150 likes | 394 Views
Føroyar og ES Verandi støða og framtíðar útlit. Herluf Sigvaldsson Uttanríkisdeildin Løgmansskrivstovan. Føroyar og ES. Hvar eru Føroyar? Hvaðar kunnu Føroyar fara?. Gongdin ímóti einum sameindum Evropa. Tjóðríkini í Evropa Búskaparlig samanrenning Politisk samanrenning
E N D
Føroyar og ES Verandi støða og framtíðar útlit Herluf Sigvaldsson Uttanríkisdeildin Løgmansskrivstovan
Føroyar og ES • Hvar eru Føroyar? • Hvaðar kunnu Føroyar fara?
Gongdin ímóti einum sameindum Evropa • Tjóðríkini í Evropa • Búskaparlig samanrenning • Politisk samanrenning • Stjórnarskipanarlig samanrenning • Hitt sameinda Evropa
Samstarvsskipanir í Evropa • Evropasamveldið (ES) • Evropisk búskaparsøki • Evropiski Fríhandilsfelagsskapurin (EFTA) • Evropiska Búskaparliga Samstarvsøkið (EBS) • Sveis-ES • Aðrar skipanir • Fríhandilssáttmálar (Føroyar-ES) • Evropasáttmálar (ES-Bulgaria og ES-Rumenia) • Atknýtissáttmálar (ES-Turkaland) • Javnvøgu- og atknýtissáttmálar (ES-Kroatia og ES-Makedonia) • Samvinnu- og samstarvssáttmálar (ES-Russland, ES-Ukreina og ES-Moldova)
Føroyar-ES Frælsi fyri vørur (Føroyar-ES) • Ídnaðarvørur • Landbúnaðarvørur • Fiskavørur • Heilsufrøðiligt frælsi
Føroyar-EFTA Frælsi fyri vørur (Føroyar-EFTA) • Ídnaðarvørur • Landbúnaðarvørur • Fiskavørur • Heilsufrøðiligt frælsi við Noreg og Ísland
EFTA, EBS og Sveis-ES Umframt frælsi fyri vørur í FO-ES ella FO-EFTA: • Frælsi fyri tænastur • Frælsi fyri kapitali • Frælsi fyri persónar • Vannrætt samstarv viðkomandi fyri tey fýra frælsini • Almannapolitikkur, almannarættindi hjá verkafólki, brúkaravernd, umhvørvi, hagfrøði og vinnulóggáva • Síðusamstarv uttan fyri tey fýra frælsini • Gransking og tøknilig menning, kunningartænastur, umhvørvið, útbúgving, læra og ungdómur, almannapolitikkur, brúkaravernd, smáar og miðalstórar fyritøkur, ferðavinna, hoyrn-sjón vinnuøkið og borgaravernd
Evropasamveldið (ES) Umframt fýra frælsini o.o. samstarvsøki í EBS: • Felags landbúnaðarpolitikkur • Felags fiskivinnupolitikkur • Felags handilspolitikkur • Tollsamgonga • Gjaldoyrasamgonga • Felags politikkur fyri løgmál og innanríkismál • Felags uttanríkis og trygdarpolitikkur umframt ávíst verjupolitiskt samstarv
Samstarvsskipanir í Evropa Frælsi fyri vørur Frælsi fyri tænastur, kapital, persónar o.a. Felags landbúnaðar-, fiskivinnu- og handilspolitikkur umframt toll- og gjaldoyrasamgonga, felags politikkur fyri løgmál og innanríkismál umframt uttanríkis-, trygdar- og verjupolitikk
Føroyar – tríggjar Evropastrategiir • Ósjálvstøðugur ES-limaskapur (Danmark er limurin) • Føroyar í Evropatinginum um Danmark samtykkir • Sjálvstøðugur ES-limaskapur (Føroyar eru limurin) • Føroyar í Evropatinginum • Føroyar í Evropiska ráðharraráðnum • Føroyar í ES-nevndini • Sveis-myndilin (EFTA-limaskapur og Føroyar-ES felagsbúskaparøki) • Føroyar í EFTA-ráðnum • Felagsnevnd Føroyar-ES
Útvaldar avleiðingar av Evropastrategi 1 • ES-reglugerðir verða settar í gildi í Føroyum uttan um føroyskar myndugleikar • ES-fyriskipanir verða settar í gildi í Føroyum uttan um føroyskar myndugleikar – tó kunnu føroyskir myndugleikar lóggeva innan fyri ES-fyriskipanir og í samsvari við tær • EBS fevnir um Føroyar • Triðjalandssáttmálar hjá ES fevna um Føroyar
Útvaldar avleiðingar av Evropastrategi 2 • ES-reglugerðir verða settar í gildi í Føroyum eftir at Føroyar hava tikið beinleiðis lut í avgerðini • ES-fyriskipanir verða settar í gildi í Føroyum eftir at Føroyar hava tikið beinleiðis lut í avgerðini – føroyskir myndugleikar lóggeva innan fyri ES-fyriskipanir og í samsvari við tær • Føroyar verða sáttmálapartur í EBS • Triðjalandssáttmálar hjá ES fevna um Føroyar
Útvaldar avleiðingar av Evropastrategi 3 • Allar avgerðir í EFTA-ráðnum verða tiknar einmæltar, har Føroyar eisini taka beinleiðis lut • Føroyar verða sáttmálapartur í fríhandilssáttmálunum hjá EFTA við triðjalond • Allar avgerðir í felagsnevndini Føroyar-ES verða tiknar einmæltar • At Føroyar seta í gildi ES-reglugerðir og ES-fyriskipanir viðvíkjandi innmarknaðinum verður óivað treyt fyri at ES fer at taka undir við, at Føroyar-ES sum felagsbúskaparøki verður skipað
Stovnslig viðurskifti • Føroyar-ES ella Føroyar-EFTA • Felagsnevndin • EFTA • EFTA-ráðið • EBS • EBS-ráðið • EBS-felagsnevndin • ES-nevndin og EFTA-eftirlitsmyndugleikin • ES-dómtólurin og EFTA-dómstólurin • Sveis-ES • Felagsnevndir • ES • Evropatingið • Evropiska ráðharraráðið • ES-nevndin • ES-dómstólurin
Tjóðskaparmálið • Evropastrategi 1 og 2 greiða tjóðskaparmálið • Evropastrategi 1 krevur fólkaatkvøðu um at lata danska ES-limaskapin fevna um Føroyar • Evropastrategi 2 krevur fólkaatkvøðu um at Føroyar fara úr Danmarkar kongsríki til tess at fara uppí ES sum sjálvstøðugur limur • Evropastrategi 3 tekur ikki støðu til tjóðskaparmálið • Evropastrategi 3 krevur onga fólkaatkvøðu