Kronik obstrüktif akciğer hastalığı

1. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı YARD. DOÇ. DR. EMİN MADEN S.Ü. MERAM TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI AD.

2. KOAH, tam geriye dönüşü olmayan hava akımı kısıtlanması ile karakterize bir hastalıktır. Akciğerlerin zararlı partiküllere ve gazlara karşı anormal inflamatuar yanıtı ile birliktedir.

3. KOAH, tam geriye dönüşü olmayan hava akımı kısıtlanması ile karakterize bir hastalıktır. Akciğerlerin zararlı partiküllere ve gazlara karşı anormal inflamatuar yanıtı ile birliktedir. Hava akımı kısıtlanması genellikle ilerleyicidir.

4. KOAH, tam geriye dönüşü olmayan hava akımı kısıtlanması ile karakterize bir hastalıktır. Önlenebilir bir hastalıktır Akciğerlerin zararlı partiküllere ve gazlara karşı anormal inflamatuar yanıtı ile birliktedir. Sistemik bir hastalıktır Hava akımı kısıtlanması genellikle ilerleyicidir.

5. İNFLAMASYON Küçük hava yolları hastalığı Parankim harabiyeti (Kronik obstrüktif bronşit) (Amfizem) HAVA AKIMI KISITLANMASI

6. İnhale edilen Zararlı etkenler KOAH GELİŞİMİ İnflamasyon Koruyucu mekanizmalar Tamir mekanizmaları Akciğerde zedelenme Hava yolu daralması ve peribronşiyal fibrozis (Küçük hava yolu hastalığı) Parankim yıkımı (Amfizem) Mukus hipersekresyonu (Kronik bronşit)

7. Tanımlama: Kronik Bronşit ve Amfizem Kronik Bronşit: Akciğertüberkülozu, bronşektazi,akciğer absesi gibi başka birhastalığa bağlanamayan,birbirini izleyen en az iki yılboyunca her yıl en az üç aydevam eden öksürük ve balgamçıkarmadır. Amfizem: Terminalbronşiyollerin distalindeki havayollarının, belirgin fibrozisineşlik etmediği duvar hasarı ileanormal ve kalıcıgenişlemesidir. (Sentrilobuler, Panlobuler)

8. KLİNİK SEYİR Kronik hava akımı kısıtlanması Akciğer fonksiyonlarında ilerleyici kayıp Hava hapsi İlerleyici nefes darlığı

9. KOAH’da Klinik Seyir FEV1 Nefes Darlığı Egzersiz kapasitesinde azalma Ataklar Hospitalizasyon Sistemik etkiler Solunum yetmezliği Kardiyovasküler hastalık Yaş (yıl)

10. Sigara İçimi İle Akciğer Fonksiyonu veYaş Arasındaki İlişki 100 Sigara içmeyenler Sigara içenler 75 Sigaraya duyarlı içiciler (KOAH) FEV1 (beklenenin yüzdesi) 50 Sakatlık 25 Ölüm 0 25 50 75 Fletcher C, Peto R. Br Med J 1977

11. KOAH, zemininde enflamasyon bulunan çok bileşenli bir hastalıktır Hava yolu enflamasyonu Akciğer fonksiyonlarında azalma Semptomlar Ataklar Egzersiz toleransında azalma Mukosiliyer disfonksiyon Yapısal değişiklikler Sağlık durumunun bozulması Hava akımının sınırlanması Sistemik bileşen Mortalite Agusti. Respir Med 2005 Agusti et al. Eur Respir J 2003 Bernard et al. Am J Respir Crit Care Med 1998

12. Risk faktörleri ? Konakçı faktörleri Genler Bronş hiperreaktivitesi Atopi Çevre faktörleri Sigara Mesleki karşılaşmalar Hava kirliliği (iç ve dış ortam) Enfeksiyonlar AAT

13. Risk faktörleri Konakçı faktörleri Genler Bronş hiperreaktivitesi Atopi Çevre faktörleri Sigara Mesleki karşılaşmalar Hava kirliliği (iç ve dış ortam) Enfeksiyonlar ASTIM

14. Çevresel ve mesleki maruziyet Risk faktörleri Konakçı faktörleri Genler Bronş hiperreaktivitesi Atopi Çevre faktörleri Sigara Mesleki karşılaşmalar Hava kirliliği (iç ve dış ortam) Enfeksiyonlar

15. Risk faktörleri Konakçı faktörleri Genler Bronş hiperreaktivitesi Atopi Çevre faktörleri Sigara Mesleki karşılaşmalar Hava kirliliği (iç ve dış ortam) Enfeksiyonlar

16. EPİDEMİYOLOJİ

17. KOAH Günümüzde En Yaygın Mortalite ve Morbidite Nedenlerinden Biridir Yeterince teşhis edilemiyor Uygun bir şekilde tedavi edilemiyor

18. Mortalite Morbidite Prevalans

19. KOAH’da Küresel Yük Ülkemizde 2004 yılında 3. en sık ölüm nedenidir. Türkiye Akciğer Hastalıkları Yükü Raporu 2004 GOLD Executive Summary, NIH, 2003 Murray & Lopez. Lancet 1997 Lopez et al. ERJ 2006 1990 2020 Mortalite 6. sık neden 3. sık neden Morbidite 12. sıra 5. sıra(DALY) DALY: Erken ölümler ve solunumsal sakatlık nedeniyle yaşamdan kaybolan yılların toplamı

