Badanie eksploracyjno - diagnostyczne

1. TOŻSAMOŚĆ REGIONALNA MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO Badanie eksploracyjno-diagnostyczne

2. Informacje ogólne: Okres badania: lipiec – sierpień 2011 Metoda zbierania danych: ankieta CATI Próba badawcza: 1066 mieszkańców regionu Warstwy losowania: wiek płeć wielkość zamieszkiwanej miejscowości (wieś, małe miasto, duże miasto)* powiat, jako jednostka administracyjna obejmująca miejsce zamieszkania respondenta CATI = wspomagany komputerowo wywiad telefoniczny (ang.: ComputerAssisted Telephone Interviewing). Region = województwo zachodniopomorskie „Małe miasta” to miasta poniżej 50 tys. mieszkańców „Duże miasta” to miasta powyżej 50 tys. mieszkańców

3. Cele badania: I. określenie tożsamości indywidualnej i społecznej mieszkańców województwa zachodniopomorskiego II. wskazanie obszarów terytorialnych, z którymi mieszkańcy województwa utożsamiają się III. zbadanie związku między identyfikacją mieszkańców z wybranymi przez siebie obszarami a podejmowaniem działań na ich rzecz IV. określenie wartości społeczno-kulturowych, wokół których ogniskuje się tożsamość kulturowa mieszkańców województwa zachodniopomorskiego

4. Definicja: Tożsamość – jako przekonanie [o tym, kim jestem, co myślę, czuję, do czego dążę…], na którym budowana jest tożsamość: osobista – cechy (fizyczne, psychologiczne) określające mnie samego; społeczna – poczucie identyfikacji z grupą społeczną [kategorią] oraz poczucie odrębności wobec innych grup; terytorialna – poczucie identyfikacji z określonym fragmentem przestrzeni, który postrzegamy jako część siebie (tożsamość regionalna jest aspektem tożsamości terytorialnej); kulturowa – względnie trwała identyfikacja ludzi z pewnymi ideami, przekonaniami, wartościami, normami i symbolami.

5. Cel I Tożsamość indywidualna i społeczna

6. Gdybym poprosił(a) Pana/Panią o podanie odpowiedzi na pytanie „kim jestem?”, to jakby się Pan/Pani określił(a)?Proszę o podanie pięciu najważniejszych określeń siebie w kolejności, w jakiej pojawią się w Pana/Pani myślach. (pytanie otwarte) Rozkład odpowiedzi

7. Rozkład odpowiedzi na pytanie – w podziale na płeć

8. Proszę powiedzieć, czy istnieją takie organizacje (instytucje, zrzeszenia, kluby lub ruchy społ., itp.), z którymi czuje się Pan/Pani emocjonalnie związany/a? Czy należy Pan/Pani do jakiejś organizacji, stowarzyszenia lub klubu (np.: hobbystycznego, artystycznego, religijnego, ekologicznego itp.)? Tożsamość społeczna [dwa pytania zamknięte]

9. Odsetek osób deklarującychprzynależność organizacyjnąw podziale na powiaty

10. Przynależność organizacyjna respondentów

11. Podsumowanie I Tożsamość indywidualna: Definicje samego siebie – kategorie: ogólne - człowiek związane z płcią - kobieta, mężczyzna Tożsamość społeczna: Skupienie na rolach: rodzinnych związanych z pobieraniem nauki związanych z pracą silna tożsamość narodowa Naturalna aktywność większości mieszkańców regionu – we wskazanych obszarach życiowych [rodzina, praca, nauka] – nie ma odzwierciedlenia w szerszej aktywności społecznej [obywatelskiej].

12. Cel II Tożsamość terytorialna

13. Chciał(a)bym zapytać Pana/Panią o Pana(i) poczucie tożsamości.Kim najbardziej się Pan(i) czuje? Przeczytam Panu(i) osiem określeń. Proszę wybrać maksymalnie trzy, które są Panu(i) najbliższe. Źródło: Opracowanie własne

14. W jakim stopniu utożsamia się Pan(i) z poszczególnymi obszarami terytorialnymi? (N=1066) Źródło: Opracowanie własne

15. Odsetek osób bardzo silnie identyfikujących się z województwem w podziale na powiaty

16. Gdyby mógłby/mogłaby Pan(i) mieć wymarzoną pracę w każdym dowolnym miejscu, gdzie chciał(a)by Pan(i) wówczas zamieszkać? Źródło: Opracowanie własne

17. Procent respondentów deklarujący więź oraz brak więzi emocjonalnej z jakimkolwiek miejscem w woj. zachodniopomorskim – wg wieku

18. Czy planuje Pan/Pani wyjechać z regionu?

19. Dlaczego zamierza Pan/Pani pozostać w regionie?

20. Dlaczego zamierza Pan/Pani wyjechać z regionu?

21. Podsumowanie II • Najwyższy odsetek badanych silnie identyfikuje się z Polską, miejscem, które zamieszkuje, i z województwem zachodniopomorskim. 2. Pomimo silnej identyfikacji z miejscem zamieszkania oraz województwem zachodniopomorskim, stosunkowo duży odsetek osób badanych deklaruje brak więzi emocjonalnej z jakimkolwiek miejscem na terenie Województwa. Dotyczy to zwłaszcza osób w wieku 15–19 lat (51,4%). 3. Zdecydowana większość badanych (88%) nie planuje wyjeżdżać z regionu.

