BADANIE SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

1. BADANIE SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH Wykład I Potrzeba dostępności sprawozdań finansowych Warunki jakie powinien spełniać biegły rewident Samorząd biegłych rewidentów Formy działania biegłych rewidentów

2. Literatura przedmiotu Ustawa z dnia 29 września 1994 r o rachunkowości, Dz. U. Nr 121, poz. 591 z późn. zm. Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym Dz. U. Nr 77 z 2009, poz. 649 J. Marzec, Badanie sprawozdań finansowych, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział Warszawski, Warszawa 2002. Rewizja sprawozdań finansowych, pod red. D. Krzywdy, Stow.Księg.w Polsce, 2005 Z. Fedak, Metody i technika rewizji sprawozdań finansowych, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 1998. Norma nr 1 wykonywania zawodu biegłego rewidenta

4. Rewizja a badanie sprawozdania finansowego (I) Badanie sprawozdania finansowego jest to obiektywne ustalenie prawdziwości i określenie stopnia zgodności z przyjętymi kryteriami oceny informacji przedstawionych w sprawozdaniu finansowym oraz stanowiących podstawę jego sporządzenia księgach rachunkowych (pojęcie węższe)

5. Rewizja a badanie sprawozdania finansowego (II) Rewizja sprawozdania finansowego obejmuje, jego badanie, ale również propozycje niezbędnych korekt informacji w nim zawartych oraz wydanie opinii o jego wiarygodności wraz z uzupełniającym ją raportem.

6. Rewizja sprawozdań finansowych określana jest jako "systemowe badanie, polegające na: a) obiektywnym ustaleniu prawdziwości i ocenie danych o wynikach działalności gospodarczej oraz stanie finansowym i majątkowym badanej jednostki, b) określeniu stopnia zgodności zachodzącej między tymi stwierdzeniami a przyjętymi kryteriami ich oceny c) zakomunikowaniu wyników tych badań zainteresowanym czytelnikom sprawozdania finansowego - w postaci opinii i uzupełniającego ją raportu"

7. Cel • Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy badane sprawozdanie finansowe jest prawidłowe oraz rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy badanej jednostki.

8. Przedmiotem badania są • sprawozdanie finansowe • księgi rachunkowe • dowody księgowe • dokumentacja inwentaryzacyjna • system księgowości i sprzężona z nim kontrola wewnętrzna • przyszłe zobowiązania • pewien zakres informacji sprawozdania finansowego za rok poprzedni oraz ksiąg rachunkowych za rok poprzedni i rok następny po roku badanym • późniejsze zdarzenia / zdarzenia po dacie bilansu /

9. Podstawy prawne rewizji sprawozdań finansowych • Ustawa o rachunkowości • Ustawa o biegłych rewidentach i ich samorządzie • Normy wykonywania zawodu opracowane, uchwalone i opublikowane przez organ samorządu biegłych rewidentów - Krajową Radę Biegłych Rewidentów (KRBR) • Kodeks etyki zawodowej biegłych rewidentów opracowany, uchwalony i opublikowany przez samorząd .

11. Badaniu i ogłaszaniu podlegają roczne sprawozdania finansowe (UoR rozdz.7): • 1) banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji • 2) jednostek działających na podstawie przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych, • 3) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji, • 4) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków………:

12. średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób, • suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 EURO, • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 EURO.

14. Ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym Dz. U. Nr 77 z 2009, poz. 649

15. Ustawa określa zasady: 1) uzyskiwania tytułu i wykonywania zawodu biegłego rewidenta; 2) organizacji samorządu zawodowego biegłych rewidentów; 3) odpowiedzialności dyscyplinarnej biegłych rewidentów; 4) działania podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, w tym podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych wykonujących czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego;

16. 5) sprawowania nadzoru publicznego nad biegłymi rewidentami i podmiotami uprawnionymi do badania sprawozdań finansowych oraz samorządem zawodowym biegłych rewidentów; 6) utworzenia i działania komitetów audytu w jednostkach zainteresowania publicznego; 7) współpracy organu nadzoru publicznego z innymi organami nadzoru publicznego z państw Unii Europejskiej i państw trzecich.

17. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadza biegły rewident spełniający warunki do wyrażenia bezstronnej i niezależnej opinii o tym sprawozdaniu.

18. Bezstronność i niezależność nie jest zachowana, jeżeli biegły rewident: 1) posiada udziały, akcje lub inne tytuły własności w jednostce lub w jednostce z nią związanej, 2) jest lub był w ostatnich 3 latach przedstawicielem prawnym (pełnomocnikiem), członkiem organów nadzorczych bądź zarządzających lub pracownikiem jednostki, 3) w ostatnich 3 latach uczestniczył w prowadzeniu ksiąg rachunkowych, sporządzaniu sprawozdania finansowego, 4) osiągnął chociażby w jednym roku w ciągu ostatnich 5 lat co najmniej 40% przychodu rocznego z tytułu świadczenia usług na rzecz danej jednostki. 5) jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym lub jest związany z tytułu opieki, przysposobienia lub kurateli z osobą zarządzającą lub będącą w organach nadzorczych. 6) uczestniczy w podejmowaniu decyzji przez jednostkę, w której wykonuje czynności rewizji finansowej w zakresie mającym związek ze świadczonym i usługami; 7) z innych powodów.

19. Wyboru biegłego dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki. Kierownik jednostki zawiera z umowę o badanie w terminie umożliwiającym mu udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. Koszty badania sprawozdania finansowego ponosi badana jednostka.

20. Kierownik badanej jednostki zapewnia udostępnienie biegłemu rewidentowi: ksiąg rachunkowych oraz dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów oraz wszelkich innych dokumentów, jak również udziela wyczerpujących informacji, wyjaśnień i oświadczeń - niezbędnych do wydania opinii o badanym sprawozdaniu finansowym.

21. 1. Biegły rewident jest obowiązany zachować w tajemnicy wszystko, czego dowiedział się w związku z wykonywaniem czynności zawodowych; obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie jest ograniczony w czasie. • 2. Nie narusza obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz udzielanie informacji w przypadkach określonych w ustawach. • 3. Do przestrzegania tajemnicy obowiązane są również inne osoby, którym udostępniono informacje objęte tajemnicą, chyba że na ich ujawnienie zezwala przepis ustawy. • 4. Nie narusza obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej udostępnienie dokumentacji i informacji z badania (przeglądu) sprawozdań finansowych w związku z toczącymi się postępowaniami przed organami Krajowej Izby Biegłych Rewidentów.

22. Do rejestru biegłych rewidentów może być wpisany ten, kto: • 1) korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych,2) ma nieposzlakowaną opinię i swoim dotychczasowym postępowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu biegłego rewidenta,3) nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe; • 4) ukończył studia wyższe w Polsce lub zagraniczne studia wyższe uznawane w Polsce za równorzędne i włada językiem polskim w mowie i piśmie,5) odbył roczną praktykę w zakresie rachunkowości • w państwie Unii Europejskiej, w tym co najmniej dwuletnią aplikację pod kierunkiem biegłego rewidenta7) złożył z wynikiem pozytywnym egzaminy na biegłego rewidenta przed Komisją,7) uzyskał dyplom biegłego rewidenta.

23. Krajowa Rada Biegłych Rewidentów prowadzi rejestr biegłych rewidentów, zwany dalej "rejestrem". Wpis biegłego rewidenta do rejestru obejmuje w szczególności: 1) numer wpisu do rejestru; 2) imię i nazwisko oraz adres biegłego rewidenta; 3) obywatelstwo; 4) formę wykonywania przez biegłego rewidenta zawodu lub informację o niewykonywaniu tego zawodu; 5) nazwę, adres strony internetowej i adres podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych zatrudniającego biegłego rewidenta lub który jest wspólnikiem, lub z którym jest powiązany w inny sposób;

