Barki og berkjur

1. Barki og berkjur • Barkinn greinist niður í 2 meginberkjur til sitt hvors lunga. • Barki og berkjur eru styrktar brjóskbogum sem ná næstum allan hringinn. • Ekkert brjósk er þó í minnstu berkjunum sem enda í klasa af lungnablöðrum

2. Rásir öndunarfæranna eru • þaktar bifhærðum slímþekjuvef til varnar óæskilegum ögnum. • Inni í lungum er einnig eitilvefur með átfrumum sem gleypa örður úr öndunarlofti. • Öndunarflötur lungnanna er um 60 m2

3. Öndunarvöðvar • Eru þindin sem skilur á milli brjósthols og kviðarhols. • Millirifjavöðvar sem liggja á milli rifbeinanna • Innöndun krefst alltaf vöðvaátaks • Eðlileg útöndun gerist án vöðvaátaks • Öflug útöndum (hnerri, snýtur, blöðruuppblástur) þarfnast aðstoðar brjóst og kviðvöðva.

4. Lungu • Eru tvö, staðsett í brjóstholi • Þau eru umlukin brjósthimnum sem eru tvöfaldir belgir, sá innri gróin utan á lungun en sá ytri er innan á brjóstkassa, ofan á þind og utan á gollurshúsi • Vessi er á milli himnanna sem annars falla þétt hvor að annari

5. Öndunarloftið: • Er um 0.5 l í hvíld en eykst með áreynslu • Viðbótarlofti má bæta við u.þ.b. 3 l • Varalofti u.þ.b. 1.2 l má blása út eftir útöndun • Loftleif, rúml. lítri verður eftir í lungum eftir útöndun • Hraði öndunar ræðst einkum af magni súrefnis og koltvísýrings í blóði

6. Flutningur öndunarlofts: • Súrefni binst við hemoglóbin, allt að 4 sameindir í einu og flyst með blóði til frumanna. Dökkrauð blóðkornin verða ljósrauð • Súrefni binst við myoglobin, aðeins ein sameind og flyst til vöðva þar sem það er til vara til að mæta snöggri áreynslu

7. Sjúkdómar í lungum: • Andarteppa (asthma) er krampi í sléttum vöðvum í minnstu berkjunum og stafar oftast af ofnæmi (sjúkleg viðbrögð ónæmiskerfisins við framandi efni) • Lungnaþemba þegar sífellt er erfiðara er að anda frá sé. (reykingar auka hættuna) • Krabbamein í lungum fer vaxandi hér á landi (reykingar)