Elektrownia wiatrowa a pojęcie budowli w podatku od nieruchomości

1. Elektrownia wiatrowa a pojęcie budowli w podatku od nieruchomości dr Witold Srokosz Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Katedra Prawa Finansowego

2. Plan referatu • Źródła prawa • Pojęcie elektrowni wiatrowej • Pojęcie budowli • Pojęcie obiektu budowlanego • Czy elektrownia wiatrowa jest obiektem budowlanym ? • Stanowisko Ministerstwa Finansów • Orzecznictwo • Wnioski witeks@prawo.uni.wroc.pl

3. Źródła prawa Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. 2010, Nr 95, poz. 613 ze zm., dalej u.p.o.l.) Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010, Nr 243, poz. 1623 ze zm., dalej u.p.b.) witeks@prawo.uni.wroc.pl

4. Pojęcie elektrowni wiatrowej „Elektrownia wiatrowa składa się z fundamentu, masztu, gondoli wraz z generatorem, wirnikiem, skrzynią biegów, komputerem sterującym, transformatorem, rozdzielnią energetyczną, a także z instalacji alarmowej i zdalnego sterowania.” Pismo z dnia 17 maja 2007 r. Ministerstwa Finansów witeks@prawo.uni.wroc.pl

5. Pojęcie budowli Art. 1a. 1. u.p.o.l. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 1) budynek - obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach; 2) budowla - obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem; witeks@prawo.uni.wroc.pl

6. Art. 3 pkt. 3) u.p.b. Ilekroć w ustawie jest mowa o: […] budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, […] witeks@prawo.uni.wroc.pl

7. Pojęcie budowli c.d. […] składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową witeks@prawo.uni.wroc.pl

8. Art. 3 pkt. 3) u.p.b. Ilekroć w ustawie jest mowa o: […] budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: […] a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) witeks@prawo.uni.wroc.pl

9. Art. 3 pkt. 3) u.p.b. Ilekroć w ustawie jest mowa o: […] budowli - należy przez to rozumieć […] części budowlane urządzeń technicznych ( [..]elektrowni wiatrowych […]) Co to jest „część budowlana urządzenia technicznego” ? Co to jest „urządzenie techniczne” ? witeks@prawo.uni.wroc.pl

10. Urządzenie techniczne ? c.d. budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, […] wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne,oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, […]pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) witeks@prawo.uni.wroc.pl

11. Pojęcie obiektu budowlanego Art. 1a.pkt 2) 1. u.p.o.l. budowla - obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, Art. 3. ust. 1 u.p.b. Ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć: a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, b) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, c) obiekt małej architektury; witeks@prawo.uni.wroc.pl

12. Art. 5. 1. u.p.b. Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając: 1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących: a) bezpieczeństwa konstrukcji, b) bezpieczeństwa pożarowego, c) bezpieczeństwa użytkowania, d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska, e) ochrony przed hałasem i drganiami, […] 8) odpowiednie usytuowanie na działce budowlanej; 9) poszanowanie, występujących w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej; 10) warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia osób przebywających na terenie budowy. 2. Obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym z wymaganiami, o których mowa w ust. 1 pkt 1-7. witeks@prawo.uni.wroc.pl

13. Art. 2 pkt 3 u.p.b. 7) robotach budowlanych - należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego; Art. 28. 1. u.p.b. Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31. Ust. 2. Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu. witeks@prawo.uni.wroc.pl

14. Czy elektrownia wiatrowa jest obiektem budowlanym ? To w takim razie, elektrownia wiatrowa jest, zdaniem ustawodawcy : • Urządzeniem technicznym, czy • Obiektem budowlanym ? (według NSA ani jednym, ani drugim , ale o tym później) witeks@prawo.uni.wroc.pl

15. Czy elektrownia wiatrowa jest obiektem budowlanym ? Etel L., Czy elektrownie wiatrowe podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości? , Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych 2009, Nr 6 „Elektrownia wiatrowa jest obiektem budowlanym w rozumieniu [ustawy z 1994 r. - Prawo budowlane] i przez to budowlą w rozumieniu ustawy [z 1991 r.] o podatkach i opłatach lokalnych. Ponieważ obiektem budowlanym, co wynika bezpośrednio z art. 3 pkt 1 lit. b Prawa budowlanego, jest budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, oznacza to, że wszelkie elementy, które zostały technicznie i użytkowo powiązane, aby mógł powstać obiekt elektrowni wiatrowych wraz ze stacjami transformatorowymi, powinny być opodatkowane jako budowla. Dotyczy to m.in.: fundamentów, masztów, przyłączy, generatora, wirnika ze skrzydłami, skrzyni biegów, komputera sterującego, transformatora, rozdzielni energetycznej, instalacji alarmowej, zdalnego sterowania itd.” witeks@prawo.uni.wroc.pl

