DE MUIS EN ZIJN TREDMOLEN

1. WWW.VANDESANDEINLEZINGEN.NL is dit leuk? DE MUIS EN ZIJN TREDMOLEN 8OCTOBER 2010

2. Wat is volgens WWW allemaal leuk? • Borstvoeding is leuk (en moet leuk zijn) • Een eigen bedrijf is leuk • Raadswerk is leuk • Opvoeden is leuk • Oorlog is leuk • Klarinetspelenisleuk.nl • Hardlopenisleuk.nl • Gelovenisleuk.nl • Theaterisleuk.nl • Schrijvenisleuk.nl • Filosofie-is-leuk.skynetblogs.be

3. Mensen doen dat allemaal om het leuk te hebben Veel van dat leuks kost ze nix en verplicht tot niets We nemen aan dat dat U niet bevalt De vraag is nu: Hoe kunnen we daar iets aan doen? Antwoord: Door te onderzoeken waar “leuk” op berust Verder zijn leuk: TV, casinos, theater, radio, wegbermen, solitaire, tijdschriften, film, disco, café, winkelen, computergames, ongelukken, verzamelen, speelautomaten, het bos, fietspaden, kaarten, sexclubs, internet, strand, FEBO, lezen, hondengevechten, meertjes, golfen, lezingen, voetbal, brand, straatmuzikanten, pornografie, zingen, terraszitten, Hemaworst © 2006 JP van de Sande RuG Maar vooral is leuk: Het evenement jaar waren er in Nederland 600.000 evenementen Et cetera Ad infinitum

4. Een nieuwe insteek nodig? • Entertainment is het professioneel bezorgen van leuk-ervaringen • Hiertoe moet men op de hoogte zijn van wat mensen leuk vinden • Het moet bovendien écht leuk zijn (Natuurleuk KvKooten) • Sommige dingen vinden mensen een tijdje leuk en dat gaat dan weer over. We noemen dat rages of hypes • Wie een rage ontketent is een tijdje spekkoper • Wie een meer permanente bron van leuk-ervaringen ontdekt is Goed Bezig • Ik neem aan dat U allen goed bezig bent, maar U kunt natuurlijk altijd proberen Beter Bezig te zijn

5. Wat is entertainment? AD 0 : Intertenere ≈ bij elkaar houden AD Nu: entertain = amuseren INTERTENERE ENTERTAINMENT

6. Waarom is entertainment zo succesvol? • Mensen willen het graag leuk hebben • Door grote nadruk op doelgericht presteren wordt het extra attractief eindelijk iets te doen zonder doel (funktionslust) • In navolging van USA worden we steeds kinderachtiger en gaan dus spelen steeds leuker vinden • Maar toch is de hang naar amusement van alle tijden, en niet alleen van goede maar ook vooral van slechte tijden. • Japanners kennen twee werelden: de vlietende en de permanente. Beide zijn nodig voor een mens. Entertainment valt deels samen met de vlietende wereld Er zijn mensen die verdienen aan de vlietende wereld, voor hen is dat dus de permanente wereld

7. © 2006 JP van de Sande RuG EVEN REPETEREN • Entertainment is het beleven van LEUK • Entertainment geeft gevoel dat de boel bij elkaar wordt gehouden • Zo ongeveer alles kan wel entertainment worden • Entertainment is vlietend: kortdurend en terugkerend • Entertainment verschaffen is hard en permanent werken, gekoppeld aan talent en juiste inzichten • Iedereen wil wel een centje aan entertainment verdienen • Voor een permanent centje is inzicht in menselijke natuur nodig

8. © 2006 JP van de Sande RuG Hoe werkt de ‘natuur’ eigenlijk? • Bouwt ons DNA kant en klare gedragingen in? • Dat gebeurt zelden, meestal is het een soort basispatroon, dat door spelen, oefenen en modelling verder ontwikkeld moet worden • Wat wordt dan wel ingebouwd? • Een plezier in spelen, oefenenen en modelling • Bovendien een beleving van genot als het lukt en van pijn, verdriet o.i.d. als het niet lukt • Bovendien een goed geheugen voor ervaringen, zodat men bij succes het steeds weer probeert en het vermijdt na mislukking • Het voordeel hiervan is dat het flexibeler is dan het inbouwen van gedrag • Hoe werkte dat dan in de evolutie? • Dieren die niet van eten/paren/kinderen/ruilen hielden (of van een van de andere basisconcerns), kregen minder nageslacht, dus wij allen stammen af van voorouders die er wel van hielden en dat dan miljoenen jaren lang • Dus door de beleving van “leuk” zijn we geworden wat we zijn? • Ja, leuk he?

