570 likes | 1.18k Views
Kardiopulmoner egzersiz testinin yorumlanmas ı. Gökhan M. Mutlu Pulmonary and Critical Care Medicine Northwestern University Feinberg School of Medicine. KPET yorumlanması. Yorumlama stratejileri Çeşitli Konsensus yok Egzersiz fizyolojisinin çok iyi bilinmesi önemli
E N D
Kardiopulmoner egzersiz testinin yorumlanması Gökhan M. MutluPulmonary and Critical Care Medicine Northwestern UniversityFeinberg School of Medicine
KPET yorumlanması • Yorumlama stratejileri • Çeşitli • Konsensus yok • Egzersiz fizyolojisinin çok iyi bilinmesi önemli • Sistematik Entegre Edici Yaklaşım • VO2 • Anaerobik Eşik (AT) • 9-panel grafik tablolarının kullanımı • Flow-chart’larının kullanımı
KPET yorumlanması Sistematik Entegre Edici Yaklaşım • KPET yapılma sebebi • Hastanın klinik bilgileri • KPET’nin kalitesinin değerlendirilmesi • Grafik prezentasyon (9-panel grafik) • Parametre sonuçlarının normal olup olmadığı (referans) • Fizyolojik ve patolojik sebeplerin ayırdedilmesi • Egzersiz sınırlamasının paterninin tespiti • Bu paternle ilişkili klinik durumlar • Klinik durumlarla, hastanın klinik bulgularının korelasyonu
KPET parametreleri KATEGORİ NON-İNVAZİV İNVAZİV İş WR Metabolik gaz değişimi VO2, VCO2, RER,AT Laktat Kardiyovasküler HR, EKG, BP, O2pulse Ventilatuar VE, VT, f Pulmoner gaz değişimi SpO2, VE/VCO2, VE/VO2PaO2, SaO2, PETO2, PETCO2 P(A-a)O2, VD/VT Asit-baz pH, PaCO2 HCO3 Semptomlar Dispne, göğüs ağrısı, yorgunluk
KPET parametreleri Parametre Normal (beklenen) VO2max veya Peak VO2 >%84 AT >%40 (normal:%40-80) Kalp hızı >%90 (yaşa bağlı) Kalp hızı rezervi <15/dak Kan basıncı <220/90 mmHg O2 pulse (VO2/HR) >%80 Ventilatuar rezerv >11L veya >15% Solunum frekansı (f) <60/dak VE/VCO2 (AT sırasında) <34 VD/VT <0.28 (<0.3 yaş >40)
VO2 ve İş • KPET yorumlanmasındaki ilk basamak • VO2’daki değişim • Bisiklet ergometre daha avantajlı • 1-dakikalık arttırım daha iyi • VO2 ve İş arasındaki ilişki • VO2 değisimi= ~10ml O2/min/W • Slope ~ 1 (AT altındaki işlerde)
VO2 • O2 kullanımının bir üst sınırı var. • Etkileyen en önemli faktör= Kardiyak output (CO) • Diğer faktörler • Arteryel O2 miktarı (CaO2) • CO’un egzersiz yapan kaslara fraksiyonel olarak dağılımı • Kasların O2’i ekstre etme kabiliyeti • Ventilatuar kapasitenin VO2’daki önemi • Ventilasyon eğer üretilen CO2’i elimine edemez ise onemlı
VO2 • VO2 max’in belirleyicileri Fick denklemi VO2= CO x C(a-v)O2 = SV x HR x C(a-v)O2 = EDV x EF x HR x C(a-v)O2
VO2 • Maksimal VO2 (VO2 max) • Orjinal tanımı sabit iş sırasında • Egzersiz sırasında erişilen en yüksek VO2 değeri • İş yükü arttırılmasına rağmen erişilen VO2 değişmez • Sabit olmayan iş sırasında= VO2’da plato görülmesi • Maksimum VO2 veya Peak VO2 (Peak VO2) • Sabit olamayan (sürekli artan) iş sırasında ölçülür • Egzersiz sırasında erişilen en yüksek VO2 değeri
VO2max • VO2 max’i etkileyen faktörler: • Egzersiz tipi • Cinsiyet • Yaş • Hastanın fiziksel aktivite durumu • Genetik faktörler
