1 / 101

FORMY RYNKU

FORMY RYNKU. RYNKI RÓŻNIĄ SIĘ OD SIEBIE. SĄ RÓŻNE RYNKI… Na przykład: - Poczta Polska (na rynku listów o wadze do 50 gramów). RYNKI RÓŻNIĄ SIĘ OD SIEBIE. SĄ RÓŻNE RYNKI… Na przykład: - Poczta Polska (na rynku listów o wadze do 50 gramów) - Play, Era, Plus, Orange.

heidi-hawkins
Download Presentation

FORMY RYNKU

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. FORMYRYNKU

  2. RYNKI RÓŻNIĄ SIĘ OD SIEBIE. SĄ RÓŻNE RYNKI…Na przykład: - Poczta Polska (na rynku listów o wadze do 50 gramów)

  3. RYNKI RÓŻNIĄ SIĘ OD SIEBIE. SĄ RÓŻNE RYNKI…Na przykład: - Poczta Polska (na rynku listów o wadze do 50 gramów)- Play, Era, Plus, Orange

  4. RYNKI RÓŻNIĄ SIĘ OD SIEBIE. SĄ RÓŻNE RYNKI…Na przykład: - Poczta Polska (na rynku listów o wadze do 50 gramów)- Play, Era, Plus, Orange- Koreptycje z angielskiego w Warszawie

  5. RYNKI RÓŻNIĄ SIĘ OD SIEBIE. SĄ RÓŻNE RYNKI…Na przykład: - Poczta Polska (na rynku listów o wadze do 50 gramów)- Play, Era, Plus, Orange- Koreptycje z angielskiego w Warszawie - Rynek pszenicy w powiecie kutnowskim

  6. Oto przyczyny zróżnicowania rynków…

  7. Oto przyczyny zróżnicowania rynków: 1. Korzyści skali.

  8. KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA A FORMA RYNKU AC = h(Q) AC Korzyści skali Niekorzyści skali A C B 0 Q QB

  9. KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA A FORMA RYNKU AC = h(Q) AC, P AC P* D 0 Q Q* Oto rynek z ogromnymi korzyściami skali. Nie da się tu sprzedać więcej niż Q*, bo cena nie może spaść poniżej P*. (Jeśli Q>Q*, to P<AC i producent traci rentowoność). Na takim rynku zwiększe-nie produkcji prawie zawsze powoduje obniżenie się kosztów przeciętnych.

  10. KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA A FORMA RYNKU AC, P ACA  AC P* D 0 Q QA Q* Gdyby na takim rynku produkowało kilku (np. 8) producentów, każdy z nich wytwarzałby mało (np. QA) i przeciętny koszt produkcji każdego z nich byłby duży (np. ACA). W dodatku wszyscy oni wytwarzaliby NA STROMO OPADAJĄCEJ CZĘŚCI LINII KOSZTU PRZECIĘTNEGO, AC…

  11. KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA A FORMA RYNKU AC, P ACA  AC P* D 0 Q QA Q* Skutkiem byłyby „wojny cenowe”, które przetrwałby – zapewne – tylko jeden producent…

  12. KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA A FORMA RYNKU AC, P ACA  AC P* D 0 Q QA Q* Jak się okazuje, wielkie korzyści skali mogą być przyczyną natu-ralnej monopolizacji rynku… (Analiza kosztów przedsiębiorstwa pozwala zrozumieć sytuację rynkową).

  13. ZADANIE Producenci na rynku pokazanym na rysunku stosują podobną technikę produkcji, więc ich linie kosztów prze-ciętnych są takie same (AC1= AC2 =AC3=AC4). Powiedzmy, że na rynku jest więcej niż czterech producentów. a) Czy wszyscy oni mogą osiągnąć op-timum techniczne? (Wskazówka: cena musi pokryć przeciętny koszt produk-cji!). P, AC AC1 AC2 AC3 AC4 D 0 Q Nie. Ich łączna produkcja przekroczyłaby wtedy pojemność rynku (cena rynkowa spadłaby poniżej przeciętnych kosztów produkcji). b) Czy wzrostowi produkcji towarzyszy tu obniżka kosztów prze-ciętnych? Tak. Przecież w takiej sytuacji przynajmniej jeden z producentów wytwarza mniej od optimum technicznego, czyli taką ilość dobra, której odpowiada stromo opadająca część jego linii kosztów prze-ciętnych. c) Dlaczego w tej gałęzi prawdopodobna jest wojna cenowa? Przynajmniej jedna firma, zwiększając produkcję, może osiągnąć spadek kosztów produkcji. Zachęca ją to do obniżenia ceny dobra. Przedsiębiorstwo to prawdopodobnie wypowie konkurentom woj-nę cenową. d) Do czego doprowadzi ta wojna? Do zmniejszenia liczby producentów działających na tym rynku do co najwyżej czterech. Przy stosowanej tu technice produkcji i da-nej wielkości popytu (pojemności rynku) na rynku nie jest w stanie utrzymać się więcej niż czterech producentów.

