120 likes | 339 Views
Wykład 2. Rozwój polskiej myśli fizycznogeograficznej. Współczesne prądy i kierunki badawcze Udział Polaków w rozwoju myśli geograficznej. OPISY ZIEM POLSKICH. XI-XV w. – zapisy w kronikach Chorographia Regni Poloniae Jana Długosza
E N D
Wykład 2 Rozwój polskiej myśli fizycznogeograficznej Współczesne prądy i kierunki badawcze Udział Polaków w rozwoju myśli geograficznej
OPISY ZIEM POLSKICH XI-XV w. – zapisy w kronikach Chorographia Regni Poloniae Jana Długosza XV-XVI w. – wykłady z kosmografii w Akademii Krakowskiej przez Marcina Bylicę z Olkusza, Jana ze Stobnicy, Wawrzyńca Korwina ze Śląska, XVI w. – pierwsze mapy ziem polskich B. Wapowski, W.Grodecki XVII/XVIII w. – rozwój kartografii, pierwsze podręczniki mapy województw K. Pertéesa, mapy Polski A. Rizzi-Zannoniego, podręczniki geografii (K. Wyrwicza i F. Siarczyńskiego). Rozbiór Polski, patriotyzm, umocnienie idei geografii Polski
Okres rozbiorów S. Staszic – I mapa geologiczna Polski w dziele O ziemiorództwie Karpatów.....(1815) Jan Śniadecki - Jeografia (1804), H.Kołąttaj, L.Janowski – pierwszy podręcznik g. fizycznej (1819) 1849 – UJ, pierwsza katedra geografii pod kierunkiem W. Pola 1882 – U Lwowski, katedra g. pod kierunkiem A. Rehmana Czasopisma: Kosmos pod red. E. Romera w Lwowie W. Nałkowski – najwybitniejszy geograf XIX w.
Eugeniusz Romer geograf trzech epok Studia z historii, geografii, geologii (Berlin u Ritchofena, Lozanna), meteorologii (Berlin u Assmana), glacjologii (Wiedeń u Pencka) Katedra, potem Instytut Geografii Uniwersytetu Jana Kazimierza Książnica-Atlas (zakład kartograficzny) Podróże badawcze: Alpy, Pireneje, Walia, Norwegia, G. Skaliste (Can), Alaska, Daleki Wschód (1910 Syberia, Chiny, Japonia) Wykłady: Paryż, Lyon, Strassbourg, Cambridge, Oxford, Londyn, Praga, Praga, Wiedeń, Mediolan, Tokio, USA: Cambridge, New Haven, Princetown, Columbia (NY), 1919 – Delegat Polski w Wersalu wraz z Dmowskim (wyznaczanie granic Polski, wykorzystanie własnego atlasu) 1944 – obóz w Pruszkowie 1945 – odbudowa polskiej kartografii, prace nad Atlasem Polski 1946 – przenosiny Uniwersytetu z Lwowa do Wrocławia, utworzenie Instytutu Kartograficznego Dorobek: 12 habilitacji, wydawnictwo, publikacje (ok.. 400), atlasy
1908 Mały Atlas Geogr. (synteza kuli ziemskiej) 1917 Atlas St.-Geogr. Polski 1947 Atlas Polski 1:5 mln, 12 map Badania Tatr Karpat, Alp (Obszary zlodowacone) 1890- studia lodowców 1916 pobyt u Pencka, Badanie lodowców Alp Studia nad rozkładem ciepła na kuli ziemskiej (praca doktorska Lata 80-te XIX w) 1922 – v-ce przew. MUG 1934 – Kongres Geograficzny w Warszawie 1954 – śmierć (82 lata)
Dwudziestolecie międzywojenne 1918 – odzyskanie niepodległości, intensywny rozwój geografii, PTG, Przegląd Geograficzny, systematyczne prace badawcze 1923 – Czasopismo Geograficzne 1925 – członkostwo Polski w MUG katedry geografii na uniwersytetach II RP: Kraków – L. Sawicki, L. Smoleński Lwów – E. Romer, A. Zierhoffer Warszawa – S. Lencewicz, B. Zaborowski Poznań – S. Pawłowski, S. Nowakowski Wilno – M. Limanowski II wojna światowa – stratywśród kadry naukowej (46 geografów naukowców poniosło śmierć)