9. © 2006 JP van de Sande RuG Het leven als amusement • Als onze natuur er voor zorgt dat we bij het doen van het juiste genotsprikkels krijgen, dan is veel in ons leven amusement • Waar we echt van kunnen genieten is bepaald in de loop van de evolutie en is van emotionele aard. Bij ons is dat niet anders dan bij de overige dieren • Het aldus verkregen programma is erg globaal en niet goed op de moderne wereld afgestemd. • Maar iets beters is tot nu toe niet bedacht. • U gaat het nu voor de kiezen krijgen: 16 factoren!!

10. © 2006 JP van de Sande RuG Voortplanting • Bij dieren: nest bouwen, territorium afperken, hofmaken, paring • Bij mensen: verliefdheid, kasteelromans, sparen voor uitzet, jalouzie, cafebezoek, festivals bezoeken, gedchten, popmuziek, cadeaus geven, je leuk aankleden, axe gebruiken, stalking, pornografie, prostitutie, Borstvergroting, versieren, n…….n • In spelvorm: doktertje spelen, vader en moeder spelen, pastoor en leerling, hopman en padvinder, kinky seks, SM spelletjes. • Maatschappelijk gevolg: huwelijk, sexindustrie, seks in reclame, seks op de buis, seks in de film, seks in de popindustrie • Regulering door cultuur: zeer sterk • Mogelijkheden? Practisch volgeplempt, maar bodemloze put

11. © 2006 JP van de Sande RuG Kinderzorg • Bij dieren: temperatuur, voedsel, veiligheid • Bij mensen: nutricia, billys, oilily, olvarit, nickelodeon, creches, adoptie, donaldduck, woonerf, kinder -zitjes,-cosmetica, -wagens, -verzorgingsproducten, scholen, clubs, sesam straat • In spelvorm: poppenspel, schooltje spelen • Maatschappelijk gevolg: kinderindustrie, scholen, kinderwetten, pedofilie, oppasomas • Regulering door cultuur: sterk • Mogelijkheden?: Wordt al zeer sterk benut, maar is eindeloos

12. © 2006 JP van de Sande RuG Erbij horen • Bij dieren: Kudde, School, Zwerm, Pak, Roedel, Vlucht • Bij mensen: Familie, Stam, Clan, Bende, Team, Vereniging, Projectgroep, Legioen, Identificatie, Jeugdgroep, Fangroepen, Chauvinisme, Conformiteit, Partij, Club, Societeit, Subcultuur, Elftal, ClubMed, Communities, Hyves etc. • In spelvorm: Rovertje, Oorlogje, Vader en moedertje, Padvinderij, Clubs, Verenigingen, Teamsport • Maatschappelijk gevolg: Verenigingsleven, zoektocht naar nieuwe vormen in individualistische maatschappij. • Regulering door cultuur: sterk • Mogelijkheden?: behoorlijk groot

13. © 2006 JP van de Sande RuG Verkennen • Bij dieren: Fysieke en geografische omgeving, socialnetwork, Wachthouden • Bij mensen: Roddelen, Geruchten, Bespreken, Atlassen, Kranten, Radio, TV, Internet, Detectives, Burgerwacht, CCTV , Social media • In spelvorm: Scouting, Droppings, Google, Quizzen, Fotograferen, Google Earth • Maatschappelijk gevolg: Nieuwsindustrie, privacywetgeving • Regulering door cultuur: Niet al te sterk • Mogelijkheden?: Nieuwsgierigheid is te gebruiken als instrument voor entertainment

