Szacowanie kosztu kapitału własnego i zarządzanie kosztem kapitału przedsiębiorstwa

1. Szacowanie kosztu kapitału własnego i zarządzanie kosztem kapitału przedsiębiorstwa

2. Plan zajęć: • Czynniki kształtujące wartość firmy • Podstawowe pojęcia • Koszt kapitału własnego • Koszt kapitału obcego • Średni ważony koszt kapitału

3. CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE WARTOŚĆ FIRMY - rozmiary udziałów w innych firmach - stan prawny firmy - zadłużenie - zdolność do spłacania kredytów - lokalizacja - metoda wyceny

4. Zysk księgowy- jest różnicą między przychodami i kosztami, jest równy wynikowi obliczonemu z rachunku zysków i strat. Zysk ekonomiczny kwota, jaka pozostaje po odjęciu od przychodów firmy wszystkich kosztów, łącznie z kosztem alternatywnym i kosztem ryzyka. Zysk ekonomiczny przedsiębiorstwa zwany czasami rzeczywistą wartością dodaną- jest równy zyskowi księgowemu pomniejszonemu o wartość odsetek kapitałowych, które można by uzyskać wypożyczając równowartość kapitału wg przeciętnego oprocentowania kredytów w tym samym okresie. Podstawowe pojęcia

5. Zysk kapitałowy - to wzrost wartości samego kapitału, np. w wyniku wzrostu cen posiadanych papierów wartościowych na giełdzie, różnic kursowych walut lub cen nieruchomości, maszyn i materiałów. Zysk rezydualny jest to różnica między stopą zwrotu z zainwestowanego kapitału a kosztem tego kapitału, jest to suma zysków netto pomniejszonych o odsetki od kapitału ustalone według aktualnej stopy procentowej.

6. Normalny zysk przedsiębiorstwa - ma miejsce wtedy gdy zysk ekonomiczny jest równy 0. Oznacza to w praktyce, że przedsiębiorstwo nie tworzy rzeczywistej wartości dodanej Wartość dodana jest to przyrost wartości dóbr; suma zysku zatrzymanego, dywidendy, podatków, odsetek, opłat leasingowych, amortyzacji, czynszów i płac.

7. Koszt kapitału własnego • związany jest przede wszystkim z kosztem alternatywnym utraconych możliwości. Właściciele oczekują bowiem, że zainwestowany kapitał przyniesie im określoną stopę zwrotu.

8. Koszt kapitału własnego zależy od: • jego rodzaju • sposobu pozyskania • metody obliczenia

9. Koszt kapitału własnego może być obliczany za pomocą następujących metod: • premii za ryzyko • CAMP – capital assets proce model • metoda dywidendy

10. Metoda premii za ryzyko • rkw= rf+rp • rf – stopa wolna od ryzyka • rp – premia za ryzyko • stopa wolna od ryzyka to najczęściej stopa zwrotu z obligacji skarbowych, zaś premia za ryzyko to różnica między rynkową stopą zwrotu (np. z indeksu WIG), a stopą wolną od ryzyka

11. przykład • średnia stopa zwrotu z obligacji rządowych długoterminowych wynosi 5%. Po przeprowadzeniu analiz historycznych na temat stóp zwrotu z obligacji rządowych i akcji stwierdzono, że przeciętna stopa zwrotu z obligacji w ostatnich 40 latach wynosiła 5,6% a z akcji 14,5%. Ustal koszt kapitału własnego metodą premii za ryzyko. • rkw=5%+(14,5%-5,6%)= 13,9%

12. Metoda CAMP – capital assets proce model • Najczęściej wykorzystywaną metodą do obliczania kosztu kapitału własnego jest model CAPM, • Gdzie: • Rf – stopa wolna od ryzyka • β - współczynnik określający udział ryzyka danego papieru wartościowego w ryzyku rynkowym. • Rm – stopa zwrotu z rynku

13. Model CAPM • Rf – Stopa wolna od ryzyka to stopa zwrotu z obligacji, bądź bonów skarbowych, bowiem państwo w założeniu nie może być niewypłacalne. • Β – współczynnik ten jest obliczany przez domy maklerskie, samo wyliczenie tego wskaźnika jest dosyć skomplikowane, gdyż jest on ilorazem kowariancji stóp zwrotu z papieru wartościowego "X” i portfela rynkowego M do wariancji stóp zwrotu z portfela rynkowego. • Rm – stopa zwrotu z rynku to np. stopa zwrotu z indeksu giełdowego.

