Podstawy naukowe dla właściwego postępowania ze świniami podczas transportu

1. Podstawy naukowe dla właściwego postępowania ze świniami podczas transportu Fizjologia i zachowanie świń Na podstawie materiałów ze szkolenia w Teramo, Włochy w dniach 26-30 stycznia 2009r.

2. Wstęp PRZEWÓZ ZAŁADUNEK PRZEMIESZCZENIE ROZŁADUNEK Czynniki wpływające negatywnie na dobrostan zwierząt w transporcie:

3. Wymagania dotyczące dobrostanu w transporcie

4. Karmienie przed podróżą Możliwość choroby lokomocyjnej i wymiotów, gdy: - zwierzęta są karmione niedługo przed podróżą - zawieszenie pojazdu nie jest odpowiednie Nie karmienie zwierząt przed transportem zapobiega wymiotom świń w jego trakcie i zmniejsza ryzyko rozwinięcia się hipertemii, ALE: Wydłużony okres pozbawienia pokarmu powoduje głód i wzrost agresywności lub, w przypadku długotrwałego głodzenia: osłabienie, otępienie i wzrost wrażliwości na zimno Warunki fizjologiczne: - 52 – 70% treści pokarmowej jest usuwane z żołądka w ciągu 4 godz. - Świnie zaczynają mobilizację rezerwy tłuszczowej po około 16 godzinach głodówki Układ pokarmowy świń

5. Odpowiednie warunki transportu • W przypadku, gdy transport przebiega bez zakłóceń, świnie znajdują się w pozycji leżącej. • W przypadku, gdy transport przebiega z zakłóceniami, świnie pozostają w pozycji stojącej. Zwierzęta powinny mieć wystarczająco dużo miejsca, by móc wstać, położyć się i obrócić. Minimalna powierzchnia zależy od wagi: m2/zwierzę = 0,0192 W 0,67 (0,42m2 na 100 kg) W przypadku pojenia i karmienia w pojeździe: m2/zwierzę = 0,0274 W 0,67 (0,60m2 na 100 kg)

6. Odpowiednie warunki transportu c.d. Reakcja na warunki termiczne: Zbyt zimno: pozycja leżąca na mostku, skupianie się w grupy, drżenie. Zbyt ciepło: pozycja leżąca boczna, odsuwanie się od siebie, ziajanie.

7. Warunki termiczne • Fizjologia: • • Świnie się nie pocą • Zachowanie związane z potrzebą ochłodzenia: tarzanie się, ziajanie i pokładanie zwierząt.

8. Możliwość swobodnego i bezpiecznego przemieszczania się Bardzo ważne przy załadunku i wyładunku zwierząt. Charakterystyka gatunku: • świnie są zwierzętami wykazującymi mniejszą aktywnośći zwinność niż inne gatunki • duży stosunek masy ciała do wielkości serca Liczba uderzeń serca na minutę podczas transportu zwierząt

9. Załadunek i wyładunek zwierząt • Niewłaściwe warunki w miejscu wyładunku i załadunku mogą doprowadzić do urazów oraz zwiększyć poziom stresu u zwierząt. • Parametry dotyczące załadunku: • Rampy: 8-10° (<20) • Odległości pomiędzy ogranicznikami < 15 cm

10. Transport zwierząt, a choroby zakaźne • Transport → zwiększona intensywność i częstotliwość kontaktów pomiędzy zwierzętami. • Stres związany z transportem przyczynia się do obniżenia odporności zwierząt.