14. © 2006 JP van de Sande RuG Status • Bij dieren: Dominantiehiërarchie • Bij mensen: Ambitie, Competitie, Respect, Gehoorzaamheid, Mercedes, Armani, Gucci, Aristocratie, Overtref de buren, Pesten, Machtsstrijd • In spelvorm: Alle competities: voetbal, hockey, bridge, golfen, Politiek • Maatschappelijk gevolg: Ratrace, Competitiemaaschappij, Statusindustrie • Regulering door cultuur: Nauwelijks • Mogelijkheden?: Worden deels sterk uitgebuit, deels niet

15. © 2006 JP van de Sande RuG Agressie • Bij dieren: Dreigen, Bluffen, Vecht/vlucht, Jagen, Doden • Bij mensen: Vechten, Mishandeling, Wapens, Schelden, Macho-uiterlijk, Rellen, Zinloos geweld, Boksen, Geweldsmonopolie, Oorlog • In spelvorm: Schaken, voetbal, vechtsporten • Maatschappelijk gevolg: Vechtindustrie, Wapenindustrie, Angst voor agressie • Regulering door cultuur: Zeer sterk • Mogelijkheden?: In principe wel

16. © 2006 JP van de Sande RuG Communicatie • Bij dieren: Signaalsystemen, Vlooien, Grommen, • Bij mensen: Taal, Gesprekken, Brieven, Gedichten, NV gedrag, Speeches, Toneel, Sociale Media, SMS, GSM, Email, Twitter • In spelvorm: Toneelspel, verhalen vertellen, spreekkoren, • Maatschappelijk gevolg: Communicatie industrie, Dwangmatig communiceren, Vervlakking van boodschappen • Regulering door cultuur: Niet erg • Mogelijkheden?: Groot

17. © 2006 JP van de Sande RuG Eten/Drinken • Bij dieren: Zoeken, Eten, Voeren, Delen, Herkauwen • Bij mensen: Snacken, Gastronomie, Gezinsmaaltijden, Cantine, Restaurants, Catering, Vegetarisme, Supermarkt, McDonalds, Obesitas, Anorexia, • In spelvorm: Gourmetten etc., Kookclubs, • Maatschappelijk gevolg: Foodindustrie, Gezondheidsproblemen, Consumentisme • Regulering door cultuur: Sterk • Mogelijkheden?: Redelijk

18. © 2006 JP van de Sande RuG Voorraad maken Leuk, Leuk, Leuk! • Bij dieren: Honing, Eikeltjes, Hamsteren • Bij mensen: Verzamelen, Hamsteren, Boeken, CD’s, Kleding en schoenen, Sieraden, Diepvries, Uitzet, Geld, Aandelen • In spelvorm: Verzamelen: Speldjes, Vlaggetjes, Kaartjes, Popjes • Maatschappelijk gevolg: Premiesystemen, Financiële industrie • Regulering door cultuur: deels • Mogelijkheden?: Groot, maar worden al goed opgemerkt

19. © 2006 JP van de Sande RuG Territorium maken • Bij dieren: Gebied, Geurvlag, Gezang • Bij mensen: Kamer, Home is castle, Persoonlijke ruimte, Eigen plek, Grafitti, Bende territoria, Plaats reserveren, Tuinhekjes, Surveillance, straffen overtreders, privacy, dominantie in eigen territorium • In spelvorm: Kinderspelen (Landjepik, Buut-spelen), sommige sporten • Maatschappelijk gevolg: Woonindustrie, Bewakingsindustrie, No Go areas • Regulering door cultuur: Redelijk sterk • Mogelijkheden?: Wordt nog nauwelijks gebruikt

20. © 2006 JP van de Sande RuG Jagen • Bij dieren: Speuren, Achtervolgen, Buitmaken • Bij mensen: Schatten, Nieuws, Hazen, Paddestoelen, Stalking, Koopjes, Bonussen, Vrouwen, Research, Detective werk • In spelvorm: Jacht, Fotograferen, Winkelen • Maatschappelijk gevolg: Research industrie • Regulering door cultuur: Nauwelijks • Mogelijkheden?: Wordt niet veel gebruikt

