Prowadzenie: Paweł Marzec Katedra Informacji Naukowej i Bibliologii, UKW w Bydgoszczy

1. OCENA JAKOŚCI PORTALI INTERNETOWYCH Prowadzenie: Paweł Marzec Katedra Informacji Naukowej i Bibliologii, UKW w Bydgoszczy

2. Toruń 2013

3. Program zajęć nr 1 • Wprowadzenie: • Najważniejsze pojęcia • Wynalazki • HCI • Normy • Użyteczność • Użytkownicy serwisów internetowych • Uwagi o stronie głównej • Test Kruga Toruń 2013

4. Wprowadzenie (pojęcia) • Najważniejsze pojęcia • Ergonomia • Użyteczność • HCI (Human Computer Interaction) • Inżynieria użyteczności Toruń 2013

5. Wprowadzenie (ergonomia) • Ergonomia • Ergonomia to nauka zajmująca się zasadami i metodami dostosowania urządzeń i narzędzi do cech fizycznych i psychicznych człowieka. (Bralczyk Jerzy (red.), „Słownik 100 tysięcy potrzebnych słów”. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2005) • Twórcą pojęcia jest Wojciech Jastrzębowski (1799-1882) • „Rys ergonomji czyli nauki o pracy, opartej na prawdach poczerpniętych z Nauki Przyrody" (1857) • Badania dotyczące ergonomii rozpowszechniły się w latach 40 XX wieku. Toruń 2013

6. Wprowadzenie (wynalazki) • Ergonomia systemów komputerowych • Whirlwind – pierwszy system do obróbki informacji nietekstowych zaprojektowany przez JayaForrestera z MIT na zlecenie US Navy. Projekt ukończono w 1952. Posłużył on do stworzenia w 1958 systemu obronnego (SAGE – Semi-Automatic Ground Environment) • Sketchpad - prototyp programu wykorzystującego bezpośrednie manipulowanie obiektami graficznymi, zrealizowany przez Ivana Sutherlanda w 1963 roku. • Mysz komputerowa – wykorzystana jako część złożonego systemu NLS (oN-Line System), zaprojektowanego przez Douglasa Engelbarta 1968. Literatura: Piotr Gawrysiak, Cyfrowa rewolucja, Warszawa 2008. (Wizjonerzy HCI, s. 169-206.) Toruń 2013

7. Wprowadzenie (HCI) • HCI (Human-computer interaction) • dyscyplina koncentrująca się wokół projektowania, oceny, oraz wdrażania używanych przez człowieka interaktywnych systemów komputerowych wraz z badaniem zjawisk towarzyszących powstałym interakcjom. Literatura: Dlaczego HCI i użyteczność: http://hci.pjwstk.edu.pl/index.php?page=dlaczego-uzytecznosc Toruń 2013

8. Wprowadzenie (HCI) • Obszary zainteresowań: • projektowanie użytecznych systemów komputerowych (interfejsy) • dobór odpowiednich funkcjonalności systemu, aby były dobrze dopasowana do potrzeb użytkownika, • organizacja pracy wspomaganej komputerem, zwłaszcza pracy zespołowej, • metody wykorzystywania w praktyce mobilnych rozwiązań informatycznych (urządzenia przenośne), • wpływ informatyki na życie pozazawodowe, nawyki i zwyczaje użytkowników, w tym także dzieci i młodzieży. Literatura: HCI Bibliography: http://hcibib.org Toruń 2013

9. Wprowadzenie (Normy) • ISO 9241 Ergonomics of human-system interaction • Dotyczy wymagań ergonomicznych systemów komputerowych (sprzęt komputerowy, oprogramowanie, wyposażenie dodatkowe, bezpieczeństwo pracy, itp.) • Składa się z 33 części Toruń 2013

10. Wprowadzenie (ISO 9241-11) • ISO 9241-11 Guidance on usability • Użyteczność - stopień, w jakim produkt wykorzystywany przez użytkowników w określonym kontekście, umożliwia sprawne, efektywne i satysfakcjonujące osiągnięcie określonych celów. • ISO 9241-151 Guidance on World Wide Web user interfaces Toruń 2013

11. Wprowadzenie (Użyteczność) • Inżynieria użyteczności(Usability engineering) • badanie, testowanie i analizowanie działań użytkowników w trakcie interakcji z komputerem. Tworzenie systemów zgodnych z wszelkimi wymaganiami użytkowników. • Użyteczność wg Nielsena • możliwość wykorzystania przez użytkowników wszystkich funkcji systemu, poprzez zapewnie łatwość nauki, skuteczności użycia, łatwości zapamiętywania, braku błędów oraz satysfakcję użytkowania. Literatura: Jakob Nielsen, Useit.com: http://www.useit.com Toruń 2013

12. Użyteczne serwisy • zapoznanie się z pełną ofertą serwisu • szybkie dotarcie do informacji • realizację celów • satysfakcję z zaspokojenia potrzeb • przedłużenie czasu pobytu na stronie, • chęć powrotu na stronę • budowanie pozytywnego wizerunku, • zmniejszoną liczbę błędów/reklamacji • zwiększone dochody Użyteczne serwisy zapewniają użytkownikom: Użyteczne serwisy zapewniają właścicielom serwisów: Toruń 2013

13. Toruń 2013

14. Użytkownicy serwisów internetowych • Polski internauta • W Polsce jest 18 mln internautów (dane z raportu firmy comScore za rok 2012) • w lutym 2012 polski internauta spędził w Internecie ok. 30 h, odiedził 3442 strony • Dane z badania NetTrack za rok 2011- Millward Brown SMG/KRC) • ponad połowa Internetów (50,9%) korzysta z Internetu od ponad 5 lat; natomiast od 3 do 5 lat – 25,3% internautów. • 70,8% internautów codziennie lub prawie codziennie korzysta z Internetu; 20,1% kilka razy w tygodniu • Polacy najczęściej korzystają z Internetu w domu (95,2%) lub w pracy (23,5%), a także w szkole lub na uczelni (6,5%). Toruń 2013

15. Użytkownicy serwisów internetowych • Badania Internetu : • Społeczeństwo informacyjne w Polsce.Wyniki badań statystycznych z lat 2008-2012 (GUS) • http://www.stat.gov.pl/gus/nauka_technika_PLK_HTML.htm • Wyniki badania MegaPanel (Gemius SA) • http://www.pbi.org.pl/pl/wyniki-badania-megapanel Toruń 2013

16. Cechy internauty • leniwy, • niecierpliwy • wiecznie spóźniony, • nieufny, • nieświadomy zagrożeń . Toruń 2013

17. Jak użytkownicy przeglądają strony WWW • Użytkownicy chętnie korzystają z wyszukiwarek, • Użytkownicy nie zagłębiają się w treść strony, • Użytkownicy „skanują” strony w poszukiwaniu słów kluczowych. Liteartura: Steve Krug, Nie każ mi myśleć, Wyd. 2, Gliwice 2010 Toruń 2013

18. Doświadczenie użytkowników sieci • Czas przebywania na stronach WWW Źródło: Jakob Nielsen, Marie Tahir. Funkcjonalność stron WWW. 50 witryn bez sekretów. Gliwice 2006. Toruń 2013

19. Doświadczenie użytkowników sieci • Przewijanie ekranów. Toruń 2013

20. Doświadczenie użytkowników sieci • Miejsca kliknięć użytkowników. Toruń 2013

21. Przepis na użyteczny serwis • Projektowanie zorientowane na użytkownika, • Przestrzeganie wytycznych użyteczności • Ewaluacja serwisu na wszystkich etapach rozwoju projektu: • Testy użyteczności • Listy kontrolne (inspekcje) • Ocena heurystyczna (inspekcje) • Spacer poznawczy (inspekcje) • Inne techniki ewaluacji (analizy eksperckie (inspekcje), badania z udziałem użytkowników) Toruń 2013

22. Test Kruga • Co to za witryna? • Jaką nazwę nosi ta podstrona? • Jakie są główne kategorie serwisu? • Jakie opcje mam do wyboru na aktualnym poziomie hierarchii? • Gdzie się znajduję w stosunku do całej hierarchii? • Jak mogę czegoś poszukać? Toruń 2013

23. Makieta funkcjonalna strony WWW Źrodło: Tomasz Krawatka, Kurs usability: http://www.webusability.pl/kurs-usability-2.pdf Toruń 2013

24. Literatura: • R. Drózd, Webaudit Blog: http://www.webaudit.pl • Piotr Gawrysiak, Cyfrowa rewolucja, Warszawa 2008. • T. Krawatka, Webusability.pl: http://www.webusability.pl • S. Krug, Nie każ mi myśleć, Wyd. 2., Gliwice 2010. • J. Nielsen, H. Loranger, Optymalizacja funkcjonalności serwisów internetowych, Gliwice 2007. • J. Nielsen, M. Tahir. Funkcjonalność stron WWW. 50 witryn bez sekretów. Gliwice 2006. • J. Nielsen, Useit.com: http://www.useit.com • M. Pearrow, Funkcjonalność stron internetowych, Gliwice 2002. • PJWSTK Koło Naukowe HCI: http://hci.pjwstk.edu.pl Toruń 2013

25. Test Kruga - ćwiczenia • Co to za witryna? • Jaką nazwę nosi ta podstrona? • Jakie są główne kategorie serwisu? • Jakie opcje mam do wyboru na aktualnym poziomie hierarchii? • Gdzie się znajduję w stosunku do całej hierarchii? • Jak mogę czegoś poszukać? serwis_2 >>> serwis_1 >>> serwis_3 >>> Toruń 2013

26. Dziękuję z uwagę Toruń 2013