Okres 1945-2004 Po II wojnie światowej odrodzenie nauk geograficznych na 10 uniwersytetach (1990) oraz w szkołach wyższych techn., ekonom., pedagog. 1953 – Instytut Geograficzny PAN
Kierunki badań • ·Mapa geomorfologiczna Polski, • · Badania nad czwartorzędem • · Badania glacjalne, peryglacjalne • Współczesne procesy geomorfologia • · Badania jezior, rzek • · Przeglądowa mapa hydrograficzna Polski hydrologia g. fizyczna kompleks. • · Kompleksowe badania ekologiczno-krajobrazowe • · Badania ogólne z zakresu • dynamiczno-kompleksowej klimatologii • · Klimat miast • Klimat Polski meteorologia klimatologia
Wybitni Polscy geografowie fizyczni Geomorfolodzy J. Dylik A. Dylikowa R. Galon A. Jahn M. Klimaszewski S. Kozarski H. Maruszczak L. Starkel J. Supryczyński H. Klatkowa A. Kostrzewski Geografowie fiz. kompleksowi T. Bartkowski J. Kondracki A. Rychling Hydrolodzy J. Kondracki Z. Mikulski T. Wilgat J. Dynowska S. Pietkiewicz Klimatolodzy A. Woś D. Martyn S. Zych A.Obrębska-Starklowa
Geomorfolodzy Łódź Dylik Jan (1905-1973) od 1967 członek PAN, od 1965 prezes ŁTN, Założyciel UŁ, twórca łódzkiej geografii, uczeń Pawłowskiego geomorfolog glacjalny, założyciel Biuletynu Peryglacjalnego 1956-1972 przew. Komisjii Peryglacjalnej MUG Badania regionu łódzkiego, Syberii, Spitsbergenu (1957) 1973 – O peryglacjalnym charakterze rzeźby środkowej Polski Dylikowa Anna (1912-1997) geomorfolog 1952 - O metodzie badań strukturalnych 1973 – Polska. Krainy geograficzne, podręczniki szkolne od 1973 – twórca i przew. Olimpiady Geograficznej Klatkowa Halina (+1997) –założyciel UŁ, uczennica J. Dylika 1965 – Niecki i doliny denudacyjne 1972 – Paleogeografia Wyżyny Łódzkiej i obszarów sąsiednich podczas zlodowacenia warciańskiego Brodzikowski Krzysztof, (+1999) geolog, sedymentolog z van Loonem Glacigenic sediments
Toruń Galon Rajmund (1906-1986) – twórca UMK, Supryczyński Jan, Wysota Wojciech Roszkówna Ludmiła, Niewiarowski Władysław Kraków Klimaszewski Mieczysław Starkel Leszek, Obrębska-Starklowa Barbara (PAN) Lublin Maruszczak Henryk Wilgat Tadeusz Warszawa Kondracki Jerzy Rychling Andrzej Pietkiewicz Stanisław Marks Leszek, Różycki Stefan, Lindner Leszek (PIG) Mycielska-Dowgiałło Elżbieta
Poznań Kozarski Stefan Kostrzewski Andrzej Bartkowski Tadeusz, Krygowski Bogumił Rotnicki Karol Stankowski Wojciech Wrocław Jahn Alfred (1915 –2000) od 1949 prof. UW, od 1971 członek PAN v-ce przew. Komisji Współczesnych Procesów Geomorf. MUG 1980-85 przew. Społ. Komitetu Panoramy Racławickiej Badania lodowców: Grenlandii, Spitsbergenu, Alaski, Kanady N Migoń Piotr Śląsk (UŚ) Jania Jacek Klimek Kazimierz Pulina Marian Aleksandrowicz Stefan