AMELİYAT ÖNCESİ UYGULAMALARDA KANITA DAYALI ÖNERİLER

1. AMELİYAT ÖNCESİ UYGULAMALARDA KANITA DAYALI ÖNERİLER Doç. Dr. Meryem YAVUZ Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği

2. Cerrahi İşlemler Cerrahi işlem vücut dengesinin bozulmasına neden olan bir travmadır, bütün sistemler bundan etkilenmektedir.

3. Cerrahi hemşireliği (Perioperatif hemşirelik) Ameliyat olacak hastanın • Ameliyat öncesi (preoperatif), • Ameliyat (intraoperatif) ve • Ameliyat sonrası (postoperatif) bakımını kapsayan hasta bakım uygulamalarını içermektedir.

4. Ameliyat Öncesi Evre: Cerrahi girişim kararı verildiğinde başlayan, hasta ameliyathaneye gönderilinceye kadar geçen süre.

5. Ameliyat Sırası Evre: Hastanın ameliyathaneye gelmesiyle başlayan, ayılma ya da yoğun bakım ünitesine nakledilmesine kadar geçen süre

6. Ameliyat Sonrası Evre: Hastanın ayılma odasına alınmasıyla başlayan ve hasta iyileşinceye kadar devam eden süreçtir.

7. Hemşire ameliyatın türü ve tipine bağlı olmaksızın hastanın ameliyata hazırlanmasında, ameliyat esnasında gözetimi sürdürmede, komplikasyonları önleme ve ameliyat sonrası bakımda önemli rol oynar.

8. Ameliyat Öncesi (Preoperatif) Hazırlık Ameliyat sonrası komplikasyonların önlenmesinde ameliyat öncesi dönemde uygulanan hazırlık ve bakım en etkili yöntemlerden biridir.

9. Ameliyat Öncesi (Preoperatif) Bakım Ameliyat öncesi hazırlık ve bakım: • Hastanın hastaneye giriş anından itibaren cerrahi müdahaleye kadar, Hastanın bireysel gereksinimlerine göre saptanan • Psikolojik ve • Fizyolojik hazırlıkları içermektedir.

10. Ameliyat Öncesi Temel Sağlık Değerlendirmesi

13. Roizen ve ark. “Öykü alma ve fiziksel muayenenin ameliyat öncesi izlemin halen en iyi noktası olduğunu /öykü ve fiziksel muayene dışındaki laboratuar testlerinin maliyet etkin olmadığını / yasal koruma sağlamadığını / hastalara zarar verebileceğini” belirtmişlerdir. • The relative roles of the history and physical examination, and laboratory testing in preoperative evaluation for outpatient surgery: the ‘Starling' curve of preoperative laboratory testing. Anesth Clin North Am 1987

14. Meneghini ve arkadaşları, (Amerikan Anestezistler Birliğinin Sınıflama Sistemini kullanarak) fiziksel durumu ASA 1 ve ASA 2 olan küçük cerrahi işlem yapılan çocukların kayıtlarını inceleyerek yaptıkları çalışmada; • The usefulness of routine preoperative laboratory tests for one-day surgery in healthy children. Paediatr Anaesth 1998

15. “Deneyimlerimize dayanarak ameliyat öncesi hastanın klinik olarak değerlendirmesinin rutin labaratuar testlerinden daha önemli olduğuna inanıyoruz. Labaratuar testleri klinik endikasyon olmadıkça kullanılmamalıdır. Bu uygulama bakımın kalitesi ve güvenliğini baskılamadan gereksiz maliyeti azaltır.” • The usefulness of routine preoperative laboratory tests for one-day surgery in healthy children. Paediatr Anaesth 1998

16. Joint Commission sınırlı bir ameliyat öncesi tanılama yapılmasını zorunlu tutmaktadır. • (American Society of Anesthesiologists Task Force on Sedation and Analgesia by Non- Anesthesiologists, 2001 [R])

17. Instıtute for Clinical Systems Improvement Health Care Guideline2008

19. Tıbbi Öykü • Cerrahi işlem için endikasyon • Alerji ve İntolerans • Bilinen Tıbbi Problemler • Cerrahi öykü • Travma (önemli) • Şu anki tedavileri( reçete, bitkisel ve diyet destekleri, ters etkili ilaçlar) • Cerrahi alan enfeksiyonları gelişimdeki risk faktörleri Preoperative Evaluation Institute for Clinical Systems ımprovement 2008

20. Anestezi • Bilinen Tıbbi Problemlerin Şuanki Durumu • Kardiyak Durum • Solunum Durumu • Fonksiyonel Durum • Homeostasis Durumu (Anormal Kanamanın Kişi veya Aile Öyküsü) • Anemi Olasılığı • Anestezi ile İlgili Kişi ve Aile Öyküsü • Sigara ve Alkol Öyküsü • Hamilelik Olasılığı Preoperative Evaluation Institute for Clinical Systems ımprovement 2008