24. Biegły rewident wykonuje zawód jako: • 1) osoba prowadząca działalność we własnym imieniu i na własny rachunek,2) wspólnik spółki, 3) osoba pozostająca w stosunku pracy z podmiotami, 4) osoba nie pozostająca w stosunku pracy i nie prowadząca działalności we własnym imieniu i na własny rachunek, pod warunkiem zawarcia umowy cywilnoprawnej z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych,

25. Do badania sprawozdań finansowych uprawnione są wyłącznie następujące podmioty: 1) biegli rewidenci prowadzący działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek,2) spółki cywilne, spółki jawne, spółki partnerskie lub spółki komandytowe z wyłącznym udziałem biegłych rewidentów,3) osoby prawne, które spełniają łącznie następujące wymagania:

26. a) zatrudniają do badania sprawozdań finansowych biegłych rewidentów,b) większość członków zarządu stanowią biegli rewidenci, a jeżeli zarząd składa się z nie więcej niż 2 osób, to jedna z nich jest biegłym rewidentem,c) większość głosów w organach nadzorczych posiadają biegli rewidenci, a w przypadku braku organów nadzorczych większość głosów posiadają wspólnicy lub udziałowcy będący biegłymi rewidentami,d) opinię i raport z badania (przeglądu) sprawozdania finansowego podpisują w imieniu podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, wyłącznie członkowie zarządu będący biegłymi rewidentami.

27. Przedmiotem działalności podmiotów, obok badania sprawozdań finansowych, może być również: 1) usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych i podatkowych; 2) doradztwo podatkowe; 3) prowadzenie postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego 4) działalność wydawnicza lub szkoleniowa w zakresie rachunkowości, rewizji finansowej i podatków; 5) wykonywanie ekspertyz lub opinii ekonomiczno-finansowych; 6) Świadczenie usług atestacyjnych, doradztwa lub zarządzania, wymagających posiadania wiedzy z dziedziny rachunkowości lub rewizji finansowej; 7) świadczenie usług przewidzianych standardami rewizji finansowej, a także innych usług zastrzeżonych w odrębnych przepisach do wykonywania przez biegłych rewidentów.

28. 1. Biegli rewidenci tworzą samorząd biegłych rewidentów, zwany dalej "Krajową Izbą Biegłych Rewidentów".2. Krajowa Izba Biegłych Rewidentów jest niezależna w wykonywaniu swoich zadań i działa na podstawie przepisów ustawy oraz postanowień statutu.3. Przynależność do Krajowej Izby Biegłych Rewidentów jest obowiązkowa i powstaje po wpisaniu do rejestru biegłych rewidentów.

29. Do zadań Krajowej Izby Biegłych Rewidentów należy: 1) reprezentowanie członków oraz ochrona ich interesów zawodowych, 2) ustanawianie standardów rewizji finansowej; 3) sprawowanie kontroli nad należytym wykonywaniem zawodu i przestrzeganiem zasad etyki zawodowej przez członków Krajowej Izby Biegłych Rewidentów oraz przestrzeganiem przez podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych obowiązujących przepisów prawa; 4) współdziałanie w kształtowaniu zasad rachunkowości i rewizji finansowej; 5) opracowywanie materiałów szkoleniowych dla kandydatów na biegłych rewidentów; 6) prowadzenie działalności wydawniczej i szkoleniowej.

30. Zgodnie z obowiązującymi "Wymaganiami kwalifikacyjnymi" każdy kandydat do zawodu biegłego rewidenta musi zdać pisemne egzaminy z następujących przedmiotów, przeprowadzanych w IV sesjach egzaminacyjnych: I 1. Rachunkowość finansowa cz. I 2. Ekonomia i zarządzanie II 1. Prawo cywilne, prawo pracy, prawo gospodarcze 2. Prawo podatkowe cz. I 3. Finanse III 1. Prawo podatkowe cz. II 2. Rachunkowość finansowa cz. II 3. Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza IV 1. Sprawozdania finansowe i ich analiza 2. Badanie sprawozdań finansowych i inne usługi biegłego rewidenta