22. Cel III Identyfikacja z miejscem zamieszkania a aktywność na rzecz środowiska lokalnego

23. Za wskaźnik aktywności respondentów na rzecz społeczności lokalnej przyjęto ich zdecydowaną zgodę z twierdzeniem: „Udzielam się na rzecz społeczności lokalnej” O aktywność lokalną spytano trzy grupy respondentów. Tych, którzy: identyfikację ze swoją miejscowościąwskazali jako jedną z trzech najważniejszych tożsamości terytorialnych identyfikację ze swoją miejscowościąuznali za bardzo silną udzielanie się na rzecz społeczności lokalnej wskazali jako bardzo ważną wartość

24. Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem: „Udzielam się na rzecz społeczności lokalnej” Odpowiedzi respondentów z grupy 1. 2. 3.

25. Identyfikacja z województwem zachodniopomorskim a uczestnictwo w działaniach pomocowych w regionie

26. Za wskaźnik uczestnictwa osób badanych w działaniach pomocowych w regionie przyjęto ich zdecydowaną zgodę z twierdzeniem: „Uczestniczyłem w wydarzeniach w moim regionie, w których ludzie jednoczyli się by sobie pomóc” O uczestnictwo w działaniach pomocowych spytano dwie grupy respondentów. Tych, którzy: Zachodniopomorskie– wskazali jako jedną z trzech najważniejszych tożsamości terytorialnych identyfikację z województwem zachodniopomorskim – uznali za bardzo silną

27. Czy zgadza się Pan(i) ze stwierdzeniem: „Uczestniczyłem w wydarzeniach w moim regionie, w których ludzie jednoczyli się, by sobie pomóc”? Respondenci z grupy 1 Respondenci z grupy 2 Źródło: Opracowanie własne

28. Wydarzenia pomocowe, w których uczestniczyli respondenci (n=517)

29. Podsumowanie III Nawet bardzo silnej identyfikacji z miejscem zamieszkania nie towarzyszy wysoki stopień aktywności na rzecz społeczności lokalnej. Aktywność na rzecz społeczności lokalnej wykazują osoby, dla których działalność tego rodzaju jest uwewnętrzniona i stanowi bardzo ważną wartość. Silna identyfikacja z regionem nie powoduje zwiększenia stopnia uczestnictwa w działaniach podejmowanych na jego rzecz. [Respondenci, którzy bardzo silnie utożsamiają się z regionem, w takim samym stopniu uczestniczyl,ijak i nie uczestniczyli w działaniach na jego rzecz.]

30. Cel IV Tożsamość kulturowa mieszkańców województwa zachodniopomorskiego

31. Jakie wartości społeczno-kulturowe są dla mieszkańców województwa zachodniopomorskiego najważniejsze? Jakie tradycje regionalne mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego uważają za najważniejsze? Jakie wydarzenia historyczne, mające miejsce na terenie województwa zachodniopomorskiego, mieszkańcy uważają za najważniejsze? Z powodu jakich osób i miejsc związanych bezpośrednio z województwem zachodniopomorskim badani mogą czuć się dumni?

32. Najważniejsze wartości społeczno-kulturowe w opinii mieszkańców regionu

33. Najważniejsze tradycje i produkty regionalne w opinii mieszkańców regionu 441 (41,4%) respondentów wymieniło przynajmniej jedną tradycję lub produkt regionalny 625 (58,6%) respondentów nie potrafiło wymienić żadnej tradycji i produktu regionalnego

34. Najważniejsze wydarzenia historyczne mające miejsce na terenie województwa zachodniopomorskiego w opinii mieszkańców regionu

35. Osoby związane z Pomorzem Zachodnim (żyjące lub historyczne), mogące być dumą regionu – w opinii mieszkańców 724 (68%) respondentów „nie zna takich osób” 342 (32%) respondentów zna przynajmniej jedną taka osobę

36. Miejsca na terenie województwa zachodniopomorskiego, rodzące dumę mieszkańców regionu

37. Rekomendacje do wdrożenia: • Wyniki badań – można i należy wykorzystać do planowania działań na rzecz budowy kapitału społecznego w regionie (jest on niski dla całej Polski, jednak w naszym regionie – ulega coraz większej degradacji); • Za pośrednictwem Zakładów Doskonalenia Nauczycieli (Szczecin oraz Koszalin) – samorząd województwa może mieć wpływ na wdrażanie i monitorowanie realizacji programów wiedzy o regionie; • Infrastruktura i potencjał będący w dyspozycji instytucji kultury (biblioteki, ośrodki kultury, szkoły, Orliki, świetlice) są zasobem do wykorzystania w procesie budowy kapitału społecznego; • Kadry kultury są przygotowane do włączenia się w proces budowania kapitału społecznego, chcą w nim partycypować (ośrodki kultury jako Centra Aktywności Lokalnej);

38. Sport amatorski oraz OSP stanowią zalążki więzi społecznych nawet tam, gdzie nie ma szkoły czy biblioteki (potencjał do wykorzystania); • Należy wyławiać, kształcić i promować liderów lokalnych (animatorów); • Warto zaprosić różne gremia do szerokiej dyskusji nad tym: • …czym jest Pomorze Zachodnie vis województwo zachodniopomorskie? • …czy kapitał społeczny może rozwijać się bez pamięci historycznej? • …czy są lepsze źródła pamięci historycznej niż rodzina i szkoła?

39. Dziękuję za uwagę http://www.ois.wzp.pl; email: ois@wzp.pl