AnaerobikEşik (AT) • Kasların önemli derecede laktik asit üretmeye başladıkları iş miktarı • Laktik asit hızlı bir şekilde HCO3 ile nötralize edilerek CO2’e dönüştürülür • AT altında VCO2 = VO2 • AT üstünde VCO2>VO2
AnaerobikEşik (AT) • Ölçüm metotları Non-invasiv V-slope metodu Ventilatuar denklik metodu İnvasiv Laktat
AT (V-slope metodu) S2 S1 AT
VO2 Düşük Normal AT? Hayır Evet AT Normal Düşük Normal Erken KPH Obezite AC hast KAH Yetersiz efor Kalp hast PDH PVH Anemi Kro met asidoz Kalp hast PDH PVH AC hast Kro met asidoz Yetersiz efor
VO2 Düşük Normal AT? Hayır Evet AT Normal Düşük Normal Erken KPH Obezite AC hast KAH Yetersiz efor Kalp hast PDH PVH Anemi Kro met asidoz Kalp hast PDH PVH AC hast Kro met asidoz Yetersiz efor
VO2 Normal Düşük AT? Hayır Evet AT Normal Düşük Normal Erken KPH Obezite Kalp hast PDH PVH Anemi Kro met asidoz Kalp hast PDH PVH AC hast Kro met asidoz Yetersiz efor AC hast KAH Yetersiz efor
VO2 Normal Düşük AT? Hayır Evet AT Normal Düşük Normal Erken KPH Obezite AC hast KAH Yetersiz efor Kalp hast PDH PVH Anemi Kro met asidoz Kalp hast PDH PVH AC hast Kro met asidoz Yetersiz efor
VO2 Normal Düşük AT? Hayır Evet AT Normal Düşük Normal Erken KPH Obezite AC hast KAH Yetersiz efor Kalp hast PDH PVH Anemi Kro met asidoz Kalp hast PDH PVH AC hast Kro met asidoz Yetersiz efor
Normal VO2 ve normal AT EKGAKG O2 pulse Anormal Normal Obez? Hayır Evet Erken Kalp veya AC hast Normal Obezite EKG Normal Anormal Kalp Hast AC hast PVH
Normal VO2 • AT • Hemen hemen her hastada normal • Düşük olduğu durumlar nadir Aşırı sedanter hayat Kasa O2 transportunda erken bozukluk • Görüldüğü Durumlar • Normal • Obezite • Erken kardiyopulmoner hastalık
Normal VO2 Normal • Heyecanlı kişiler • VO2 normalin üst sınırındadır • AT normal • O2 pulse normal • EKG normal • AKG normal
Normal VO2 Obezite • Non-obezlere karşılaştırıldıklarında Metabolizma hızı (VO2 ve VCO2) yüksek CO ve VE daha yüksek • AT normal • Ekstremite hareketinin O2 maliyeti yüksek • Genç– kompanse edebilir • Yaşlı- VE’deki düşüş--›solunum rezervi kardiyak rezerv
Normal VO2 Erken kardiyovasküler hastalıklar • Erken dönemde hastalığın peak VO2 üzerine etkisi fazla olmayabilir. • Tanısı zor • Arka arkaya yapılacak testlerdeki VO2 ve AT’deki değişimler faydalı olabilir • Genç hastalar İskemik kalp hastalıkları Pulmoner vasküler hastalıklar EKG ve AKG
VO2 Normal Düşük AT? Hayır Evet AT Normal Düşük Normal Erken KPH Obezite AC hast KAH Yetersiz efor Kalp hast PDH PVH Anemi Kro met asidoz Kalp hast PDH PVH AC hast Kro met asidoz Yetersiz efor
Düşük VO2 ve normal AT Normal veya Yüksek SR Düşük AC hast VD/VT- P(a-ET)CO2- P(A-a)O2- KHR- EKG Normal Anormal Yetersiz efor NM hast VD/VT-N P(a-ET)CO2-N P(A-a)O2-N KHR- f>50 Hayır Evet Miyokardiyal iskemi ∆VO2/∆WR- Değişmeyen O2 pulse Obstrüktif FEV1/VC- Resp asidoz Restriktif VC,IC,TLC- VT/IC-
