wordtvolgendjaarverplichtvooriedereen: • Organisatie& Interactie (FSW, 200800082) Aanbevolenvoortrack 1: • Tekstontwerp en Begrijpelijkheid 1 • Tekstontwerp en Overtuigingskracht 1

27. Formele ingangseisen DoorstroomstudentenTCS en LAS Verplichtvooriedereen: • MethodenvoorCommunicatiekundigOnderzoek • Eindwerkstuk over communicatiekundigonderwerp Wordtvolgendjaarverplichtvooriedereen: • Organisatie& Interactie (FSW, 200800082) Aanbevolenvoortrack 1: • Tekstontwerp en Begrijpelijkheid 1 • Tekstontwerp en Overtuigingskracht 1

28. Formele ingangseisen Studenten ASW Verplichtvooriedereen: • Eindwerkstuk over communicatiekundigonderwerp • Samenhang in Tekst en Discourse • Instrueren en overtuigen Aanbevolenvoor Track 1: • Tekstontwerp en Begrijpelijkheid 1 • Tekstontwerp en Overtuigingskracht 1

29. Formele ingangseisen Overige WO-opleidingen • Een BA op het gebied van communicatie of Nederlands • Competenties op het terrein van: • Gespreksanalyse of pragmatiek • Tekstontwerp, tekstanalyse en/of tekstverwerking • Methoden van empirisch onderzoek • Tekst- of interactie-onderzoek in organisaties

30. Formele ingangseisen HBO-instromers • Een HBO-opleiding Communicatie en/of Journalistiek of minimaal 1 jaar relevante beroepservaring • Een pre-master traject van één jaar met 8 cursussen • Eindwerkstuk over communicatiekundig onderwerp • Engels op voldoende niveau

31. Informele ingangseisen • Belangstelling voor media, taal en tekst • Academische werkhouding • Maatschappelijke belangstelling • Zelfstandigheid (en verantwoordelijkheid) • Professionaliteit • Ambitie • Goede communicatieve vaardigheid

32. Meer weten? • Bekijk de website van Geesteswetenschappen, ga via ‘faculteiten’ en ‘onderwijs’ • Daar staat ook een link naar de studiegids. Die plek informatiever dan de route via ‘masterkiezer’ • Vragen over ingangseisen? Neem contact op met de studieadviseur: Dorothee Luykx d.m.b.luykx@uu.nl

33. Aanmelding en inschrijving • Zie de aanmeldingssite van de faculteit • http://www.uu.nl/NL/Informatie/master/praktischezaken/aanmeldingeninschrijving/Pages/default.aspx • Deadline is 15 april 2011 • Voor de pre-mastertrajecte moet je je eerst voor de master Communicatiestudies aanmelden. Op basis van een 'voorwaardelijke toelating' kun je deelnemen aan de pre-master

34. Vragen?