Leren en ontwikkelen II

1. Leren en ontwikkelen II Deel: GOK

2. Gelijke OnderwijsKansen voor elk kind. • Reden: • Heel wat kinderen/jongeren vallen vroeg of laat uit de boot omdat ze geen aansluiting vinden bij de bestaande schoolcultuur, de gehanteerde schooltaal in het onderwijs,... • Enorme diversiteit: onderwijs heeft moeite om daarop in te spelen • Historiek: • Jaren ’90: onderwijsbeleid werd zich meer en meer bewust van verschillen op school: • Onderwijsvoorrangsbeleid Migranten (OVB) • Zorgverbreding (ZVB) GOK =

3. Beide initiatieven bleken weinig aan de ongelijke situaties in het onderwijs te verhelpen: • Redenen: • Enorme planlast voor de scholen: beide maatregelen (middelen + ondersteuning) ieder jaar opnieuw aanvragen en verantwoorden. • Opsporen van problemen bij kinderen, maar geen grote wijzigingen wat betreft de aanpak. •  Meer doorverwijzingen naar het BuO. GOK: Gelijke onderwijskansen

4. In diezelfde periode: • Overal in Europa tekende zich een zelfde evolutie af naar een meer multiculturele context op school. • Enerzijds erkenden scholen de verscheidenheid, anderzijds nam de schooluitval toe… • Gevolg: • Internationaal debat: Hoe omgaan met diversiteit? • Veel landen gingen over tot nieuwe onderwijsmaatregelen om zoveel mogelijk leerlingen een gepast antwoord te geven in de gewone school. ‘Equal rights’ of ‘Gelijke rechten’ GOK: Gelijke onderwijskansen

5. GOK-decreet • = ‘Gelijke kansen op school voor alle kinderen, zonder uitzondering’ • Is in 2 fasen verlopen: • Schooljaar 2002-2003: GOK I • Schooljaar 2003-2004: GOK II • Later: GOK III GOK: Gelijke onderwijskansen

6. Maatregelen • Inschrijvingsrecht (met rechtsbescherming door LOP) • Toekenning van GOK-uren/GOK-leerkracht • 1. Inschrijvingsrecht • Ouders hebben het recht om kind in te schrijven in school naar keuze. • Scholen mogen in principe geen kinderen weigeren. • Uitzondering: • De school is ‘vol’. • Het kind is ‘definitief uitgesloten’. • In de loop van het jaar: leerlingen uit andere school weigeren • Doorverwijzen: • Reeds het vooropgestelde aantal anderstaligen bereikt • Niet kunnen voldoen aan hulpvraag (met inschrijvingsverslag BuO) GOK I vanaf 2002-2003

7. Voorrangsregeling: • Wanneer uw kind een broer of zus heeft die reeds ingeschreven is in dezelfde school, dan moet de school voorrang verlenen aan uw kind. (= verplicht) • Scholen kunnen volgende voorrangsregeling hanteren: • Aantal GOK-leerlingen: dat zijn leerlingen die aan één of meerdere van de gelijkekansenindicatoren voldoen; • Aantal niet-GOK-leerlingen in scholen die reeds heel wat GOK-leerlingen opvangen; • Aantal kinderen met thuistaal Nederlands in Brusselse scholen. GOK I vanaf 2002-2003

8. Wat kunnen ouders doen indien ze niet akkoord zijn met een weigering of doorverwijzing? • Ouders kunnen uitleg vragen bij de beslissing. • Indien het kind wordt geweigerd omdat het een inschrijvingsverslag voor het buitengewoon onderwijs heeft of omwille van uitsluiting in een andere school, dan zal het lokaal overlegplatform (LOP) hen automatisch contacteren en een bemiddeling voorstellen. • Indien het kind om andere redenen wordt geweigerd, kunnen de ouders zelf aan het LOP vragen om te bemiddelen. • Als de ouders vinden dat de beslissing van de school duidelijk ingaat tegen de basisprincipes van het inschrijvingsrecht, dan kunnen ze een klacht indienen bij de commissie inzake leerlingenrechten. • http://www.ond.vlaanderen.be/gok/ GOK I vanaf 2002-2003