  14. Przyczyny zróżnicowania rynków: 1. Korzyści skali. 2. Naturalne i sztuczne bariery wejścia (i wyjścia).

  15. Przyczyny zróżnicowania rynków: 1. Korzyści skali. 2. Naturalne i sztuczne bariery wejścia (i wyjścia). 3. Inne czynniki (np. zmowy przedsiębiorstw).

  16. Oto standardowa klasyfikacja rodzajów (form) rynku: dwa mo-dele skrajne to KONKURENCJA DOSKONAŁA i MONOPOL Dwa modele pośrednie to KONKURENCJA MONOPOLISTYCZ- NA i OLIGOPOL. KONKURENCJA DOSKONAŁA KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA MONOPOL OLIGOPOL ● ● ● ●

  17. KONKURENCJA DOSKONAŁA

  18. KONKURENCJA DOSKONAŁA jest to rynek, na którym działa WIELU producentów i konsumentów, NIE MA BARIER wejścia (i wyjścia), produkt jest JEDNORODNY, o czym POWSZECHNIE WIADOMO.

  19. WARUNKI KONIECZNE POWSTANIA RYNKU KONKUREN-CJI DOSKONAŁEJ (ŁĄCZNIE TWORZĄ ONE WARUNEK WYSTARCZAJĄCY) 1. Nabywców i sprzedawców musi być wielu. 2. Produkt musi być jednorodny. 3. Doskonała infomacja. 4. Brak barier wejścia (i wyjścia).

  20. SKUTEK 1: Żadna firma w pojedynkę nie ma wpływu na cenę rynkową, P. Po tej cenie, P, przedsiębiorstwo może sprzedać praktycznie dowolną ilość dobra (jest przecież bardzo małe…).

  21. Żadna firma w pojedynkę nie ma wpływu na cenę rynkową, P. Po tej cenie, P, przedsiębiorstwo może sprzedać praktycznie dowolną ilość dobra (jest przecież bardzo małe…). Linia popytu na produkty przedsiębiorstwa wolnokonkurencyjnego jest zatem (prawie) POZIOMA. Powoduje to, że cena rynkowa, P, jest równa utargowi krańcowemu, MR (P=MR).

  22. SKUTEK 2: Typowe przedsiębiorstwo z rynku konkurencji doskonałej w dłu-gim okresie osiąga JEDYNIE ZYSK NORMALNY.

  23. Gdyby cena rynkowa, P*, nie była równa minimalnym kosztom przeciętnym, ACMIN, firma osiagałaby zysk ekonomiczny lub po-nosiłaby stratę ekonomiczną. WEJŚCIA do gałęzi lub WYJŚCIA z gałęzi zmieniłyby wtedy wielkość oferty rynkowej, a więc także po-ziom ceny, przywracając równość: P*=ACMIN.

  24. A zatem… MC=S MC=MR=P! Q1

  25. Z poziomu przedsiębiorstwa przenieśmy się teraz na poziom całej gałęzi wolnokonkurencyjnnej…

  26. Skutki szoku popytowego w gałęzi wolnokonkurencyjnej

  27. ZADANIE Oto linia popytu na produkty wytwarzane w pewnej gałęzi, w któ-rej panuje konkurencja doskonała. Stały koszt krańcowy równa się 0,99999. a) Ile wynosi utarg krań-cowy, MR, przedsiębiorstwa z tej gałęzi przy wielkości produkcji 2? Dlaczego? MR=3. Wszak na rynku konkurencji doskonałej cena rynkowa, P, jest utargiem krańcowym, MR, przedsiębiorstwa (P=MR). b) Ile wynosi utarg krańcowy, MR, przedsiębiorstwa z tej gałęzi przy produkcji równej 3? Dlaczego? MR=2. Wszak na rynku konkurencji doskonałej cena rynkowa, P, jest utargiem krańcowym, MR, przedsiębiorstwa (P=MR). c) Ile wyniosłaby produkcja, gdyby panowała tu konkurencja dos-konała? Dlaczego? Przedsiębiorstwa zwiększałyby produkcję do 4 (czwarta jednost-ka produkcji jest ostatnią, dla której równa utargowi krańcowe-mu, MR, cena, P, jest większe od kosztu krańcowego, MC – zob. tablica).

  28. MONOPOL

  29. MONOPOL(czysty) jest to rynek, na którym działa NIEZA-GROŻONYINWAZJĄ INNYCH PRZEDSIĘBIORSTW JEDY-NY DOSTAWCA PRODUKTU w gałęzi.

  30. Są DWA RODZAJE MONOPOLI: 1. MONOPOL WIELOZAKŁADOWY składa się z wielu przedsię-biorstw, wytwarzających taki sam produkt. Na opanowanym przezeń rynku NIE WYSTĘPUJĄ DUŻE KORZYŚCI SKALI.

