MADEN VE TAŞ OCAKLARI İLE AÇIK İŞLETMELERDE SAĞLIK VE GÜVENLİK

1. MADEN VE TAŞ OCAKLARI İLE AÇIK İŞLETMELERDE SAĞLIK VE GÜVENLİK Mustafa Çetin ÖZMEN Maden Mühendisi Baş İş Müfettişi İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI

2. İLGİLİ MEVZUAT • İş Kanunu • İSİGT Tüzüğü ve İş Sağlığı ve Güvenliği Yönt. • Maden ve Taş Ocakları ile Açık İşletmelerde Alınacak İSİG Tedbirleri Hakkında Tüzük • Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddeler Tüzüğü • Tozla Mücadeleyle İlgili Yönetmelik • Yeraltı ve Yerüstü Maden İşletml.Sağ.ve Güv.Şrtl.Yön. • Grizulu ve Yangına Elverişli Ocaklarda Alınması Gerekli Tedbirler Hakkında Yönetmelik

3. MADEN OCAKLARINDA YER ALTI İŞLERİ Yollar-Giriş çıkış yolları devamlı açık ve bakımlı,levhalar İki yol zorl.-Topuk 30 m az olm. Aynı çatı altında olamaz Derinliği 50 metreden az kuyularda sağlam merdivenler-basamak aralıkları 30 cm,eğimleri 80 dereceden,dinlenme sahanlıkları arası 10 m.çok olamaz,sahanlıktan 1m yukarı İki kuyudan oluşan ocaklarda başka güvenli yol yoksa kuyuların en derin katından bağlantı İnip çıkanlar malzemeyi tespit edecek İmalat haritaları her ayın sonunda işlenecektir

4. PATLAYICI MADDELER • Maden ve taş ocaklarıyla tünel yapımında ancak , Bakanlığın izin verdiği türden patlayıcı maddeler kullanılabilir. • Ateşlenmesi-yeterlik belgesine sahip ateşleyiciler • Doldurma-sıkılama • Ateşlemede güvenlik tedbirleri • Patlamamış patlayıcı maddeler • Eski delikler

5. PATLAYICI MADDELER • Manyetolar • Kullanılabilecek kapsüller • Fitiller-kapsül pensesi (Yanıcı ve parlayıcı gazlar bulunan,tozların yanması ve patl. ith.olan oc.fitille atş. Yapılmaz.Kömür ve kükürt ocakları ) • Patlayıcı madde kullanma yasağı-%1 den çok metan,grizu bulunması muhtemel imalat boşlukları ve çatlakları olan yerler,tıkanmış kömür bür ve siloları,kapatılmış yangın barajlarının açılması • Doldurmadan önce 25m yarı çaplı alan içinde %l metan tespit edilirse lağımlar doldurulmaz • Beşten çok lağımın aynı anda ateşlenmesi seri halde elk.

6. PATLAYICI MADDELER • Doldurma sonucu %l Metan varsa düşünceye kadar ateşleme yapılmaz. • Tehlikeli kömür tozu bulunan yerlerde lağım delikleri doldurulmadan önce taş tozu serpilerek veya sulanarak emniyet tedbirleri alınır.

7. TAHKİMAT VE DOLGU • Bütün yer altı işlerinde ,taş,toprak ,kömür, cevher vb. maddelerin kayma ve düşmelerini önlemek üzere uygun ve yeterli tahkimat yapılır. • Yönerge-Fenni nezaretçi ,teknik esaslar • Tahkimat malzemesi bulundurma zorunluluğu • Dolgu zorunluluğu -Grizulu, kendiliğinden yanan damarlarda ayak arkaları sıkıca doldurulur

8. TAŞIMA • Yönerge- • Yollardaki aralıklar-60,180(1.5m/sn geçmezse uym) • Cepler-50 m aralıklarla iki kişilik • Badanalama ve aydınlatma-önemli bölümler • Araçlara binme yasağı-özel durumlar dışında • İşaret lambaları • Konveyörlerde güvenlik