9. 2. Toekenning van GOK-uren/GOK-leerkracht • Scholen die over min. 10% risicoleerlingen beschikken (allochtone of autochtone leerlingen uit kansarmoedesituaties) kunnen GOK-uren krijgen. • Hoe GOK-uren aanvragen? • Een aanvraag met leerlingengegevens indienen (waaruit blijkt dat 10% van de schoolpopulatie voldoet aan de gelijke kansenindicatoren, dit gebeurt op een vast tijdstip voor alle scholen). • Een schooleigen visie uitschrijven. • Na 3 jaar een positief inspectie-verslag krijgen van de voorbije drie schooljaren. GOK I vanaf 2002-2003

10. Aan welke 3 voorwaarden moet de school voldoen om GOK-uren te krijgen? • VW 1. Voldoen aan de gelijke kansenindicatoren: • De ouders behoren tot de trekkende bevolking • De moeder is niet in het bezit van een diploma secundair onderwijs • De leerling wordt tijdelijk of permanent buiten het eigen gezinsverband opgenomen • Het gezin leeft van een vervangingsinkomen • De thuistaal is niet het Nederlands •  GOK-leerling: een lln die aan minstens 1 van deze kenmerken voldoet. (In Brussel: voldoen aan minstens 1 van eerste 4 kenmerken, dus niet alleen andere thuistaal) GOK I vanaf 2002-2003

11. VW 2. Een eigen visie rond gelijke onderwijskansen opstellen • 6 mogelijke thema’s: • Preventie en remediëring van ontwikkelings- en leer-achterstanden • Taalvaardigheidsonderwijs • Intercultureel onderwijs • Socio-emotionele ontwikkeling • Leerlingen- en ouderparticipatie • Doorstroming en oriëntering • Hoe maakt de school zijn keuze? • Scholen kiezen voor 2 thema’s afhankelijk van de nood in hun school of kiezen 1 cluster. • Cluster 1. Ontwikkelings- en leerachterstanden remediëren en leerwinst realiseren. • Cluster 2. De taalvaardigheid bij leerlingen bevorderen. • Cluster 3. Een positief zelfbeeld en sociale competentie bij leerlingen stimuleren GOK I vanaf 2002-2003

12. VW 3.Een positief inspectieverslag • Waarop let de inspectie tijdens zijn bezoek aan de school? • Gaat na in welke mate de gelijke kanseninstrumenten werden uitgebouwd en de doelstellingen werden bereikt. (rekening houdend met de schoolcontext en de schoolpopulatie) • Wat zijn de gevolgen bij een goed / slecht verslag? • School kan opnieuw GOK-uren krijgen (op basis van gegevens populatie). • School kan GOK-uren verliezen (voor de volgende 3 schooljaren). GOK I vanaf 2002-2003

13. GOK I vanaf 2002-2003 Op 1 september 2008 ging de derde GOK-cyclus van start: 2008 - 2011. GOK-uren worden namelijk verdeeld voor een periode van drie jaar: • de eerste GOK-cyclus startte in 2002 • de tweede GOK-cyclus in 2005 • de derde GOK-cyclus in 2008.

14. Maatregel Het uitwerken van een geïntegreerd ondersteuningsaanbod zodat men een zorgbrede werking kan ontwikkelen. De functie van zorgcoördinator wordt in het leven geroepen. Idee erachter Kinderen die niet voldoen aan de gelijke kansindicatoren, maar die wel leerproblemen, een beperking hebben, waarvan de moeder wel een hoge opleiding heeft genoten, … vallen uit de boot. Hoe worden de zorg-uren toegekend? Via een puntenenveloppe: gebaseerd op het aantal leerlingen in een school. GOK II vanaf 2003-2004

15. Wat is het verschil tussen GOK- en zorguren? • Zorg-uren: gebaseerd op het aantal leerlingen in een school. Elke school heeft zorg-uren. • GOK-uren: afhankelijk van percentage (min 10%) leerlingen die voldoen aan GOK-indicatoren. Niet elke school heeft GOK-uren. • Wat doet een zorgcoördinator? • Hij is verantwoordelijk voor de zorgtaken binnen een school, en dit op 3 niveaus: • De coördinatie van zorginitiatieven op het niveau van de school, desgevallend op het niveau van de scholengemeenschap • Het ondersteunen van het handelen van de leerkracht • Het begeleiden van de leerlingen •  Werken op al deze niveaus! GOK II vanaf 2003-2004

