Planowanie i sporządzanie raportu empirycznego

1. Planowanie i sporządzanie raportu empirycznego Wykład 3

2. Jak znaleźć problem do badania? • Lepiej znaleźć wąski problem i potraktować go głębiej niż szeroki i potraktować go powierzchownie • Badanie powinno wnosić coś nowego do aktualnego stanu wiedzy - sprawdzenie znanej zależności w innej kulturze - replikacja badania, które budzi wątpliwości - nowa hipoteza • Można sformułować problem modyfikując znane hipotezy - nowy materiał - nowe zmienne - inna populacja

3. Dobór zmiennych • Zmienne niezależne Czynniki, które wpływają na to, co nas interesuje • Zmienne zależne To, co nas interesuje

4. Zmienne niezależne • W badaniu nieeksperymentalnym - zmienne niezależne dane są z góry • np. płeć, dane demograficzne, wynik w teście osobowości, struktura rodziny, dochód itd. • W badaniu eksperymentalnym - zmienne niezależne manipulowane (losowo przydzielane do grup eksperymentalnych) - np. rodzaj udzielonej informacji zwrotnej, wytworzenie dobrego lub złego nastroju, rodzaj treningu

5. Przykład: badanie nieeksperymentalne vs. eksperymentalne • Hipoteza: Mężczyźni mają inne kryteria oceny atrakcyjności partnera niż kobiety • Badanie nieeksperymentalne • Porównanie treści ogłoszeń matrymonialnych zamieszczanych przez mężczyzn i przez kobiety • Badanie eksperymentalne -Grupie mężczyzn i grupie kobiet dajemy ogłoszenia matrymonialne, zróżnicowane pod względem treści „oferty”. Prosimy ich o ocenę, jak atrakcyjny jest dany partner.

6. Schematy badań eksperymentalnych • Schemat z powtarzanymi pomiarami (within-subjects design) Te same osoby są poddawane różnym manipulacjom Np. jedna grupa badanych rozwiązuje różne zadania • Schemat czynnikowy (between subject design) Różne osoby poddawane są różnym manipulacjom Np. jedna grupa rozwiązuje zadania słowne, a druga arytmetyczne

7. Schemat z powtarzanymi pomiarami • Zalety • Potrzeba mniej osób badanych • Każda osoba jest grupą kontrolną dla samej siebie • Wady • pierwszy pomiar może wpływać na drugi • Często natura problemu uniemożliwia ten schemat

8. Schemat z częściowo powtarzanymi pomiarami • Niektóre zmienne – w schemacie czynnikowym - manipulowany nastrój, dostarczona informacja zwrotna • Inne zmienne – jako pomiary powtarzane - rodzaj zadania, treść ogłoszenia matrymonialnego itd.

9. Jak to zapisać w tekście? • Badanie przeprowadzono w schemacie czynnikowym z częściowo powtarzanymi pomiarami: 2(nastrój: pozytywny vs. negatywny) x 2 (rodzaj zadania: trudne vs. łatwe), przy czym ostatni czynnik był pomiarem powtarzanym.

10. Dobór badanych • Wybieramy badanych z tej populacji, na którą chcemy uogólnić wyniki • Rodzaje doboru: • Losowy (próbka reprezentatywna) • Warstwowy • Celowy • Mieszane • Ilu badanych? • po 15 osób w „celce” • Około 60 do pracy magisterskiej, 40 – do rocznej • Im więcej osób badanych tym większa szansa, że wynik będzie istotny statystycznie.

11. Instrukcja do badania • Instrukcja ustna lub pisemna lub obie naraz • W instrukcji dokładne wytyczne, co badany ma robić • Instrukcja nie za długa • Potrzebna zgoda badanego na udział w badaniu • Ewentualna zgoda komisji etycznej • Po badaniu odkłamanie badanego (debriefing)!

12. Sporządzanie raportu – standardowy schemat • Tytuł • Nazwisko autora • Afiliacja (Uniwersytet, rok studiów) • Słowa kluczowe • Podziękowania • Streszczenie • Wprowadzenie • Metoda • Materiał badawczy • Aparatura • Osoby badane • Schemat badania • Procedura badania III. Wyniki IV. Dyskusja

13. C.d. • Literatura cytowana • Przypisy • Załączniki • Tabele • Opisy rycin • Ryciny UWAGA: W pracy rocznej i magisterskiej tabele i ryciny umieszczamy w tekście

14. Tytuł • Tytuł musi zawierać wszystkie ważne informacje o treści badania (główne słowa kluczowe, zmienne) • Tytuł musi być sformułowany na tyle ciekawie, żeby chciało się czytać dalej • Długość tytułu: nie więcej niż 12-15 słów

15. Streszczenie (abstrakt) • Abstrakt: podsumowanie pracy • Abstrakt musi zawierać: • Główne hipotezy badania • Podsumowanie metody (materiał, osoby badane, procedura) • Główne wyniki • Długość abstraktu • Praca teoretyczna – 100-150 słów • Praca empiryczna – 75-100 słów • Abstrakt piszemy na końcu pracy • Od tego jak napiszesz abstrakt zależy, czy ktoś będzie chciał czytać dalej

16. Wprowadzenie • Wprowadzenie powinno odpowiadać na cztery pytania • Jakie poprzednie badania były powodem podjęcia przez Ciebie tego badania? • Co Twoje badanie dodaje do poprzednich wyników badań? • Dlaczego Twój wkład jest ważny lub interesujący? • Jak masz zamiar wnieść ten wkład?