20. Risk faktörlerinin ortadan kaldırılması ile önlenebilecek ölüm sayıları - 2004

22. TANI

23. öksürük RiSK FAKTÖRLERiYLE TEMAS balgam dispne SPİROMETRİ

24. 0 1 2 3 4 5 0 1 2 3 4 5 FEV1 FVC FEV1/FVC Normal 4.150 5.200 %80 KOAH 2.350 3.900 %60 FEV1 FEV1 Litre Litre KOAH KOAH FVC FVC FEV1 FEV1 Normal Normal FVC FVC 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 Saniye Saniye Spirometri Zaman-Volüm Eğrisi Akım-Volüm Halkası Ekspirasyon TLC FRC RV İnspirasyon GOLD , 2006

25. Fizik Muayene Bulguları • Ekspiryum uzunluğu • Zorlu ekspirasyonda wheezing • Göğüs ön-arka çapı Û (fıçı göğsü) • Göğüs kafesi ekspansiyonunda Ü • Sonorite Û • Solunum sesleri Ü • Ronküsler • Kalp seslerinin derinden duyulması • Büzük dudak (pursed lip) solunumu • İnterkostal aralıklarda paradoksal içe çekilme • Juguler venöz dolgunluk • Karaciğerde büyüme ve hassasiyet • Siyanoz • Periferik ödem Erken dönemde Hastalık geliştiğinde Terminal dönemde

27. AYIRICI TANI

28. Astım • Bronşektazi • Konjestif kalp yetmezliği • Tüberküloz

29. ASTIM ve KOAH Hava yollarının kronik inflamatuar hastalıklarıdır

30. ASTIM KOAH • Tam olarak reversibl olmayan progressif hava yolu obstrüksiyonu. Reversibl ve değişken hava yolu obstrüksiyonu.

31. KOAH ve ASTIM Ayırıcı tanısı ASTIM KOAH • Erken başlangıç(sıklıkla çocuklukta) • Semptomların günler içinde değişmesi • Semptomların gece ve erken sabah saatlerinde görülmesi • Eş zamanlı alerji, rinit ve/veya egzema varlığı • Ailede astım öyküsü • Büyük ölçüde geri dönüşlü hava akım kısıtlılığı • Orta yaşta başlangıç • Yavaş ilerleyen semptomlar • Uzun süre sigara içme öyküsü • Egzersiz dispnesi • Büyük ölçüde geri dönüşsüz • hava akım kısıtlılığı

32. Bronkodilatör reversibilite testi Bazal değere göre %12 ve Mutlak değer olarak 200 mL Beta-2 agonist 400 mcg 30 dakika sonra FEV1’de;

33. AMFİZEM

34. KOAH’ın Sistemik Bulguları Kaşeksi İskelet kas kütlesinde azalma ve kas disfonksiyonu Osteoporoz Depresyon Normokromik normositik anemi Kardiyovasküler risk ­

35. TEDAVİ

36. Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease GOLD http://www.goldcopd.com

37. KOAH TEDAVİSİNİN AMAÇLARI • Semptomları azaltmak • Egzersiz toleransını artırmak • Atakları önlemek ve tedavi etmek • Komplikasyonları önlemek ve tedavi etmek • Yaşam kalitesini artırmak • Hastalık progresyonunu yavaşlatmak • Mortaliteyi önlemek

38. KOAH Tedavisinin Temel Hedefi Hastayı mümkün olduğu kadar iyi yaşatmaktır.

39. Sigaranın bırakılması; KOAH gelişmesi ve ilerlemesinin engellenmesi açısından en etkili ve en ucuz tedavi yöntemidir.

40. KOAH’da sigara içiminin bırakılması dışında hiçbir tedavi girişimi akciğer fonksiyonlarındaki yıllık azalma hızını ve hastalığın doğal gidişini önleyemez.

41. KOAH DOĞAL GİDİŞİ

42. SİGARA VAZGEÇİLEBİLİR BİR ALIŞKANLIKTIR

43. KOAH’da ilaç tedavisinin temelini bronkodilatör ilaçlar oluşturur.

44. Bronkodilatör ilaçlar, semptomatik KOAH tedavisinde merkezi rol üstlenmiştir. 1- Antikolinerjikler, 2- Beta2-agonistler, 3- Teofilin • Terapötik sınır darlığı • Zayıf bronkodilatör etki

45. Kısa etkili beta-2 agonistler • Salbutamol • Terbutalin Uzun etkili beta2-agonistler Salmeterol Formoterol • Kısa etkili antikolinerjik • İpratropium Uzun etkili antikolinerjik Tiotropium

46. Akciğer Volüm Parametreleri IC TLC Hacim IRV IC VT ERV FRC RV Normal KOAH

47. Uzun Etkili Bronkodilatörler Ekspiratuar hava akımı sınırlanmasını iyileştirir Hava hapsini azaltır Nefes darlığını azaltır Egzersiz toleransını artırır Sağlığa bağlı yaşam kalitesini iyileştirir

48. KOAH’da düzenli inhaler glukokortikosteroid tedavisi endikasyonları; 1- Astım ile KOAH birlikteliği 2- Ağır KOAH KOAH’da uzun süreli sistemik glukokortikosteroid tedavisi uygulanmaz.

49. KOAH’da Evrelendirme Postbronkodilatör FEV1 FEV1/FVC Evre I (Hafif) > % 80 Evre II (Orta) % 50 – 80 < % 70 Evre III (Şiddetli) % 30 – 50 Evre IV (Çok şiddetli) < % 30 veya solunum yetmezliği

50. KOAH Sınıflaması Evre I:Hafif KOAH-(FEV1/FVC <%70 ve FEV1 ≥%80) Her zaman olmamakla birlikte, genellikle kronik öksürük ve balgam çıkarma. Bu evrede kişi, akciğer fonksiyonunun anormal olduğunun farkında olmayabilir. Evre II:Orta KOAH - (FEV1/FVC <%70 ve %50≤ FEV1<%80) Eforda oluşan nefes darlığı ile birlikte, genellikle semptomlarda ilerleme.