Kształcenie na kierunku gospodarka przestrzenna - programy studiów a przyszłość absolwentów

1. Kształcenie na kierunku gospodarka przestrzenna - programy studiów a przyszłość absolwentów Sylwia Staszewska, Magdalena Szczepańska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań sylwias@plan.org.pl

2. merytoryczne podstawy programów dawać przygotowanie wystarczające z punktu widzenia aktualnych potrzeb pracy zawodowej (preparation for labour market) oraz stwarzające możliwość dalszego kształcenia; jednakże w szybko zmieniającej się rzeczywistości, na żadnym poziomie studiowanie nie daje ani pełnej i ostatecznej znajomości studiowanej dyscypliny, ani pełnego i ostatecznego przygotowania zawodowego; bazować na efektach kształcenia poziomu wcześniejszego i zawierać nowe elementy (wiedzę, umiejętności, przygotowanie zawodowe); być otwarte na możliwość kontynuowania studiów w ramach tego samego lub innego kierunku (dyscypliny naukowej); dawać studiującemu możliwość rozszerzania zakresu swoich studiów stosownie do własnych potrzeb i zamierzeń zawodowych (personal development); przygotowywać do aktywnego uczestniczenia w demokratycznym społeczeństwie obywatelskim i do pełnienia ról pozazawodowych (preparation for active life as citizens)” (Jerzy Błażejowski 2008, przewodniczący Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego))

3. wizje dotyczące pewnej generalnej filozofii kształcenia w dziedzinie gospodarki przestrzennej konceptualizacja i promocja realistycznie pojmowanego zrównoważonego rozwoju zarządzanie przestrzenią w warunkach polaryzacji i konkurencji mnogości grup polityka zabezpieczania i promocji pracy w warunkach postindustrialnych technologii koncepcja wielokulturowych społeczności miejskich jako skutków migracji ochrona europejskiego dziedzictwa kultury miejskiej Wizja K.R. Kunzmanna Wizja T. Zipsera

4. uczelnie prowadzące kierunek GP 2002 – 10 uczelni z kierunkiem GP 2012 – 51 uczelni z kierunkiem GP o prawie 460 %

5. na kierunek gospodarka przestrzenna liczba kandydatów na jedno miejsce w rekrutacji na rok akademicki • 2009/2010 wynosiła 6,4; • 2010/2011 5,7 osób; • 2011/2012 5,5 osób • (wg Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Departamentu Nadzoru i Organizacji Szkolnictwa Wyższego,)

6. wyniki badań ankietowych • (kierowanych do absolwentów GP w celu pozyskania opinii i uwag pomocnych w dokonywaniu ewentualnych zmian w programach kształcenia, dostosowując je do oczekiwań i wymogów zmieniającego się rynku pracy) • liczba ankiet – 300 • czas trwania badania – 3 tygodnie wiek absolwentów rok ukończenia studiów płeć absolwentów

7. pochodzenie absolwentów (wg. uczelni macierzystych)

8. rodzaj ukończonych studiów na kierunku GP ukończone przez absolwentów GP specjalności

9. czy wybrałby Pan/Pani drugi raz ten sam kierunek studiów? kierunki dalszych studiów absolwentów GP

10. uprawnienia zawodowe absolwentów GP 91% nie posiada wysokość zarobków absolwentów GP organizacje, w których są zrzeszeni absolwenci GP (NON-profit związanych z wykształceniem) (na wykresie podano l. osób)

11. dotychczasowe miejsca pracy absolwentów GP czy wykonywana praca jest związana z ukończonym kierunkiem studiów?

12. jakie przedmioty (zakres wiedzy zdobytej na studiach) okazały się przydatne zawodowo?

13. czy istnieje potrzeba zmian w programach studiów na kierunku GP?

14. zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć praktycznych (jakich?) projektowanie urbanistyczne planowanie przestrzenne obsługa programów komputerowych (autocad, mapinfo, arcgis) rysunek geodezja i kartografia zajęcia terenowe rok praktyk zawodowych rewitalizacja prawne uwarunkowania gp projektowanie komputerowe grafika inżynierska gis

15. zwiększenie liczby zajęć prowadzonych przez praktyków (jakich?) urbanistów architektów krajobrazu specjalistów ds. planowania rozwoju miasta specjalistów ds. gospodarki nieruchomościami specjalistów ds. planowania infrastruktury technicznej ekonomistów prawników pracowników administracji samorządowej osoby prowadzące własna działalność projektową osoby przygotowujące dokumenty planistyczne na poziomie lokalnym/regionalnym/krajowym

16. wnioski do często powtarzających się specjalności na kierunku GP w polskich uczelniach należą: gospodarka nieruchomościami, planowanie przestrzenne i projektowanie urbanistyczne, rozwój miast i regionów, zarządzanie miastem, rewitalizacja, gospodarka odnawialnymi źródłami energii do rzadko występujących specjalności na kierunku GP w polskich uczelniach należą: gospodarka przestrzenna na obszarach wiejskich, urbanistyka i regionalistyka, architektura krajobrazu, kształtowanie przestrzeni miejskiej, kierunek gospodarka przestrzenna znajduje się na razie na liście najpopularniejszych kierunków studiów stacjonarnych pierwszego stopnia (według raportu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Departamentu Nadzoru i Organizacji Szkolnictwa Wyższego (DNS) większym powodzeniem cieszą się studia niestacjonarne o profilu inżynierskim liczba absolwentów studiów licencjackich i inżynierskich jest bardzo zbliżona, 60% tych absolwentów wyraża chęć kontynuacji studiów na poziomie drugim w macierzystym kierunku istnieje konieczność wprowadzenia do programów studiów przedmiotów praktycznych (zwłaszcza na uniwersytetach) istnieje konieczność zaangażowania w proces dydaktyczny zespołów specjalistów (praktyków) istnieje konieczność współpracy międzyuczelnianej i samorządowo-uczelnianej dla poprawy wiedzy i umiejętności teoretycznej i praktycznej studentów powinno się poszerzyć pule przedmiotów wybieralnych dla studentów chcących poszerzyć swoja wiedzę lub wyprofilować się w danej dziedzinie wiedzy ( w związku z tym programy studiów powinny być elastyczne ) należy rozważyć zasadność zwiększenia godzin przeznaczonych na praktykę zawodową i ćwiczenia terenowe ale wyłącznie w porozumieniu i chęci współpracy biur projektowych i jst.

17. wnioski województwie wielkopolskim w 2020 roku nastąpi spadek o 32,4% (w stosunku do 2009 roku), najmniej w mazowieckim o 30%, najwięcej w woj. śląskim o 39,0%. Raport IRKI prezentuje kilka ważnych tendencji na lata 2010-2020: 1) liczba studentów studiów stacjonarnych na uczelniach publicznych zasadniczo nie zmieni się, 2) najbardziej dotknięte zmianami demograficznymi będą studia stacjonarne na uczelniach niepublicznych, 3) stopniowo będą likwidowane studia niestacjonarne w uczelniach publicznych, 4) w najtrudniejszej sytuacji znajdą się niepubliczne uczelnie w mniejszych miejscowościach, 5) niż demograficzny najbardziej uderzy w płatne formy kształcenia, a zwłaszcza w uczelnie niepubliczne, których działalność całkowicie finansowana jest z czesnego, 6) na rynku pozostaną jedynie uczelnie silne, stabilne i wiarygodne nadszedł wobec powyższego czas na powołanie nowego kierunku, zorientowanego na kształcenie absolwenta wyposażonego zarówno w umiejętność projektowania przestrzeni w trzech wymiarach, jak i przekładania tych wizji na plany i projekty, w tym – wiązania ich z zagadnieniami społecznymi i ekonomicznymi. Powinny to być studia o profilu uniwersalnym, co pozwoliłoby na ich podjęcie przez obcokrajowców oraz na prowadzenie zajęć w języku angielskim INSTYTUT ROZWOJU KAPITAŁU INTELEKTUALNEGO im. SOKRATESA Demograficzne Tsunami. Raport Instytutu Sokratesa na temat wpływu zmian demograficznych na szkolnictwo wyższe do 2020 rok, (opracowali: Antonowicz D., Gorlewski B.) Warszawa 2011