16. Stanowisko Ministerstwa Finansów [..] opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają jedynie części budowlane elektrowni wiatrowych jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową. Chodzi np. o „fundamenty, maszty, słupy”. Pismo z dnia 17 maja 2007 r. Ministerstwo Finansów - Departament Podatków i Opłat Lokalnych PL-833/35/07/IP/346 „Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości elektrowni wiatrowych.” witeks@prawo.uni.wroc.pl

17. Orzecznictwo WyrokWojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 18 maja 2005 r.(sygn. akt I SA/Sz 108/04) […]Organ podatkowy I instancji trafnie wskazał, iż przez budowle o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 wskazanej ustawy [o podatkach i opłatach lokalnych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2003 r.] należy rozumieć efekt działalności budowniczych stanowiący skończoną całość użytkową, wyodrębniony w przestrzeni i połączony z gruntem w sposób trwały (wyrok NSA sygn. akt SA/Lu 1436/94 z dnia 25 kwietnia 1995 r.). Zatem siłownie wiatrowe jako całość a nie tylko niektóre wybrane jej elementy stanowią budowlę, ponieważ tylko w takiej sytuacji stanowi ona całość użytkową i tylko jako taka spełnia funkcję, dla której została wzniesiona. Nie spełniają takiej funkcji poszczególne elementy siłowni wiatrowej, ponieważ nie mogą one funkcjonować w oderwaniu od całości.[…] witeks@prawo.uni.wroc.pl

18. Orzecznictwo Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2012 r. (sygn. akt II FSK 1397/10) Skoro ustawodawca w art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. uznaje za budowlę części budowlane urządzeń technicznych, a nie same urządzenie techniczne, to siłownia (elektrownia) wiatrowa nie może jako całość zostać zakwalifikowana jako budowla. witeks@prawo.uni.wroc.pl

19. c.d. W związku z tym takie urządzenia jak generator, rotor z gondolą, wirnik, skrzynia biegów, komputer sterujący, transformator, rozdzielnia energetyczna, instalacja alarmowa zdalnego sterowania, nie są częściami budowlanymi urządzeń technicznych elektrowni wiatrowych. Stanowią one odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową w zakresie urządzeń wytwórczych energii elektrycznej. witeks@prawo.uni.wroc.pl

20. (por. m.in. wyroki NSA z dnia 2 grudnia 2011 r. sygn. akt II FSK 1658/10, z dnia 30 lipca 2009 r. II FSK 202/08, z dnia 7 października 2009 r. II FSK 635/08, z dnia 16 grudnia 2009 r. II FSK 1184/08, z dnia 5 stycznia 2010 r. II FSK 1101/08 dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych: http://orzeczenia.nsa.gov.pl w skrócie: CBOSA). W wskazanych rozstrzygnięciach jednoznacznie uznano, że elektrownie wiatrowe nie są budowlami w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.I. w związku z art. 3 pkt 3 ustawy prawo budowlane. witeks@prawo.uni.wroc.pl

21. […] skoro w wskazanych orzeczeniach uznano, iż elektrownie wiatrowe są urządzeniami technicznymi, to nie można ich również jednocześnie uznać za urządzenia budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 9 ustawy prawo budowlane, w myśl którego przez urządzenia budowlane należy rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki. Urządzenia budowlane ze swej istoty służą do korzystania z obiektu budowlanego lub zapewniają właśnie możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. witeks@prawo.uni.wroc.pl

22. Orzcznictwo c.d. […] stosując zasady wykładni systemowej wewnętrznej trzeba stwierdzić, że skoro budowlą (obiektem budowlanym) są części budowlane urządzenia technicznego (elektrowni wiatrowej), to ten obiekt budowlany nie może składać się z innych obiektów budowlanych. Innymi słowy dla celów podatkowych budowla nie musi stanowić całości użytkowej, gdyż zgodnie z art. 3 pkt 3 ustawy prawo budowlane, do którego jak już wspomniano odsyła ustawa podatkowa, budowlą (obiektem budowlanym) mogą być także same części budowlane urządzeń technicznych. !!!!!!!!!!! witeks@prawo.uni.wroc.pl

23. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ witeks@prawo.uni.wroc.pl