Duurzame consumptie, welk beleid moet worden gevoerd in België?

1. Duurzame consumptie, welk beleid moet worden gevoerd in België? 1

2. Workshop 3: De consumptiepatronen bijsturen - okee, maar hoe? 2

3. Wat is de “coördinatie van het federaal beleid inzake duurzame ontwikkeling (DO)”? De wet van 5 mei 1997 voorziet in: • een federaal plan inzake DO om de 4 jaar • een federaal rapport inzake DO om de 2 jaar • de oprichting van de Federale Raad voor DO • de oprichting van de Interdepartementale Commissie DO • Op 25/02/2002 heeft de regering een Programmatorische Federale Overheidsdienst DO opgericht. 3

4. Wat gebeurt er na de raadpleging? Alle reacties worden bijgehouden. • De Programmatorische OverheidsDienst Duurzame Ontwikkeling (PODDO) legt alle reacties samen. • De Interdepartementale Commissie Duurzame Ontwikkeling maakt op basis hiervan een voorstel op van ontwerpplan. • Uiterlijk midden september stelt de regering het plan vast. 4

5. Het voorontwerp van federaal plan inzake duurzame ontwikkeling 2004-2008 Om de 4 jaar wordt een federaal plan inzake duurzame ontwikkeling opgemaakt. Vier concrete stappen: • Voorontwerp (15/02/04), • Raadpleging (tot 14/05/04), • Ontwerp (uiterlijk op 13/07/04) • Definitief plan (uiterlijk op 18/09/04). 5

6. 6 thema’s en 30 acties • De 6 thema’s vloeien voort uit de Europese afspraken gemaakt tijdens de top van Göteborg en Lissabon. • In totaal zijn er 30 acties opgenomen in het voorontwerp, die samen een 100-tal deelacties bevatten. 6

7. De 6 thema’s • T1 - Armoedebestrijding • T2 - De vergrijzing opvangen • T3 - Gevaren voor volksgezondheid beperken • T4 - Natuurlijke hulpbronnen • T5 - Klimaat en energie • T6 - Vervoer 7

8. T1 - Armoedebestrijding • Is één van de topprioriteiten voor een duurzaam ontwikkelingsbeleid. • Alle acties kaderen ook in het Nationaal Actieplan Sociale Insluiting 2003-2005. • Vijf acties A1 – Nationaal Actieplan Sociale Insluiting A2 – Bescherming van de consumenten A3 – Kwaliteitsvolle en betaalbare woningen A4 – Kwaliteitsvolle banen A5 - Ondernemers en landbouw 8

9. A2 - Bescherming van de consumenten Strijd tegen de schuldoverlast • Informatieve, vormende en sensibiliserende campagnes tegen de schuldoverlast • Controle van de nieuwe regels rond reclame voor kredieten (bepaalde reclames verbieden) • Transparantie verbeteren van de banktarieven • Herziening van de Wet van 5 juli 1998 betreffende de collectieve schuldenregeling Strijd tegen de sociale uitsluiting • Segmentatiecriteria die niet gebaseerd zijn op neutrale, objectieve en verifieerbare voorwaarden bij het aangaan van een verzekering verbieden • De Wet van 24 maart 2003 betreffende de basisbankdienst evalueren 9

10. A2-Bescherming van de consumenten • De bescherming ook doen gelden voor de beschermde bedragen op een bankrekening • Strijd tegen overconsumptie • Federale initiatieven in de zin van de "Ecoles de la consommation" • Elk jaar een week van de reclame voor de jongeren organiseren • Mogelijkheid onderzoeken van de oprichting van een Observatorium voor de reclame • Een geschillencommissie inzake financiële diensten oprichten • Onderzoeken of de bestaande systemen inzake alternatieve geschillenbeslechting samengevoegd kunnen worden in een overkoepelende structuur. 10

11. T2 - Vergrijzing • De vergrijzing van de samenleving plaatst ons voor nieuwe uitdagingen. • In het voorontwerp 5 speerpunten waar we werk van maken. A6 - Blijven werken na 55 jaar A7 - Familiale zorg mogelijk maken A8 - Buurtdiensten ontwikkelen A9 - Verantwoord consumeren A10 - Ethisch beleggen 11

12. A9 – Verantwoord consumeren Duurzame consumptiepatronen stimuleren en de bescherming van oudere consumenten verbeteren • Informatiecampagne in 2006 om senioren aan te zetten tot duurzaam consumeren • Onderzoek naar de noden bij senioren omtrent leesbare informatie op etiketten en eventueel de wetgeving aanpassen • Evaluatie van de toegang voor senioren tot producten en diensten • Stations toegankelijk maken voor personen met een beperkte mobiliteit. 12

13. T3 - Gezondheid • Een veilige omgeving en adequate gezondheidszorgen vormen een belangrijke basis voor sociale vooruitgang en de economische ontwikkeling. • Vijf acties A11 - Globale opvang verbeteren A12 - Informatie en communicatie verbeteren A13 - Toegang tot de gezondheidszorg bevorderen A14 - Kwaliteitsvolle voeding A15 - Geweld voorkomen 13