21. Fiziksel Değerlendirme • Boy ve kilo • Temel yaşam bulguları- kan basıncı, nabız (oran ve düzeni), solunum • Kardiyak sistem • Solunum sistemi • Diğer ilgili muayeneler Preoperative Evaluation Institute for Clinical Systems ımprovement 2008

22. Kurumlarda hem yetişkinler hem de çocuklara yönelik ameliyat öncesisağlık tanılaması formları hazırlanmalıdır. (American Society of Anesthesiologists Task Force on Sedation and Analgesia by Non- Anesthesiologists, 2001 [R])

23. Hemşire hasta ile konuşarak kendi tanılama formunu hazırlamalıdır. • Bu, hem hemşirenin hastasını tanımasına hem de olası sorunların belirlenmesinde ve hemşirelik bakımında ve uygulamasında yardımcı olacaktır.

24. Ameliyat Öncesi Testler

27. Hastaya Uygulanan Rutin Tetkikler Ameliyat olmak üzere hastaneye gelen hastaların tümünde genel sağlık durumunun belirlenmesi için, rutin hale getirilmiş laboratuvar araştırmaları yapılmaktadır.

28. Ameliyat öncesi testler 40 yıl önce başlayıp günümüzde rutin tanılayıcı testleri kapsayacak şekilde genişlemiştir. Institute of Health Economics Report, 2007

29. Elektif cerrahi planlanmış hastalar için rutin ameliyat öncesi testler: • Kan Testleri • İdrar Testleri • EKG • Akciğer Filmini içermektedir. Institute of Health Economics Report, 2007

30. Son 20 yıldır planlanmış cerrahide rutin testler üzerine hazırlanmış birkaç tane health technical assessment (HTA) vardır. Institute of Health Economics Report, 2007

31. Amerikan Anestezistleri Birliği: Rutin ameliyat öncesi testler hastanın anestezist tarafından değerlendirilme sürecine yönelik önemli katkı sağlamamaktadır. Practice Advisory for Preanesthesia Evaluation A report by the American Society of Anesthesiologists Task Force on Preanesthesia Evaluation, Anesthesiology 2002

32. Amerikan Anestezistleri Birliği (ASA) rutin preoperatif labaratuar ve tanı araştırmalarına yönelik; hastaların anestezi öncesi değerlendirmede gerekli labaratuar veya tanılayıcı araştırmalar ( homoglobin, potasyum, göğüs filmi, EKG) özel bir endikasyon olmadıkça rutin değildir. Practice Advisory for Preanesthesia Evaluation A report by the American Society of Anesthesiologists Task Force on Preanesthesia Evaluation, Anesthesiology 2002

34. National Collaborating Centre for Acute Care , Preoperative Tests, 2003

35. National Collaborating Centre for Acute Care , Preoperative Tests, 2003

36. National Collaborating Centre for Acute Care , Preoperative Tests, 2003

37. National Collaborating Centre for Acute Care , Preoperative Tests, 2003

38. National Collaborating Centre for Acute Care , Preoperative Tests, 2003

39. National Collaborating Centre for Acute Care , Preoperative Tests, 2003

40. National Collaborating Centre for Acute Care , Preoperative Tests, 2003

41. National Collaborating Centre for Acute Care , Preoperative Tests, 2003

42. National Collaborating Centre for Acute Care , Preoperative Tests, 2003

43. 1 Derece Cerrahi 2 Derece Cerrahi

44. 3 Derece Cerrahi 4 Derece Cerrahi

45. Nöroşirurji Kardiyovasküler cerrahi

46. İsveç Sağlık Bakımında Teknoloji Değerlendirme Konseyi Çalışma Sonuçları Araştırmaların çoğu hastanın muayene ve hikayesi ile gerektiğinde ameliyat öncesi testleri desteklemektedir. Swedish Council of Technology Assessment in Health Care (SBU) Institute of Health Economics Report, 2007

47. Anormal bulguların prevalansı %2’dir • Anormal bulguların %70’i yanlış- pozitif bulgudur Institute of Health Economics Report, 2007

48. İncelenen olguların %60’ında cerrahi işlem sırasında anormallikler saptanmış • İstenen testlerin %70’i uygulanmamış • Geçtiğimiz yıl boyunca yapılan ameliyat öncesi testlerin %47’si gereksiz tekrarlanmış Institute of Health Economics Report, 2007

49. Sağlık kaynak tasarrufu için: • Testleri deneyimli personelin istemesi, • Ameliyattan bir önceki gün testlerin yapılması • Testlerde gereksiz tekrarlardan kaçınılması. Institute of Health Economics Report, 2007

50. Ameliyat Öncesi Aç Kalma