16. 5 Gelijke kansen-indicatoren tot schooljaar 2006-2007 • De ouders behoren tot de trekkende bevolking • De moeder is niet in het bezit van een diploma secundair onderwijs • De leerling wordt tijdelijk of permanent buiten het eigen gezinsverband opgenomen • Het gezin leeft van een vervangingsinkomen • De thuistaal is niet het Nederlands • Sinds schooljaar 2007-2008: 4 GOK-indicatoren • Woonplaats • Opleidingsniveau moeder • Schooltoelage • Thuistaal is niet het Nederlands • http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/pdf/gok/FAQ_Leerlingkenmerken.pdf Enkele aanpassingen

17. Het jaar van de kleuter (schooljaar 2007-2008) • Nastreven van kleuterparticipatie • Om schoolachterstand te vermijden, moeten kleuters zo snel mogelijk en regelmatig naar school gaan. • Maatregelen nemen om moeilijkheden tot kleuterparticipatie weg te werken: • 1. Extra mensen en middelen • Kleuterscholen krijgen extra uren als het aantal kleuters hoger ligt dan op 1 februari van het vorige schooljaar. • = Meer middelen voor zomerklasjes (zodat ze kleiner zijn) • Zorg+ uren: Scholengemeenschappen krijgen zorg+ uren, afhankelijk van het aantal kleuters dat school loopt.  Stimuleren van kleuterparticipatie. (bv. ouders van niet ingeschreven kleuters contacteren, volgen afwezigheden op en zetten sensibilisatieacties naar de ouders op, …) Enkele aanpassingen

18. GOK+ uren: Scholen met veel kansarme kleuters (min 40%) krijgen GOK+uren. • 2. Ouders sensibiliseren • Aanbieden van een infoboekje over kleuterschool voor alle ouders van instappende kleuters. (via Kind en Gezin, LOP) • TV-spotjes – website jaar van de kleuter – Klasse TV • http://www.ond.vlaanderen.be/basisonderwijs/kleuterparticipatie/nieuws/starterspakket.htm • http://www.klasse.be/leraren/TV.Klasse.php?id=8376 Enkele aanpassingen

19. Schooljaar 2008-2009 • Vanaf dat schooljaar worden de zorg+ uren niet meer apart uitgedeeld. De zorg+ uren zitten vervat in de enveloppe zorguren, afhankelijk van het aantal kinderen per school. • GOK wordt opgevolgd en bijgestuurd (o.a. Inschrijvingsmodaliteit,...) • Schooljaar 2009-2010 • 1 september 2009: GOK-uren voor BuO. • 31 december 2009: Het steunpunt GOK wordt afgeschaft omwille van besparingen. • Algemeen: Vaak worden de zorg- en de GOKuren in een school samengevoegd om een ondersteuningsaanbod uit te werken voor alle kinderen. Enkele aanpassingen

20. Enkele aanpassingen • Vanaf 1 september 2010: • 6-jarigen kunnen pas starten in een 1° LEERJAAR VAN EEN NEDERLANDSTALIGE SCHOOL • als ze voordien al een jaar Nederlandstalig kleuteronderwijs gevolgd hebben • of slagen voor een taalproef Nederlands • Een kind dat niet aan de voorwaarden voldoet, gaat naar de derde kleuterklas. • http://www.ond.vlaanderen.be/basisonderwijs/kleuterparticipatie/ouder/faq/toelating/default.htm • Scholen in Brussel die voorrang geven aan leerlingen met thuistaal Nederlands, moeten  minstens 55% van die leerlingen inschrijven.Ouders moeten die thuistaal bewijzen aan de hand van getuigschriften en diploma’s. De verklaring op eer geldt niet langer.