14. β –współczynnik ryzyka • to miara zależności między stopą zwrotów z kapitałów własnych przedsiębiorstwa a przeciętną stopą zwrotu z inwestycji kapitałowych.

15. Wartości bety: • a) β=1 stopa zwrotu z akcji zmienia się tak samo jak stopa rynkowa (indeks rośnie o 5% akcja rośnie też o 5%) • b) β€(0;1) oznacza że stopa zwrotu z akcji zmienia się w mniejszym stopniu niż stopa rynkowa (indeks rośnie o 5% akcje rosną o 3%) najlepsze do wyboru • c) β>1 oznacza że stopa zwrotu z akcji zmienia się w większym stopniu niż stopa rynkowa ( indeks rośnie o 5% a akcje rosną o 7%) • d) β <1 oznacza że stopa zwrotu z akcji zmienia się w odwrotnym kierunku do rynkowej stopy ( indeks rośnie- akcje maleją; akcje rosną – indeks maleje)

16. przykład • stopa wolna od ryzyka została oszacowana na 5,5% a rynkowa stopa zwrotu z akcji została określona na 12,6%, zaś beta 1,2 oblicz koszt kapitału własnego modelem CAMP. • r(kw)=5,5%+1,2(12,6-5,5)=14,02% • odp. Koszt kapitału własnego wynos 14,02%

17. Metoda dywidendy (o stałej stopie wzrostu) najstarsza • Wycena kosztu kapitału własnego opiera się na założeniu wypłaty dywidendy w kolejnych okresach oraz jej stopniowego wzrostu w tempie(g). warunkiem wykorzystania tego modelu jest podjęcie decyzji o wypłacie dywidendy.

18. D(1) – oczekiwana wartość dywidendy przypadająca na jedną akcję • P – bieżąca cena akcji • g – prognozowana stopa wzrostu dywidendy

19. przykład • aktualna cena akcji 25zł, przewiduje się że wartość najbliższej dywidendy wyniesie 2 zł na akcje i będzie rosnąć w tempie 5% rocznie • P-25 • D1- 2 • odp. koszt kapitału własnego 13%

20. !!!przykład podchwytliwy • aktualna cena akcji wynosi 25 zł a ostatnia wypłacana dywidenda wynosiła 2 zł i będzie rosnąć w tempie 8% w kolejnych latach. Oblicz koszt kapitału własnego. • D(0)=2 • D(1)=2+(0,08×2)=2,16 • P=25 • q=0,08 • odp. Koszt kapitału własnego wynosi 16,64%

21. Koszt kapitału obcego • Kapitał obcy (dług) – suma środków finansowych pozostawionych do dyspozycji przedsiębiorstwa przez jego wierzycieli (kredyty bankowe, pożyczki, obligacje, leasing). • Koszt (brutto) kapitału obcego – odsetki płacone właścicielom kapitału według ustalonej stopy procentowej. • Koszt netto kapitału obcego – koszt kapitału obcego po opodatkowaniu. Odsetki od kapitału obcego stanowią w przedsiębiorstwie koszt finansowy, powodując zmniejszenie podstawy opodatkowania, a zatem zmniejszają podatek dochodowy i w konsekwencji rzeczywisty koszt kapitału obcego (jest to tzw. osłona podatkowa lub tarcza podatkowa

22. Średni ważony koszt kapitału całkowitego (wersja 1) Gdzie: Ko - koszt kapitału obcego Kw – koszt kapitału własnego D – procentowy udział kapitału obcego w kapitale całkowitym

23. Średni ważony koszt kapitału całkowitego (wersja 2) WACC = udział kapitału własnego × Kw + udział kapitału obcego × Ko × (1 - stopa podatkowa)