290 likes | 573 Views
Jolanta Baranowska. PROKALCYTONINA W MONITOROWANIU ANTYBIOTYKOTERAPII . Odpowiedź obronno-adaptacyjna na uraz. Neurohormonalna Wodno-elektrolitowa Metaboliczna Immunologiczna. Traumatyzacja tkanek. uwolnienie antygenów cytoplazmatycznych +
E N D
Jolanta Baranowska PROKALCYTONINA W MONITOROWANIU ANTYBIOTYKOTERAPII
Odpowiedź obronno-adaptacyjna na uraz Neurohormonalna Wodno-elektrolitowa Metaboliczna Immunologiczna
Traumatyzacja tkanek uwolnienie antygenów cytoplazmatycznych + wynaczyniona krew + hypotensja - kwasica - niedotlenienie ↓ SIRS -------------> CARS (immunoparaliż)
Odpowiedź zapalna CEL-eliminacja substancji obcych, usunięcie martwiczych tkanek własnych i przywrócenie funkcji fizjologicznych PRZEBIEG FAZOWY: -produkcja cytokin prozapalnych w makrofagach i śródbłonku oraz relaksacja mięśni gładkich naczyń -dalsze uwalnianie pozostałych cytokin, w tym IL-6 następnie białek ostrej fazy.
Sprzężenie neurohormonalno- immunologiczne I. Osi podwzgórzowo –przysadkowo –nadnerczowej KORTYZOL zmiana równowagi Th1/Th2 II. Osi współczulno-nadnerczowej A i NA • zmiana równowagi Th1/Th2 • bezpośrednie (receptor) hamowanie Th1 ↓ IMMUNOSUPRESJA
Immunosupresyjne działanie leków • Opioidy • Benzodwuazepiny • Propofol • Barbiturany • Ketamina
Zagrożenia w OIT • Inwazyjne procedury (wentylacja, kaniulacja, drenaże) • Naruszone naturalne bariery ochronne skóry i błon śluzowych (SALT, BALT ,GALT) • Operacje i reoperacje, materiały wszczepialne • Długotrwałe leczenie • Kolonizacja szczepami MDR personelu i zanieczyszczenia środowiska szpitalnego
Infekcja - drugi cios Immunosupresja wywołana urazem i lekami + Czynniki predysponujące w OIT + Drobnoustroje ↓ Zakażenie
Postacie kliniczne zakażeń • Lokalne (zakażenie rany operacyjnej) • Zakażenie od cewników naczyniowych (BSI) • Respiratorowe zapalenie płuc (VAP) • Zakażenia oportunistyczne (grzyby) • Ciężka sepsa • Wstrząs septyczny
Leczenie zakażeń • Jak najwcześniejsze rozpoznanie infekcji • Włączenie antybiotykoterapii, ocena jej skuteczności • Zaprzestanie antybiotykoterapii
Idealny marker sepsy • Łatwo dostępny • Łatwy do oznaczenia w krótkim czasie • Niedrogi • Wysoko specyficzny • Wysoko czuły • Najlepiej gdyby ilościowo korelował ze stopniem ciężkości choroby
Rozpoznanie Biomarkers may have broad application for improved diagnosis and patient management
Badania laboratoryjne • Leukocyty krwi obwodowej • Cytokiny • Białka ostrej fazy (CRP) • Prokalcytonina (PCT)
PCT- 2 rodzaje I. Fizjologicznie występujący prohormon kalcytoniny wytwarzany w komórkach C tarczycy; N= 0,1 -0,5 ng/ml II. PCT zapalna • produkowana poza tarczycą przez makrofagi i monocyty w wątrobie, śledzionie, płucach • wydzielana do krwi pod wpływem toksyn bateryjnych, ale też TNF-a i IL-6 • niejednoznaczna funkcja w reakcji zapalnej
P C T • Duża stabilność w surowicy • Okres półtrwania 20-24h • Przechowywanie w temp. 40 C - spadek stężenia o ok. 5% • Zamrażanie i rozmrażania próbek krwi bez istotnego wpływu na stężenie
Metoda oznaczania stężenia PCT Kanapkowa metoda (ilościowa) enzymo-immunologiczna przebiegająca jednoetapowo z końcowym odczytem fluorescencji Aparat: Analizator immunochemiczny miniVIDAS-bioMerieux
Wytyczne dla rozpoczęcia terapii antybiotykowej zgodnie z wartością PCT !!! Za wyjątkiem sytuacji wymagających natychmiastowego podania antybiotyków (wstrząs septyczny, ropne zapalenie opon mózgowych, itd.) • Uzyskanie drugiego oznaczenia PCT 6-12 godzin później, jeżeli pierwsze wykonano wkrótce po rozpoczęciu choroby Bouadma, Lancet 2010; 375(9713):463-474
Wytyczne dla zakończenia, kontynuacji lub zmiany antybiotykoterapii zgodnie z oznaczaną codziennie PCT Bouadma, Lancet 2010; 375(9713):463-474
Wzrost PCT nie związany z infekcją bakteryjną • Noworodki do 48 h życia • Pacjenci leczeni preparatami wzbudzającymi kaskadę prozapalną (TNF-a, Il-2, globulina antylimfocytarna) • Rak rdzeniasty tarczycy, rak drobnokomórkowy płuc • Inwazyjna kandydoza, ostry atak malarii • Pierwsze doby po urazie, rozległym zabiegu chirurgicznym, transplantacji • Wstrząs
Zróżnicowanie norm PCT dla pacjentów medycznych i chirurgicznych 1-4 ng/ml PCT levels Czy będziemy leczyć SIRS antybiotykami? < 1 ng/ml
Urazy i zabiegi chirurgiczne Meisner M, Heide A, Schmidt J. CritCare 2005
PCT 2-5 ng/ml 1 ng/ml Zróżnicowane stężenia PCT Surgicalpatients Medicalpatients Molnar Z, Fogas J. Ann Update IntensiveCareMed 2012; March ISICEM
PCT- wyjątkowy biomarker • Hormokina • Udział w obronnej odpowiedzi zapalnej • Diagnostyka • Prognozowanie • Monitorowanie skuteczności antybiotykoterapii
Prokalcytonina • Poziom PCT musi być zawsze rozpatrywany w kontekście obserwacji klinicznych • Należy uwzględniać sytuacje, mające wpływ na poziom PCT • Oznaczanie stężenia PCT w stałych odstępach czasowych( 24h) pozwala na śledzenie dynamiki choroby i efektywności leczenia