1 / 79

Opvattingen over leren en instructie: Behaviorisme

Opvattingen over leren en instructie: Behaviorisme. Behaviorisme: “ oude ” theorie? Nog geldig? Meta-analyses van onderzoek naar impact: Hattie (2009). Hattie, J. (2009).  Visible Learning: A Synthesis of over 800 Meta-Analysis relating to Achievement . Milton Park, Oxon: Routledge.

jillian-bond
Download Presentation

Opvattingen over leren en instructie: Behaviorisme

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Opvattingen over leren en instructie:Behaviorisme

  2. Behaviorisme: “oude” theorie? • Nog geldig? • Meta-analyses van onderzoek naar impact: Hattie (2009) Hattie, J. (2009). Visible Learning: A Synthesis of over 800 Meta-Analysis relating to Achievement. Milton Park, Oxon: Routledge.

  3. Leerlingkenmerke

  4. Instructieaanpakken

  5. Schoolkenmerken

  6. Advance organizer Konijn Tomaat K3 Zwart Palmboom Contingent

  7. Voorlopers: de associatieleer • Associatie: een verbinding tussen twee ‘psychische’ inhouden en dat kunnen waarnemingen zijn, gevoelens of eigen voorstellingen van iets.

  8. Associatieleer • Associatiewetten: • principe van de contiguïteit (tijd/ruimte) • principe van de gelijkheid • principe van de contrasten

  9. Oefening: • Geef drie nieuwe voorbeelden van • principe van gelijkheid • principe van contiguïteit • principe van contrasten

  10. Eerste vertaling naar instructieopvattingen: Johann Friedrich Herbart

  11. Herbart • 1776-1841 • Ervaringsbasis: werd tutor van een Duitse adellijke familie en werd verantwoordelijk voor scholing van de drie zonen (14, 10, en 8 jaaroud) + verslag = basis voor latere opvattingen • Twee centrale concepten: • “apperceptie” • “interesse”

  12. Herbartianisme: (1) apperceptie • ApperceptietheorieApperceptie is de activiteit of het proces van het assimileren , aanpassen en identificeren van een voorwerp, impressie of idee. • Alle kennis ontwikkelt zich op basis van de eerste waarneming en de daaropvolgende apperceptieprocessen. • De “eerste indruk” die men opdoet is nog geen kennis; het is een “voorstelling” die geleidelijk onder het bewustzijn “zinkt”. • De eerste indruk wordt “gewekt” (bewust gemaakt) door een volgende impressie. Deze eerste indruk beïnvloedt de waarneming van de nieuwe indruk en versmelt er gedeeltelijk mee. Dit nieuwe geheel “zinkt “ vervolgens onder het bewustzijn maar zit meteen klaar om weer “gewekt” te worden door een volgende indruk die er dan weer mee zal versmelten.

  13. Herbartianisme: (1) apperceptie • De mate waarin en manier waarop nieuwe ideeën worden geïntegreerd is steeds bepaald door de vorige ervaringen. • Apperceptie is de kern van de opvatting van het Herbartianisme over instructie. • Een zorgvuldige opeenvolging van de materialen waarmee men lerenden in contact brengt is dus van belang. • Herbartianen zorgen ervoor dat het nieuwe altijd kan verankerd worden op wat reeds aanwezig is in het “onderbewuste”. • Iets aanbrengen dat niet kan gekoppeld worden aan aanwezige ideeën is verloren tijd. • Latere theoretici: Voorkennis.

  14. Herbartianisme: (2) interesse • Interesse is bepaald door wat reeds in het “verstand” aanwezig is. • Wat men “kent” richt wat men vervolgens wil/zal “leren”. • Herbart grondlegger van Interesse ψ

  15. Invloed op onderwijs Onderwijssysteem 5-stappen model: • Vorbereitung • Darbietung • Verknupfung • Anwendung • Zusammenfassung

  16. Invloed op onderwijs Onderwijssysteem 5-stappen model: • Voorbereiding van de lerende (eerdere ideeën) • Presenteren van de nieuwe leerinhouden • Associëren van het nieuwe met de reeds aanwezige kennis • Generalisatie: voorbeelden gebruiken om de kern van de les te verduidelijken • Toepassing: (praktische) toetsen om te verzekeren dat de lerenden de nieuwe zaken voldoende hebben verwerkt.