21. Enkele aanpassingen • Schooljaar 2011-2012: • Bevriezing van de lestijden GOK, GOK+ en (brede) rand- en taal in het gewoon basisonderwijs*In 2011-2012 = situatie als in 2010-2011 op vlak van bovenstaande uren – dus hetzelfde aantal uren • Waarom? Start van een nieuw omkaderingsmechanisme in het gewoon basisonderwijs vanaf september 2012. *Aanvullende lestijden voor de integratie van anderstaligen in de Nederlandstalige scholen voor basisonderwijs : • gelegen in de rand- en taalgrensgemeenten • en in de scholen voor basisonderwijs gelegen in de gemeenten die grenzen aan de randgemeenten • en / of grenzen aan de gemeenten van het Brussels hoofdstedelijk gewest

22. Maatwerk in samenspraak • 30 maart 2007 keurde de Vlaamse regering de conceptnota leerzorggoed: voor leerlingen met specifieke noden of een handicap.Zie leerzorgkader met clusters en leerzorgniveaus = hervorming van het onderwijs (minister Vandenbroucke) • http://nl.wikipedia.org/wiki/Leerzorg • Normaal zou dit leerzorgkader in het schooljaar (2010-2011) van start zijn gegaan, maar er was enorm veel weerstand zowel vanuit het buitengewoon onderwijs als het gewoon onderwijs. • 2010-2011:Minister Smet wil de gesprekken met de verschillende partners opnieuw aangaan om het leerzorgkader dat voorligt verder uit te werken / aan te passen. • http://www.ond.vlaanderen.be/gok/tienkamp/ • http://www.youtube.com/watch?v=si5t3DCa00I GOK III

23. Aandachtspunten van minister Smet: • Hervorming secundair onderwijs • Leerzorg • Kunst en cultuureducatie en de hervorming van het deeltijds kunstonderwijs • Het opzetten van brede scholen • Het hoger onderwijs • De scholenbouw •  Gelijke kansen wordt ‘grenzen verleggen voor elk talent’ • De ongekwalificeerde uitstroom moet omlaag • Het verschil in prestaties van de beter presterende en de minder presterende jongeren is té groot, in Vlaanderen groter dan elders. • Dat verschil hangt méér samen met de thuissituatie dan in andere landen. Er is dus reproductie van ongelijkheid. • Onze sterke leerlingen doen het niet zó goed. Beleidsnota onderwijs (2009-2014)

24. Leerzorg wordt langetermijnplanhttp://www.ond.vlaanderen.be/leerzorg/nieuw/VR_07_2011.htm • De Vlaamse Regering heeft net voor het zomerreces van 2011 beslist om op korte termijn geen decreet leerzorg in te voeren. De afgelopen jaren is gebleken dat daar geen draagvlak voor bestaat onder onderwijsverstrekkers, vakbonden en actoren op het veld.De huidige budgettaire situatie biedt ook weinig ruimte. • Een nieuw globaal plan is wellicht voor de volgende legislatuur. • In afwachting zal onderwijsminister Smet een hele reeks maatregelen nemen om de bestaande noden te lenigen en om tegemoet te komen aan de engagementen die Vlaanderen opnam met de ratificatie van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.

25. Leerzorg wordt langetermijnplan • Dit zijn de dringende maatregelen: • Meer duidelijkheid krijgen over het grote aantal leerlingen met een diagnose van ASS. Een groep experts buigt zich hier binnenkort over. • Voor type 8 (kinderen met ernstige leerstoornissen) een systeem van permanente herevaluatie van doorverwijzing uitwerken, in functie van de herinstroom in het gewoon onderwijs. Nu blijven die leerlingen soms te lang in het buitengewoon onderwijs. • Het probleem van de exponentiële stijging van de buitenschoolse hulpverlening door revalidatiecentra, zelfstandige logopedisten, enz. onderzoeken. Die hulpverlening moet echt een meerwaarde bieden en werken aan problemen die scholen niet zelf kunnen oplossen. • Voor leerlingen met ASS wordt een nieuw type buitengewoon onderwijs opgericht: type 9. Hoe dat concreet georganiseerd zal worden, is nog niet duidelijk. Evenmin of het volgend schooljaar al wordt ingevoerd.