21. © 2006 JP van de Sande RuG Bouwen • Bij dieren: Hol, Nest, Val, Dam • Bij mensen: Huizen, Torens, Kantoren, Stadions, Follies, Reputaties, Competenties, Wegen en kunstwerken, Natuur • In spelvorm: Blokkendozen, Lego, Hutjes, Tentenkamp, Miniatuurtreintjes, Modelvliegtuigjes, Bouwplaten, Hartvormig bos • Maatschappelijk gevolg: Bouwindustrie, Steden, Structuren, • Regulering door cultuur: redelijk sterk • Mogelijkheden?: Wordt niet veel gebruikt

22. © 2006 JP van de Sande RuG Ruilen • Bij dieren: Steunverlening, Altruisme, I scratch your back, Quid pro quo, socialevergelijking • Bij mensen: Kopen, Billijkheid,Geschenken, Ruilhandel, Liefdadigheid, Vriendschap, Attentzijn • In spelvorm: Winkeltje spelen, dubbelen ruilen • Maatschappelijk gevolg: Handel, Goede manieren, Verhoging betrokkenheid, Ruzie • Regulering door cultuur: Ja, normen voor billijkheid zijn vast verankerd. Wel wordt hogere bloning voor hoge status geaccepteerd • Mogelijkheden?: Worden al veel gebruikt: Bonussen, incentives etc.

23. © 2006 JP van de Sande RuG Lichaamsverzorging • Bij dieren: Baden, Gladstrijken, Likken, Wassen, Vlooien • Bij mensen: Wassen, Tandenpoetsen, Sauna, Douche, Make up, Axe, Scheren, Haarknippen, Tatoeages, Cosmetischechirurgie, Mode en Kleding, • In spelvorm: Bodypainting, Total Makeover, Verkleden, Maskers, • Maatschappelijk gevolg: Cosmetica en mode industrie • Regulering door cultuur: Zeer modeonderhevig • Mogelijkheden?: Veel worden nog niet gebruikt.

24. © 2006 JP van de Sande RuG Uitrusten • Bij dieren: Slapen, Pauzeren, Wachten, Uitrusten, Zonnen • Bij mensen: Slapen, Soezen, Lekkerluieren, Terraszitten, Kurorte, Zonnebank, Luiestoel, Hangmat, Strand, Procrastinatie • In spelvorm: Dolce far niente, doen alsof je slaapt(?) • Maatschappelijk gevolg: Gemaksindustrie, bedden, stoelen, zonnebanken, strandtenten • Regulering door cultuur: Werk v.s. Vrijetijd, Werkeloos=negatief • Mogelijkheden?: Worden nog niet erg gebruikt

25. © 2006 JP van de Sande RuG Migratie • Bij dieren: Trek, Nomadisme • Bij mensen: Reizen, Emigreren, Uitgaan, Auto's, Fietstochten, Wandelen, Backpacking, Schiphol, Jet Set, Vacanties, Uitstapjes • In spelvorm: liftwedstrijden, • Maatschappelijk gevolg: Vacantieindustrie, Reisorganisaties, Mensenhandel • Regulering door cultuur: Heel sterk door techniek bepaald • Mogelijkheden?: Soms gebruikt (Wereld van Peter Stuyvesant)

26. © 2006 JP van de Sande RuG Conclusies Hoe hoger de entertainment-waarde van een bepaalde factor is, hoe meer ze in commercielecommuni-catie gebruikt wordt. Er zijn enkele gevallen van overbenutting (seks, eten en verzorging). Ook zijn er 7 gevallen van onderbenutting. Met creativiteit valt op deze gebieden nog winst te behalen. Eigenlijk zouden we ook de potentiele waarden per gebied (bijv in % van bestedingen) moeten kennen. Consulteer daarvoor economen.