11. Transport zwierząt, a salmonelloza Efekt przegłodzenia przed transportem: • Wzrost pH w jelicie ślepym – warunki korzystne dla rozwoju Salmonella spp. Efekt stresu: • Zwiększone wydalanie bakterii do środowiska

12. Zespół hipertermii złośliwej Czynniki sprzyjające wystąpieniu zespołu hipertermii złośliwej

13. Zespół hipertermii złośliwej Schemat ilustrujący powstawanie skurczy mięśniowych w mięśniach szkieletowych

14. Zespół hipertermii złośliwej Zaburzenia na poziomie komórkowym prowadzące do hipertermii złośliwej

15. Urazy podczas transportu Obrażenia skórne - nawet na 46% tusz zwierząt z jednego transportu: • ślady walki między osobnikami • nieprawidłowa konstrukcja środka transportu • niewłaściwe obchodzenie się ze zwierzętami

16. Bolesne zabiegi związane z obsługą techniczną transportu Wpływ zastosowania elektrycznych poganiaczy na pracę serca u świń

17. Prawidłowe zachowanie Charakterystyka gatunku: • Gatunek zamieszkujący las • Oportunistyczny wszystkożerca • Padlinożerca • Gatunek ofiary (z pewnością nie drapieżnik) • Wokalizacja • Zachowanie w społeczeństwie: • Hierarchia • Obrona przed drapieżnikiem • Dostęp do pożywienia

18. Agresja zwierząt w transporcie Przyczyny agresji: Mieszanie zwierząt z różnych stad Ograniczony dostęp do pożywienia i wody Efekt urazów, bólu Efekt stresu • Jak zmniejszyć poziom agresji? • Transport zwierząt bez łączenia stad • Mieszanie podczas załadunku, a nie w zagrodach • Ograniczenie zagęszczenia zwierząt w transporcie

19. Prawidłowe zachowanie – charakterystyka narządów zmysłu Wzrok Widzenie w kolorach Widzenie obrazu wyraźnie skontrastowanego Widzenie na krótki dystans Widzenie obuoczne o wąskim zakresie (50°) Widzenie panoramiczne o szerokim kącie (330°) • Węch • Bardziej czuły niż u ludzi • Potrafią wyczuć feromony strachu • Słuch • Bardzo wrażliwe na dźwięki o wysokiej częstotliwości (7 000 – 8 000 Hz) • Bardzo stresujące są dla nich dźwięki przerywane

20. Strach Przyczyny strachu: To, co nieznane; wszystko, co nowe Skojarzenia z doświadczeniami z przeszłości • Czynniki zwiększające poziom strachu: • Niewłaściwie zaprojektowane pomieszczenia i urządzenia do obsługi zwierząt • Niewłaściwa obsługa zwierząt

21. Warunki utrzymania, a strachliwość Warunki utrzymania, a reakcja zwierzęcia na bodźce stresowe

22. Strach, a niewłaściwie zaprojektowane pomieszczenia i urządzenia do obsługi zwierząt Najczęściej spotykane błędy dotyczą: Nieciągłości w strukturze i kolorze podłogi Możliwości powstawania przeciągów Ścian Światła i cieni w pomieszczeniu Kanalizacji Poziomu hałasu

23. Zachowania świń związane z przepędzaniem Charakterystyka gatunku: • Tendencja do poruszania się w stronę światła • Podążanie za innymi świniami – tendencja do utrzymania kontaktu wzrokowego i fizycznego z innymi osobnikami z grupy • Odpowiednie traktowane podczas przepędzania znacznie zmniejsza reakcję stresową świń • Stres zmniejszają: • Przemieszczanie w grupach • Tempo przepędzania dostosowane do naturalnej prędkości poruszania się

24. Przepędzanie świń Reakcja na złe warunki dotyczące drogi przepędzania: Niechęć do przemieszczania się, zatrzymywanie się Zawracanie Wokalizacja

25. Przepędzanie świń Prawidłowo zaprojektowana droga przepędzania: • Zagrody: wąskie i długie z wejściem i wyjściem położonymi po przeciwległych stronach • Korytarze: szerokie, proste z dużymi kątami, dobrze oświetlone, z możliwie niewielką ilością zakrętów • Bramy i ściany zagród: solidnej konstrukcji

26. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Opracowano na podstawie materiałów z prezentacji autorstwa Antonio Velarde, IRTA