9. İŞÇİLERİN YER ALTINDA TAŞINMASI • İşçilerin mekanik araçlarla taşınması ,işveren tarafından düzenlenmiş ve Bakanlıkça onaylanmış yönergeye göre yapılır.Bu yönergede işyerinin özelliğine göre,her vagonda ve her katarda taşınacak en çok işçi sayısı ve katarın hızı belirtilecektir. • Kafesler ve Bakanlıktan özel izin alınmış skiplerden başka araçlarla kuyularda insan taşınamaz.(Onarım kurtarma işleri yapılan kuyular hariç)

10. HAVALANDIRMA • İşçilerin çalıştırıldığı bütün yer altı işyerlerinde,çalışma şartlarını ve işçilerin çalışma yeteneklerini korumaya,hava sıcaklığının sağlığa zararlı düzeye yükselmesini önlemeye ,grizu ve diğer zararlı gaz ve dumanları zararsız bir orana indirmeye yeterli ,sürekli güvenlik gereklerine uygun,temiz hava akımı sağlanır. • Üretime başlamadan önce her ocakta uygun bir havalandırma sistemi kurulması zorunludur.

11. İÇİNDE ÇALIŞILMAYACAK HAVA • %19 dan az O2,%2 den çok metan,%05den çok CO2, 50PPM CO,5PPM SO2,10PPM H2S • Hava ölçüm ve analizi sonuçları-Havalandırma defteri • Grizu ölçümleri -Noterce onaylı emniyet defterine • CO maskesi-Grizulu ve yangına elverişli kömür damarları • İki havalandırma gurubu-İki enerji kaynağı(Grizulu ock)

12. TOZ PATLAMALARINA KARŞI TEDBİRLER • Taş tozu serpilmesi,su kullanılması,taş tozu ve su barajlarının yapılması,su fisketeleri kullanılması • Taş tozu nem tutmayacak,içinde %1.5 dan çok organik madde bulunmayacak ,silis ihtiva etmeyecek ve sağlığa zararlı etki yapmayacaktır. • Taş tozu inceliği ve dağılım özelliği bakımından belirli aralıklarla denetlenecektir.Çamurlaşmış ve bozulmuş olanlar yenisi ile değiştirilecektir.

13. OCAKLARDAKULLANILACAK LAMBALAR • Lambalar Bakanlıkça kabul edilen tipte olacaktır • Karpit lambaları • Çakmaklı emniyet lambası • Emniyet lambası • Madenci baş lambaları

14. DİĞER TEHLİKELER • Su baskınları-25 metreden az olmayan kontrol sondajları • Yangınlar-Yangın barajları • Alev sızdırmaz aygıtlar • İlk yardım kursu-3 kişiden az olmamak üzere %5i • Kurtarma kursu-10 kişiden az olmamak üzere %3ü-Yarıçapı en çok 50 Km. alan içinde ortak istasyon • İşçilerin tek başına çalıştırılmaması • Ocağa sokulamayacak maddeler

15. AÇIK İŞLETMELER • Kademe dipleri • Çatlak sökümü-5-30 • Ters ıskarpa • Kademe yüksekliği ve şev 3-60-45-30 -bom-delik boyu • Kademe düzlüğü-yönerge • Aydınlatma • Çukurlar • Ateşlemelerde güvenlik

16. MESLEK HASTALIKLARI • Antrakoz • Silikoz • Ankilostomyoz • Leptosipiroz • Asbestoz • Kurşun,civa,arsenik,fosfor,kadmiyum,manganez,krom, berilyum,azot oksitleri,karbon sülfür,hidrojen sülfürün sebep olduğu etkilenmeler de önemlidir.

17. ALINTERİNE KAN VE GÖZYASI KARIŞMASIN • ÇALIŞANLARIMIZI ECELE DEĞİL SAĞLIKLI GÜVENLİ ÇALIŞMA ORTAMINA ,İŞYERİNE UĞURLAYALIM. • ÖNLEMEK ÖDEMEKTEN DAHA UCUZDUR. • ÖNLENEN HER İŞ KAZASI İNSANLIĞA VE MİLLİ SERVETE BİR KATKIDIR. • SAĞLIKLI İŞÇİLER HUZURLU YUVALAR, KALKINMIŞ ÜLKELERDİR.

18. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER