Jak dostać się na ołtarze, czyli o wszystkich świętych i błogosławionych

1. Jak dostać się na ołtarze,czyli o wszystkich świętych i błogosławionych Dúllek Bolesław

2. Wprowadzenie • 31 października • 1 listopada • 2 listopada • Halloween • Wszystkich świętych • Dzień zaduszny

3. Halloween Jak dostać się na ołtarze,czyli o wszystkich świętych i błogosławionych

4. Geneza • All Hallows' Eve – Wigilia Wszystkich Świętych • Druidzi wierzyli, iż w ten dzień zaciera się granica między zaświatami a światem ludzi żyjących, zaś duchom łatwiej jest się przedostać do świata żywych. Duchy przodków czczono i zapraszano do domów, złe duchy zaś odstraszano. • Święto pogańskie • Wyspy Brytyjskie (~100 r. p. n. e.) → Stany Zjednoczone (~1840 r.) → Europa (~1955 r.) → Polska (~1995 r.)

5. Stosunek Kościoła Katolickiego • Święto pochodzenia pogańskiego • Noc z 31 X na 1 XI jest uroczystością w Kościele Szatana • Wróżby, wywoływanie duchów, brak szacunku dla zmarłych • Kultywowanie Śmierci i Szatana

6. Dygresja • Dramat Dziady Adama Mickiewicza (część II) • Słowianie i Bałtowie • Obchodzone kilka razy w roku, ale najważniejsze obchody odbywały się w nocy z 31 X na 1 XI • Zasadniczym celem było nawiązanie kontaktu z duszami zmarłych i pozyskanie ich przychylności

7. Dzień zaduszny Jak dostać się na ołtarze,czyli o wszystkich świętych i błogosławionych

8. Święto zmarłych • Czarny (filetowy) kolor szat liturgicznych • Pieśni żałobne (Boże Sędzio Sprawiedliwy) • Dekoracja związana ze śmiercią, względnie z pogrzebem • Mors porta vitae; Memento mori; Śpieszmy się kochać ludzi, tak szybko odchodzą • Katafalk, mary, trumna, znicze • Modlitwy za zmarłych

9. Odpust za zmarłych • Zupełny • Jeden raz dziennie, za pobożne odwiedzenie cmentarza w dniach od 1 do 8 listopada połączone z odmówieniem modlitwy za zmarłych • Za nawiedzenie kościoła lub kaplicy w dniu zadusznym i odmówienie tam Ojcze nasz i Wierzę w Boga + zwykłe warunki uzyskania odpustu zupełnego • Sakramentalna spowiedź • Komunia Eucharystyczna • Modlitwa w intencjach Ojca Świętego • Wyzbycie się jakiegokolwiek przywiązania do grzechu, nawet lekkiego • Cząstkowy • Pobożne nawiedzenie cmentarza i odmówienie tam modlitwy za zmarłych (poza 1-8 XI) • Pobożne odmówienie jutrzni lub nieszporów za zmarłych • Pobożne odmówienie modlitwy Requiem aeternam + zwykłe warunki uzyskania odpustu cząstkowego • Chrzest • Brak ekskomuniki • Intencję zyskania odpustu

10. Dygresja • Odpust zupełny za co najmniej pół godzinną lekturę Pisma Świętego, według tekstu zatwierdzonego przez odpowiednią władzę • Odpust cząstkowy za trud poznawania lub przekazywania nauki chrześcijańskiej

11. Za kogo się wtedy modlimy • Za dusze w czyśćcu cierpiące • Nie istnieją „dusze opuszczone” • Nie modlimy się za tych którzy są zbawieni lub potępieni • W związku z tym, że nie wiemy kto jest potępiony i zasadniczo niewiele wiemy o tych którzy są zbawieni, to modlimy się za wszystkich wiernych zmarłych

12. Dzień zaduszny a Wszystkich Świętych • Za Świętych się nie modlimy; modlimy się za ich wstawiennictwem; są oni bowiem już zbawieni i nie potrzebują naszej modlitwy • Dzień zaduszny a nie Wszystkich Świętych jest zasadniczym dniem modlitw za zmarłych i odwiedzania cmentarzy • Przesunięcie akcentu prawdopodobnie wynika z dnia wolnego (1 XI), ale też z prób zeświecczenia tego święta przez władze PRL – nazywanie go Świętem Wszystkich Zmarłych

13. Wszystkich Świętych Jak dostać się na ołtarze,czyli o wszystkich świętych i błogosławionych

14. Świętych obcowanie • KKK (Katechizm Kościoła Katolickiego) 946-962 • KK (Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium) 48-51 • Świętych obcowanie = Komunia świętych; Komunia (łac. communio) = wspólnota • Trzy stany w Kościele: • Pielgrzymujący (modli się za oczyszczającym) • Oczyszczający • Niebiański (wstawia się za pielgrzymującym)

15. Trzy stany w Kościele a omawiane obchody • Pielgrzymujący • Oczyszczający • Niebiański • - • 2 XI – Dzień zaduszny • 1 XI – Wszystkich Świętych

16. Historia • Pierwotnie obchodzone 13 maja • Papież Grzegorz III w 731 przeniósł tę uroczystość na 1 listopada • Pierwotnie czczono tylko męczenników • W 837 Grzegorz IV rozporządził by dzień ten poświęcony był pamięci nie tylko męczenników, ale wszystkich świętych

17. Wszystkich Świętych • Ku czci wszystkich znanych i nieznanych świętych (kanonizowanych i niekanonizowanych) • /Wszyscy mamy wtedy imieniny / • Jest to święto nakazane

18. „Dostać się na ołtarze” • W sensie przenośnym – zostać ogłoszonym świętym • W sensie dosłownym – relikwie świętych są wmurowywane do ołtarzy (mens); można umieszczać figury, obrazy, płaskorzeźby tych osób i modlić się publicznie za ich wstawiennictwem

21. Święci – kim są dla nas • Osoby, które już umarły • Osoby, które dostały się do nieba • Czasami ogłoszone przez Kościół • Wzór do naśladowania

22. Modlitwy do świętych • Nie modlimy się za świętych (są już zbawieni, więc nasza modlitwa jest im już niepotrzebna) • Za to święci mogą modlić się za nas (wstawiać się za nami) • Możemy się modlić przez wstawiennictwo świętych, ale nie do nich • Świętym oddajemy cześć i pochwałę (Maryi szczególną cześć, a Bogu uwielbienie i adorację) - Wszelki kult religijny jest z Boga, na Nim się opiera i do Niego prowadzi

23. Kanonizacja i beatyfikacja Jak dostać się na ołtarze,czyli o wszystkich świętych i błogosławionych

24. Różnice Kanonizacja Beatyfikacja Ograniczona do jakiegoś terytorium Zezwolenie na kult lokalny • Rozciągnięta na cały Kościół • Kult nakazanyw całym Kościele (preceptywny)

25. Kanonizacja • Orzeczenie ostateczne (połączone z nieomylnością papieża) • Kanonizować może tylko papież (dawniej kanonizowali także biskupi i synody) • Rodzaje kanonizacji: • kanonizacja formalna (papież uroczyście ogłasza kogoś świętym) • Kanonizacja równoznaczna (papież nakazuje czcić kogoś poprzez odmawianie oficjum i doprawianie Mszy w danym dniu)

26. Beatyfikacja • Zezwolenie na kult publiczny w granicach jakiegoś terytorium • Nieznana w Kościele pierwotnym • Rodzaje beatyfikacji: • Formalna (heroiczność cnót lub męczeństwo, cud, brak kultu) • Równoznaczna (kult od niepamiętnych czasów) + (od 1911) heroiczność cnót lub męczeństwo

28. Zakończenie Jak dostać się na ołtarze,czyli o wszystkich świętych i błogosławionych

29. Lektury uzupełniające • Konstytucja Apostolska Divinus perfectionis Magister z 25 I 1983 stanowiąca nowe prawo w sprawach kanonizacyjnych • Instrukcja Sanctorum Mater Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych z 17 V 2007 o prowadzeniu dochodzenia diecezjalnego lub eparchialnego w sprawach kanonizacyjnych • Katechizm Kościoła Katolickiego (KKK) 946-962 • Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium (KK) 48-51

31. Kolejne spotkania • 4 XI – Opus Dei • 11 XI – katecheza nie odbędzie się z powodu Dnia Niepodległości (długi weekned) • 18 XI – Krąg biblijny; w nawiązaniu do ostatniej katechezy (Pismo święte – ja czytać i rozumieć) przeprowadzona zostanie jedna z form lektury Biblii; proszę przynieść Pisma Święte (poprowadzi ks. Henryk Nowara) • 25 XI – O muzyce kościelnej • 2 XII – Chrystologia, czyli nauka o Synu Bożym