27. En tenslotte Ik wens U veel succes op het tentamen en bij problemen: Een pil voor slechte tijden

28. © 2006 JP van de Sande RuG bijlagen

29. De muis en zijntredmolen De muis en zijn tredmoleneen heel erg korte psychologische analyse van het verschijnsel entertainmentEntertain is van oorsprong Frans en betekent bij elkaar houden. Ook is het later gaan betekenen: Amuseren, natuurlijk omdat je mensen die je amuseert bij elkaar houdt. Stof tot bespiegeling genoeg: Job Cohen blijkt dus nog veel amusanter dan we al dachten, maar waar het in mijn lezing over zal gaan is over de vraag waarom we geamuseerd, bij elkaar gehouden en dus ge-entertained willen worden en wat dat verder betekent. Iedere marketeer weet dat je om geld te maken aansluiting moet zien te vinden bij de fundamentele drijfveren van de mens. We gaan dus eerst in op die fundamentele drijfveren en laten dan zien hoe die relevant zijn voor de onstuitbare behoefte aan entertainment. Hierbij komt aan de orde of entertainment nu echt fundamenteel is of dat het eerder een ontsnappingsverschijnsel genoemd moet worden. In moeilijke tijden is immers de behoefte aan amusement opvallend hoog. Aan de andere kant speelt onze hormoonhuishouding ook een belangrijke rol bij het waarderen van de verschillende vormen van amusement en hormonen zijn, zoals we weten, nogal sterk van geslacht en leeftijd afhankelijk, maar ontzettend fundamenteel.Belangrijk is welke soorten entertainment er zijn en of die ook verschillen wat betreft aantrekkingskracht en effecten. Zo hebben we solitaire en sociale vormen, zo hebben we komisch  en tragisch entertainment, zo bestaat er verslavend en afstotend amusement,  duur en goedkoop, upper class en lower class, normdoorbrekend en normbevestigend, universeel en elitair en zo zijn er nog veel meer onderscheidingen te maken.Tenslotte hopen we te kunnen ingaan op de rol van identificatie bij amusement : identificatie met de hoofdpersonen, het voelen van verwantschap, de rol van celebrities, identificatie met zichzelf, zoals zich dat uit in narcisme en snobisme, om daarna de kast met psychologische weetjes weer te sluiten, in de hoop dat U machtig geïnspireerd, maar vooral aangenaam ge-entertained zult zijn.

30. NATUUR Voortplanting Kinderzorg Erbij horen Verkennen Status Agressie Communicatie Eten/Drinken Voorraad maken Territorium maken Jagen Bouwen Ruilen Lichaamsverzorging Uitrusten Migratie Spel CULTUUR RELATIES EN OPVOEDING MANIEREN VAN SAMENLEVEN (bv. Organisatietypen of Stad vs platteland) IDEALEN, WAARDEN, WAARDERINGEN HELDEN, VERHALEN, SPROOKJES REGERING, POLITIEK SYSTEEM, RECHTSPRAAK REGELS, NORMEN, GEWOONTES, FOLKLORE WETENSCHAP, GODSDIENST, FILOSOFIE OORLOGVOERING, VESTINGBOUW TAAL, POËZIE, ROMANS ETEN, DRINKEN, GENIETEN, FESTIVALS TECHNIEK, GENEESMIDDELEN, APPARATEN, WAPENS KUNST, GEBOUWEN, SIERADEN HANDEL, BANKWEZEN KLEDING, COSMETICA, BADEN VERHOUDINGEN MET ANDERE GROEPEN MENSEN, VACANTIE SPELLETJES,SCHAKEN, GAMING, SPORT © 2006 JP van de Sande RuG De mens reist langs twee sporen emoties concepten

31. NATUUR Niets dierlijks is ons vreemd Instincten en emoties Hedonisme Langzame ontwikkeling Natuurlijke verbanden Samenleving: Gemeinschaft Behoefte aan erbij horen Groepsdoelen Plicht; Eer; Traditie Conservatief; Stabiliteit Religie; Magie Strong ties Specifieke reacties op crisis Sociale steun zoeken/geven Toename cohesie KT:Strijd zoeken met vijand LT:Acceptatie van lot CULTUUR Ratio beïnvloedt gedrag Normen & Waarden Kosten-Baten analyse Snelle planning Georganiseerde verbanden Samenleving: Gesellschaft Behoefte aan vrijheid Individualistische doelen Vrijheid; Geld; Vernieuwing Progressief; (schijn)verandering Ideologie; Techniek Weak ties Specifieke reacties op crisis Steun professional zoeken Toename isolement KT:Zoeken rationele oplossing LT:Verzet tegen lot © 2006 JP van de Sande RuG De samenleving kent ook twee sporen zijn worden