17. Przegląd literatury czyli co już wiadomo • Przegląd literatury ma uzasadnić problem badania – nie może być za długi! • Nie zaczynaj od jaja – załóż, że czytelnik ma pewną orientację w temacie • Po bardziej szczegółowe wątki odsyłaj do odpowiedniej literatury

18. Czego jeszcze nie wiadomo czyli wprowadzenie do własnego badania • Przedstaw cel swojego badania • Dokładnie określ, na czym polega Twój wkład • Postawienie zupełnie nowej kwestii • Rozstrzygnięcie między dwoma hipotezami • Uogólnienie starych danych na nowy materiał/grupę osób • Wprowadzenie nowego wątku metodologicznego itd. • Podaj w skrócie jak masz zamiar to osiągnąć

19. Metoda • Opis sposobu przeprowadzenia badania w taki sposób, aby czytelnik mógł powtórzyć to badanie • Za mało informacji– trudności ze zrozumieniem, co było robione i z powtórzeniem badania • Za dużo informacji – można znudzić i uśpić czytelnika

20. Materiał • Opis materiału użytego w badaniu na tyle szczegółowy, żeby czytelnik mógł go użyć lub wygenerować analogiczny • Gdy materiał nietypowy – podajemy przykłady zadań • W pracach studenckich wykorzystywane techniki zamieszczamy w załącznikach

21. Aparatura • Gdy używamy aparatury (psychofizjologicznej, komputerowej itd.) • Gdy aparatura standardowa – podajemy tylko jej nazwę • Gdy aparatura niestandardowa – dokładniejszy opis, ewentualnie rysunek lub zdjęcie

22. Osoby badane • Ilu badanych • Z jakiej populacji pochodzili badani • Jak dobierano badanych (sposób losowania) • Opis wszystkich zmiennych dotyczących badanych, które mogły wpłynąć na wynik (wiek, płeć, wykształcenie, zawód, dochód itd.) – najlepiej przedstawić w tabeli • Ilu badanych w poszczególnych warunkach eksperymentalnych • Warunki uczestnictwa w badaniu (np. czy płacono badanym i ile)

23. Schemat badania • Jakie były zmienne niezależne i jak operacjonalizowane • Jakie były zmienne zależne i jak operacjonalizowane • Jak stworzono grupy badanych (eksperymentalna i kontrolna, celki w analizie wariancji itd.) • Jak dobierano badanych do poszczególnych grup • Jaki był schemat badania: czynnikowy, z powtarzanymi pomiarami itd.

24. Procedura • Krok po kroku, chronologicznie opis tego, co robiono z badanymi • Jak badano – indywidualnie czy grupowo • Gdy instrukcja prosta – przedstaw ją w skrócie • Gdy instrukcja bardziej skomplikowana – przedstaw ją w całości

25. Wyniki Prezentujemy dwa rodzaje wyników • Co wyszło – czyli prezentacja statystyk opisowych • średnie, odchylenia statystyczne w grupach itd. • Czy to, co wyszło jest statystycznie istotne • prezentacja wyników testów statystycznych: np.. Istotności różnic miedzy średnimi, współczynniki korelacji, współczynniki regresji, wyniki analizy czynnikowej itd..

26. Struktura prezentacji wyników • Gdy duża liczba wyników – podziel rozdział na podrozdziały – każdy z własnym tytułem • Co prezentować? • To, co wprost dotyczy Twoich hipotez • To, co wprawdzie wyszło „przy okazji” ale co może być interesujące • Czego nie prezentować? • Wyników ubocznych, które nie tworzą żadnej całości • Wyników surowych

27. Jak prezentować wyniki? • Najpierw najważniejsze wyniki w postaci średnich i ogólnych konkluzji, dopiero potem szczegółowe wyniki testów statystycznych (żeby nie znudzić czytelnika) • Tabele czy ryciny? • Ryciny pozwalają na graficzną prezentację wyników – bardziej czytelne • Tabele – pozwalają na umieszczenie większej liczby danych wraz z wynikami testów statystycznych • Nie przesadzaj z liczbą tabel i rycin !!!!

28. Dyskusja • Dyskusja jest pokazaniem wyników na tle teorii • W dyskusji: • Streszczamy krótko, co nam wyszło • Określamy, czy i na ile te wyniki potwierdzają nasze hipotezy • Zastanawiamy się, co z tych wyników wynika dla teorii i praktyki • W tym ostatnim punkcie odnosimy wyniki do istniejącej literatury, prezentujemy konkurencyjne ich wyjaśnienia, pokazujemy na ewentualne dalsze implikacje do badań

29. Gdy „wyszło” i gdy „nie wyszło” • Gdy „wyszło” – zadanie proste • Gdy „nie wyszło”: • Napisz to wprost • Nie usiłuj formułować karkołomnych interpretacji ex post • Gdy zawiniła metoda – napisz to • Nie przedstawiaj ogromnej liczby różnych możliwych powodów braku sensownych rezultatów • Gdy wyniki nie potwierdzają hipotez ale są interpretowalne – napisz jak je można interpretować • Przedstaw jasno i krótko konkluzje wyników • Gdy potrzebne dalsze badania – napisz jak miałyby wyglądać

30. Załączniki • Zastosowane techniki badań • Oryginalny materiał badawczy • Oryginalny program komputerowy • Zastosowane instrukcje • Nie załączać wyników surowych ale ich od razu nie wyrzucać!