  17. Herbart: lesschema

  18. Start behaviorisme 1 • Twitmeyer: geconditionneerde reflex • APA geen interesse

  19. Twitmeyer 1902

  20. Start behaviorisme 2 • Twitmeyer revisited • Pavlov:vader van de geconditionneerde reflex • Toevalsvondst

  21. Relevant? • Pesten in Vlaanderen • Vandebosch, Van Cleemput, Mortelmans & Walrave (2006): 33,7% van 10-18 jarigen is slachtoffer en 23.7 % is pleger is van pestgedrag. • Casus: Schoolbel neutrale stimulus; maar altijd na schooltijd wordt x gepest door bende van y.Schoolbel wordt geconditioneerde stimulus die angst, vermijdingsgedrag, teruggetrokkenheid uitlokt.

  22. Start behaviorisme 3 • Thorndike: 4 wetten • Law of effect: positief bekrachtigen • Law of readiness: indien lerende ‘klaar’, dan sneller verbindingen tussen S-R

  23. Start behaviorisme 3 • Thorndike: 4 wetten • Law of exercise: versterken S–R

  24. Start behaviorisme 3 • Thorndike: 4 wetten: • Associative shifting

  25. Toepassen van Thorndike • Wiskundeles • Les Frans • Les geschiedenis • Volleybaltraining • Viool aanleren • …

  26. Start behaviorisme 4: Skinner http://www.pbs.org/wgbh/aso/databank/entries/bhskin.html

  27. ‘Leren’ volgens Skinner • Leren: het ontstaan van een observeerbare gedragsverandering • Interne leer- en denkprocessen worden niet ontkend maar “black box” • Niet de stimulus, noch de respons zijn het belangrijkst, wel de consequentie (reïnforcer of bekrachtiger)

  28. Consequentie = feedback

  29. ‘Leren’ volgens Skinner • ‘Operant leren‘: manipulatie van debekrachtigers om de frequentie van het gedrag te beïnvloeden.

  30. ‘Leren’ volgens Skinner • ‘Contingentieprincipe’gedrag en bekrachtiging in tijd en ruimte voldoende dichtbij • Voorstander positieve bekrachtiging (aard !) • ‘Shaping' - 'successieve approximatie‘ • Zie taal leren, sport, muziekinstrumenten, vereenvoudigde opgaven wiskunde, …

  31. Bekrachtiging

  32. Shaping • ‘Shaping' - 'successieve approximatie’ • reinforcement schema’s

  33. Oefening op shaping: • Zoek een voorbeeld in talen leren, les tekenen, programmeren, economie, ...

  34. Skinner: gewenst gedrag? • Wanneer en met welke garantie krijg je het eerste gewenste gedrag te zien? • Skinner: er moet een antecedent zijn. • Lok dit gedrag uit: hints:

  35. Skinner: gewenst gedrag? • Prompting: voortonen, beschrijven van het gewenste gedrag, … • Chaining: expliciteren eenvoudige stappen die na elkaar word • Shaping: gedrag dat enigszins in de richting van gewenst gedrag gaat, positief bekrachtigen.

  36. Onderwijs ontwerpen: • Omschrijf eindgedrag exact • Beschrijf initieel gedrag lerende • Taakanalyse • Leid student door sequens en koppel hieraan positieve bevestiging • Bied snel feedback • Evalueer of leerdoelen bereikt zijn • Eigen tempo

  37. Van een opvatting over leren naar een opvatting over instructie

  38. Leerdoelen formuleren • Vanaf het behaviorisme: concrete gedragsdoelen Vb. 1815Wat wil je bereiken rond deze datum? • X • Y • z

  39. Leerdoelen formuleren • Leerdoel • Inhoudscategorie: bv. 1815 • Gedragsniveau: bv. Herinneren, omstandigheden vertellen, oorzaak gevolg verklaren, economische achtergrond schetsen, … • Mager (1962) operationele doelstellingen formuleren - gedrag: • Beschrijf precies wat je wilt dat de lerenden doen om correct te handelen, scoren, presteren en let erbij op dat je aangeeft hoe je kunt merken dat zij adequaat handelen. • Identificeer nu – op basis van het voorgaande – het precieze werkwoord dat het best het verwachte gedrag aanduidt van de lerende en specificeer ook onder welke condities zij dit gedrag moeten kunnen vertonen (tijd, materiaal, hoeveelheid). • Schrijf voor elk gedrag een afzonderlijk leerdoel neer.

More Related