14. A14 – Kwaliteitsvolle voeding Een evenwichtiger verbruik van kwaliteitsvolle voeding aanmoedigen. Verpakking van de eetwaren • Studie over de impact van verpakking als marketinginstrument op het koopgedrag van de consument • De resultaten van de studie meedelen Bescherming van de consument • Een milieu- en voedingsbeleid uitbouwen dat gericht is op preventie en snelle opsporing van chemische vervuiling van voedsel • Gerichte informatiecampagnes over voeding houden • De aanbevelingen van de WGO op Europees vlak naar voren schuiven (suiker, zout,…) 14

15. T4 – Natuurlijke hulpbronnen • De aarde is geen onuitputtelijk reservoir. Integendeel! • Alle acties willen hiertoe waarschuwen en waar nodig bescherming bieden. A16 - Minder gebruik van natuurlijke hulpbronnen A17 - Labels duurzame ontwikkeling A18 - Overheid als voorbeeld A19 - Biodiversiteit A20 - Geïntegreerd beheer van Noordzee 15

16. A16 - Gebruik minderen Een strategie tot dematerialisatie van de economie en eerste concrete maatregelen uitwerken • Een federale strategie van ontkoppeling (om economische groei los te koppelen van het verbruik van natuurlijke hulpbronnen) laten ontwikkelen : de sectoren, de producten, de doelgroepen en de instrumenten identificeren. • Prioritair de volgende sectoren bestuderen: voertuigen, bouwmaterialen, elektrische en elektronische apparaten, en verpakkingen • Maatregelen om de wegwerpzakken aan de kassa's te vervangen door duurzamere producten • Maatregelen om telewerk te bevorderen en de door kantoren ingenomen ruimte en de gebruikte kantooruitrusting te verminderen. 16

17. A17 - Labels Ecologisch, economisch en sociaal verantwoorde producten doorheen hun hele bestaanscyclus • De bestaande wettelijke labels promoten • Een kader definiëren voor het gebruik van labels, logo's en pictogrammen in reclame of op producten en diensten • Op Europees niveau ijveren voor de integratie van de bestaande labels en het toewerken naar één label dat sociale, economische en ecologische criteria bundelt • Op Europees vlak een verlaging van het BTW-tarief voor ecologisch en sociaal verantwoorde producten verdedigen • De integratie aanmoedigen van criteria m.b.t. duurzame ontwikkeling in de openbare aankopen • Ingrijpen op de productnormen om producten te promoten die meer in overeenstemming zijn met de DO. 17

18. T5 – Klimaat en energie • De toekomst van onze planeet komt in het gedrang. Actie en verandering zijn nodig. • Alle acties kaderen ook in het Nationaal Klimaatplan, dat in opmaak is. A21 - Federale coördinatie verstreken A22 - De juiste prijs A23 -Een betere solidariteit A24 - Alternatieve energie bevorderen A25 - Energiezuinig gebouwen 18

19. A22 - De juiste prijs Een strategie uitwerken die de juiste kostprijs waarborgt • Een werkgroep oprichten die belast zal worden met de uitwerking van de strategie die in de richting gaat van de internalisering van de externe sociale en milieukosten. 19

20. A25 - Zuinige gebouwen De investeringen steunen die bestemd zijn voor het verbeteren van de energieprestaties van gebouwen • Onderzoeken hoe het derde-investeerdersysteem naar de particulieren uitgebreid kunnen worden • Het derde-investeerdersysteem versterken: • Een specifieke kredietformule uitwerken die de economische belangen van de beide partijen het best in acht neemt • Een statuut voor de derde-investeerder uitwerken • Eventueel een garantiefonds opstarten • Onderzoeken hoe eventuele belastingverhogingen wegens grote investeringen die bijdragen tot energie-efficiëntie vermeden kunnen worden (o.a. verhoging van het kadastraal inkomen en van de onroerende voorheffing). 20

21. T6 – Vervoer • Als we zo blijven doorgaan, zijn we binnenkort niet meer mobiel. • Alle acties kaderen ook in het Nationaal Plan Duurzame Mobiliteit, dat in opmaak is. A26 - Aanbod openbaar vervoer verbeteren A27 - Informatie integreren A28 - Minder vervuiling A29 - Kostenberekening A30 - Anders verplaatsen 21

22. A30 - Anders verplaatsen • Het K.B. betreffende het vermelden van de CO2-uitstoot in reclame voor auto's wijzigen om een vermelding van het "energielabel" toe te voegen • De opdrachten van de Raad voor het Verbruik en van de FRDO uitbreiden ten gunste van een op verantwoord gedrag gerichte reclame met betrekking tot mobiliteit • Doelstellingen bepalen van de bedrijfsvervoerplannen en de beoogde ondernemingen, aan de ondernemingen vragen om de minst vervuilende vervoerwijzen en -middelen te promoten • Campagne van het BIVV over een meer verantwoord rijgedrag • Het aanleren van veiliger en milieuvriendelijker rijgedrag integreren in de rijopleiding. 22

23. Doe mee en reageer ! Voorstellen, reacties, suggesties, ideeën, kritische bedenkingen, commentaar, wijzigingen… zijn welkom op • www.plan2004.be of bij • Postbus 2004 - 1000 Brussel 1 23

24. Pour en savoir plus CRIOC - OIVO Rue des Chevaliers 18 1050 Bruxelles Tél 02/547.06.10 Sites WEB • www.oivo-crioc.org • www.observ.be • www.ecoconso.org