Düşük VO2 ve normal AT Yetersiz efor • Solunum rezervi- • Kalp hızı rezervi- • AKG-metabolik asidoz yok ∆HCO3<4mEq • VD/VT, P(A-a)O2 ve P(a-ET)CO2-Normal • Ayırıcı tanı: NM hastalıklar
Düşük VO2 ve normal AT Miyokardiyal Iskemi • EKG değişiklikleri Sadece yüksek iş yükünde görülebilir • VO2’deki artış iş yükündeki artışa göre daha az ∆VO2/∆WR- • O2 pulse değişmez; plato yapar • Koroner arter hastalığı • Aortik stenoz • Şiddetli hipertansiyon
Düşük VO2 ve normal AT Obstruktif AC hastalıkları • Solunum rezervi- • PaO2- Düşüş genelde başlangıçta, ve ani, fakat kısa süreli • VD/VT, P(a-ET)CO2, P(A-a)O2- --> V/Q mismatch • ∆VO2/∆WR normal • KHR normal • Flow-volume loop- Obstrüktif
Düşük VO2 ve normal AT Restriktif AC hastalıkları • Solunum rezervi- • PaO2- (Düşüş egzersiz boyunca) • P(A-a)O2- • VD/VT, P(a-ET)CO2- • VT/IC (>80%)- • Solunum frekansı>50/dak
Düşük VO2 ve normal AT Restriktif AC hastalıkları • ∆VO2/∆WR normal olmayabilir (AT düşük olabilir) CaO2-(PaO2) CO-(pulmoner vasküler direnc [PaO2 ve pulmoner vaskülerite])
Düşük VO2 ve erken AT Normal veya Yüksek SR Düşük VD/VT Normal Yüksek VE/VCO2 AC hast+ periferik O2 taşınması VT/IC SpO2 f>50 Kro met asidoz VE/VCO2 HCO3
Düşük VO2 ve erken AT VE/VCO2 Normal Yüksek O2 akımı problemi (Non-pulmoner) P(A-a)O2-N P(a-ET)CO2-N Pulmoner sirkülasyon bozukluğu VC Normal Düşük Hct Normal Düşük PVH VD/VT- P(a-ET)CO2- P(A-a)O2- ~O2 pulse ∆VO2/∆WR- Kalp yet VD/VT- P(a-ET)CO2- P(A-a)O2-N O2 pulse- ∆VO2/∆WR- PDH Kalp hast Anemi
Düşük VO2 ve erken AT Anemi • Hct--> CaO2--> Erken AT • O2 pulse • Solunum rezervi-Normal Kalp hastalıkları • ∆VO2/∆WR • Kalp hızındaki artış daha dikey • O2 pulse
Düşük VO2 ve erken AT Periferik damar hastalıkları • ∆VO2/∆WR • Kalp hızı rezervi-Normal • ∆VCO2/∆WR yatay • VD/VT, P(a-ET)CO2-Normal
Düşük VO2 ve belirlenemeyen AT VD/VT P(a-ET)CO2 P(A-a)O2 Normal Yüksek KHR SR Normal Yüksek Hct VO2/WR Düşük Düşük Anemi BP Normal Normal Normal LV yet Miyokardiyal Iskemi Yetersiz efor Yüksek PAH
Düşük VO2 ve belirlenemeyen AT VD/VT P(a-ET)CO2 P(A-a)O2 Normal Yüksek SR Normal Düşük f>50 PaO2 Evet Evet PAH RAH Hayır Hayır LV yet OAH
VE (L/min) HR o VO2/HR oVO2 VCO2 WR VE (L/min) HR VCO2 oVE/VO2 VE/VCO2 9-Panel Grafik VCO2 VO2 oPETO2PETCO2 PaO2 PaCO2 VT (L) R MVV
Normal CAD PAD DCM PVD Obezite VO2 vs. WR COPD Sarcoid IPF
Normal CAD PAD DCM PVD Obezite VO2 vs. VCO2 COPD Sarcoid IPF
Normal CAD PAD DCM PVD Obezite O2 pulse vs. WR COPD Sarcoid IPF
Normal Normal CAD CAD PAD PAD DCM DCM PVD PVD Obezite Obezite VE/VO2 VE/VCO2 COPD COPD Sarcoid Sarcoid IPF IPF
Normal CAD PAD DCM PVD Obezite Respiratuar Degerlendirme COPD Sarcoid IPF
KPET egzersize yanıt paternleri Parametre Obezite Kalp yet KOAH IAH PVH Kond Peak VO2 N AT N N//? N/ N/ Peak KH N N N/ N O2 pulse N/ N/ N/ SR N/ N N N VE/VCO2 N N VD/VT N N PaO2 N N N// N P(A-a)O2 N/ N N
AT (Ventilatuar denklik) • VE, VO2 ve VCO2 değişimlerine dayanır. Parametre İş Değisim VE Düşük Linear Yüksek Curvilinear VCO2 Düşük Linear Yüksek Curvilinear VO2 Düşük Linear Yüksek Linear