Cechy charakterystyczne państw rozwijających się

1. Cechy charakterystyczne państw rozwijających się WYKŁAD 2 14.03.2010

2. Program wykładu 2. • Kraje rozwijające się – problemy z definicją • Kraje rozwijające się – klasyfikacja wg DNB per capita • Cechy charakterystyczne państw rozwijających się

3. 1. Kraj rozwijający się, czyli jaki? • W literaturze przedmiotu występuje wiele nazw określających biedne kraje świata: • Kraje słabo rozwinięte • Kraje zacofane • Kraje nieuprzemysłowione • Trzeci Świat • Południe • Terminy te stosowane są w odniesieniu do grupy około 140 państw Afryki, Ameryki Łacińskiej, Azji i Oceanii • Mimo różnic pewne cechy wspólne…

4. 2. Kraje rozwijające się – klasyfikacja Banku Światowego • Klasyfikacja w zależności od GNI (dochód narodowy brutto) per capita w 2008 roku • Najpopularniejszy „ranking” państw • low income, $975 lub mniej;  • lower middle income, $976 - $3,855; • upper middle income, $3,856 - $11,905; • high income, $11,906 lub więcej.

5. 3. Cechy charakterystyczne państw rozwijających się c.d. • Rozwarstwienie dochodów, niski poziom PKB per capita • Ubóstwo i niedożywienie • Rolniczy charakter gospodarki • Dualizm gospodarczy i technologiczny • Silna presja demograficzna • Szybkie tempo urbanizacji • Niepełne wykorzystanie siły roboczej • Niewystarczający rozwój instytucji • Degradacja środowiska naturalnego • Dziedzictwo kolonialne • Niekorzystne warunki geograficzne

6. Wskaźniki wzrostu i rozwoju WYKŁAD 3 14.03.2010

7. Program wykładu 3. • Wzrost vs. rozwój gospodarczy • Miary wzrostu i rozwoju gospodarczego • Casestudy: Brazylia i Kostaryka

8. 1. Wzrost vs. rozwój gospodarczy • WZROST GOSPODARCZY: zwiększenie globalnej produkcji dóbr i usług wytworzonych przez dane społeczeństwo w określonym czasie • Produkcję zazwyczaj wyraża się poprzez PKB lub PNB • Ani PKB, ani PNB nie są doskonałe… • Rozwiązanie: PKB lub PNB per capita • ROZWÓJ GOSPODARCZY: pojęcie szersze, uwzględnia postęp społeczno-techniczny, wzrost dobrobytu ludności, przemiany strukturalne w gospodarce

9. 2. Miary rozwoju gospodarczego • Najpopularniejszy miernik: PKB per capita • Choć niedoskonały, obrazuje zwykle również sytuację w pozostałych kategoriach społeczno-gospodarczych • Tam, gdzie dochody są niskie, również występują: • Najkrótsza długość życia • Najwyższa śmiertelność dzieci • Wysoki przyrost naturalny • Niski poziom wydatków na naukę • Wysoki odsetek analfabetów w społeczeństwie • Czasem modyfikacja PKB: parytet siły nabywczej (purchasepowerparity – PPP)

10. 2. Miary rozwoju gospodarczego c.d. • Często łącznie z PKB: indeks wrażliwości ekonomicznej (economicvulnerabilityindex: EVI) • Pozwala on na ocenę podatności gospodarek światowych na zakłócenia na podstawie pięciu zmiennych: • Stopnia koncentracji eksportu • Zmienności dochodów z eksportu • Zmienności produkcji rolniczej • Udziału przemysłu przetwórczego i nowoczesnych usług w PKB • Wielkości populacji • Modyfikacja EVI: zmienność produkcji rolniczej a procent populacji dotkniętej katastrofami naturalnymi

12. 2. Miary rozwoju gospodarczego c.d. • Nie tylko czynniki ekonomiczne świadczą o rozwoju • Czynniki społeczne i kulturowe uwzględniają m.in.: • Indeks zasobów ludzkich (human assets index – HAI) • Indeks rozwoju społecznego (human development index – HDI)

13. 3. Znaczenie rozwoju: Brazylia i Kostaryka • Rozwój niekoniecznie jest tożsamy ze wzrostem i vice versa • W biednych krajach wzrost jest warunkiem koniecznym lecz niewystarczającym do osiągnięcia celów rozwojowych • Brazylia do końca lat 90. XX wieku: przykład wzrostu bez rozwoju • Kostaryka: sukces rozwojowy (jedyny tego typu w Ameryce Łacińskiej) • Ale: ostatnie 10 lat – odwrócenie ról???