170 likes | 344 Views
Japońska katana – walory artystyczne i znaczenie kulturowe. Dr Krzysztof Olszewski Uniwersytet Śląski, Instytut Języka Angielskiego. Czy katana 刀 to ‘miecz’?. Miecz 剣 (ke n/ tsurugi )
E N D
Japońska katana – walory artystyczne i znaczenie kulturowe Dr Krzysztof Olszewski Uniwersytet Śląski, Instytut Języka Angielskiego
Czy katana 刀 to ‘miecz’? • Miecz 剣(ken/tsurugi) znajdywany w Japonii już na stanowiskach z epoki kofun (w końcu to epoka Yayoi przyniosła do Japonii technikę wytopu żelaza) Np. Shingaimeitekken (471 r.) inna nazwa: 直刀chokutō ‘ostrza proste’ • Nihontō ‘ostrze japońskie’ – ogóle określenie wszelkiego rodzaju broni białej od mieczy prostych, poprzez szable wykonywane gdy opanowano technologię łączenia 2 kawałków rudy i miejscowego hartowania, aż po ostrza współczesne (gendaitō現代刀)
Dlaczego więc miecze? • Przed II wojną światową japońskie katany nazywano ‘szablami’ • Wpływ propagandy komunistycznej? • Niezbyt trafne tłumaczenie angielskiego ‘sword’ ? • ‘Sword’ to różne ostrza, nie tylko obosieczne miecze • W każdym kręgu kulturowym były też oczywiście specyficzne określenia, np. ang. ‘sabre’, pol. ‘karabela’, ‘pałasz’, ‘rapier’
Miecz – obosieczny, prosty, rękojeść prosta, trzymany oburącz, ciężki • Miecz chiński
Szabla – klinga zakrzywiona, jednosieczna, trzymana w jednej ręce • Szabla francuska
Pałasz – obosieczny lub jednosieczny, pośredni między szablą a rapierem • Pałasze orientalne
Rapier – obosieczny, ulubiona broń mieszczan, rękojeść z koszykiem
Broń japońska • Tachi太刀 długość klingi pow. 60 cm
Uchigatana打刀 ‘szabla bojowa’, lub daitō大刀 długa szabla
Słynne szable Japonii • Mała Wrona • Mały Lis • Kwadra Munechiki • Kowale Gotoby (pocz. XII w.)