  31. Są DWA RODZAJE MONOPOLI: 1. MONOPOL WIELOZAKŁADOWY składa się z wielu przedsię-biorstw, wytwarzających taki sam produkt. Na opanowanym przezeń rynku NIE WYSTĘPUJĄ DUŻE KORZYŚCI SKALI. 2. MONOPOL JEDNOZAKŁADOWY (NATURALNY) jest to taki monopol, który osiąga WIELKIE KORZYŚCI SKALI.

  32. Typowa sytuacja monopolu wielozakladowego Siła rynkowa monopolisty (ang. market power)

  33. Typowa sytuacja monopolu wielozakladowego Zysk monopolistyczny (niesprawiedliwość)

  34. Typowa sytuacja monopolu wielozakladowego A B C Ubytek nadwyżki całkowitej (nieefektywność)

  35. Typowa sytuacja monopolu jednozakładowego Siła rynkowa monopolisty (ang. market power)

  36. Typowa sytuacja monopolu jednozakładowego Zysk monopolistyczny (niesprawiedliwość)

  37. Typowa sytuacja monopolu jednozakładowego Ubytek nadwyżki całkowitej (nieefektywność)

  38. Nie ma sensu porównywać konkurencji doskonałej z monopolem naturalnym. Z powodu wielkich korzyści skali wchodzący w grę rynek i tak nigdy nie będzie rynkiem wolnokonkurencyjnym).

  39. Natomiast porównanie konkurencji doskonałej i monopolu wielo-zakładowego ujawnia, że MONOPOLE PRODUKUJĄ MNIEJ I SPRZEDAJĄ DROŻEJ niż duża grupa konkurujących ze sobą firm.

  40. Monopol wielozakładowy, a gałąź wolnokonkurencyjna: POZIO-MA LINIA PODAŻY Wyobraź sobie gałąź, w której KRAŃCOWY KOSZT produkcji BARDZO powoli zwiększa się w miarę wzrostu produkcji i wyno- si np. OKOŁO MC= 5… MC, P D MC 0 Q

  41. Już mała zmiana ceny powoduje tu bardzo dużą zmianę wielkości produkcji MC, P D P*=5 MC 0 Q Q*

  42. Jeśli zaś w pewnej gałęzi KRAŃCOWY KOSZT produkcji JEST STAŁY i wynosi DOKŁADNIE np. MC= 5, LINIA PODAŻY na rynku STAJE SIĘ POZIOMA.

  43. Pozioma linia podaży MC, P D ___ MC=5 ___ MC=S 0 Q

  44. PRODUKCJA I CENA W GAŁĘZI WOLNOKONKURENCYJ-NEJ P,MR,AC,MC, MR=P=MC A MC=AC=S PC D 0 QC Q

  45. MONOPOL PRODUKUJE MNIEJ I SPRZEDAJE DROŻEJ NIŻ GAŁĄŹ WOLNOKONKURENCYJNA P,MR,AC,MC, B PM A MC=AC=S E PC D MR 0 QC Q QM

  46. ZADANIE Oto linia popytu na produkty wytwarzane w pewnej gałęzi. Stały koszt krańcowy równa się 0,99999. a) Ile wyniosłaby produkcja, gdyby pano-wała tu konkurencja doskonała? Przedsiębiorstwa zwiększałyby produkcję do 4 (czwarta jednostka pro-dukcji jest ostatnią, dla której równa utargowi krańcowemu, MR, cena, P, jest większe od kosztu krańcowego, MC – zob. tablica). b) Ile wyniosłaby produkcja po przejęciu gałęzi przez monopolistę? Obliczamy utarg całkowity, TR, i utarg krańcowy, MR, monopolu, który przejął gałąź. Okazuje się, że monopoliście opłaca się produkować 2 jednostki (utarg krańcowy ze sprzedaży drugiej jednostki jest większy od kosztu krańcowego, co oznacza zwiększenie zysku). Natomiast wzrost produkcji z 2 do 3 nie opłaca się. Monopol produkuje mniej i sprzedaje drożej niż gałąź, w której panuje konkurencja doskonała. c) Jak to możliwe, że przedsiębiorstwa wolnokonkurencyjne, inaczej niż monopolista, nie muszą obniżać ceny, aby zwiększyć sprzedaż? Przecież z tablicy wynika coś innego! Przyrosty produkcji przedsiębiorstw działających na rynku konkurencji doskonałej są bardzo małe w porównaniu z wielkością oferty rynkowej, ponieważ same te przedsiębiorstwa też są małe. W efekcie tę dodatkową ofertę można sprzedać, nie obniżając ceny. Natomiast przyrost produkcji monopolisty jest wielki, bo przedsiębiorstwo takie też jest wielkie. Nic dziwnego, że warunkiem zwiększenia sprzedaży okazuje się wtedy obniżka ceny.

  47. Zdarza się, że monopoliści RÓŻNICUJĄ CENĘ sprzedawanego produktu, czyli żądają różnej ceny od różnych klientów.

More Related