Osmanlı’nın Son Dönemi Prof. Dr. Turgut Göksu

1. Osmanlı’nın Son DönemiProf. Dr. Turgut Göksu

2. Batılılaşma ve Sened-i İttifak 1699 Karlofça (Avusturya, Venedik, Lehistan 1718 Pasarofça (Avusturya, Venedik 1718 Vezir-i Azam Nevşehirli İbrahim Paşa III. Ahmet Batıya yetişmemizin lüzumu 1789 III. Selim Nizam-ı Cedit 1808 II.Mahmut 1808 Sened-i İttifak (Ayanın hak ve görevleri, güvenliği/korunması) 1826 Yeniçerinin kaldırılması Asakir-i Mansure-i Muhammediye Batılılaşmanın merkezi hükümete kayması Tıbbiye, 1838 Maliye Nezareti, 1834 Harbiye, polis teşkilatı!, posta teşkilatı! Turgut Göksu

3. Tanzimat 1839 Gülhane Hattı Hümayunu (Tanzimat Fermanı) Müslimler ile gayrı Müslimler kanun önünde eşit Çok hukukluluktan eşit vatandaşlığa (Milliyetçiliğe karşı tedbir mi?) Bürokrasiye güvence Gayrı müğsl,imlere ticari garanti (İngilizler de dahil Yabancıların Osmanlı içişlerine daha fazla karışması 1856 Islahat Fermanı (Tanzimat’ı tekrar) Dış müdahaleyi artırdı, Milliyetçiliği artırdı, dağılmayı körükledi (1840 Posta Nezareti, 1845 Polis Teşkilatı, 1859 Mekteb-i Mülkiye) Turgut Göksu

4. Genç Osmanlılar ve Anayasacılık 1860’lar sivil ve askeri bürokrasi, yazarlar Milli devlete doğru gidişin temeli, ancak milliyetçi değil İslamcı ve Batıcılık bir arada Padişahın yetkilerini sınırlamaya yönelik bir anayasa çabası Mücadele padişahla münevverler arasında Toplumsal tabanı yok II. Abdülhamit ve 1876 Kanun-i Esasi Meşruti monarşi, parlamenter monarşi Anayasayı askıya alma Turgut Göksu

5. Genç Türkler (Jön Türkler, jeveneTurqvie) ve İttihat ve Terakki • Toplumsal değil siyasi bir hareket • Padişaha karşı • 31 Mart Vakasıyla (1908) Abdülhamit tahttan indirildi • İTC kontrolü ele aldı • 1912 Balkan Savaşı mağlubiyetiyle İTC iktidarı ele aldı • 1918 1. Dünya Savaşı mağlubiyetiyle de Osmanlı’yı tarihe gömerek siyasal hayattan silindi, liderler ülke dışına gitti • Jön Türkler; • Türk milliyetçiliği kavramını getirdiler • Osmanlı siyasi hayatına parti kavramını getirdiler • Askerler (öğrenci, subay) arasında siyasi, laik örgütlenmeyi getirdiler • 1908’de din ve siyaset ayırımının ilk tohumları atıldı Turgut Göksu

6. Batılılaşmanın Sonuçları Batılılaşma İmparatorluğun çöküşünü durduramadı, tersine hızlandırdı Özellikle Müslüman olmayanların ayrılmasını hızlandırdı Milliyetçiliği geliştirdi Devleti Batıya daha da bağımlı hale getirdi İngiliz, Fransız, Rus, Alman etkisi (özellikle veziri azamlar) Yenilikçi düşüncelerin ortaya çıkası Devrimci bir kadro ortaya çıkardı Batı hayranlığı Batılılaşmanın her meseleyi çözeceği inancı Turgut Göksu

7. Cumhuriyet’e Devredilen Birikim Siyasi Birikim Dine dayalı anayasal monarşi Yabancıların denetiminde bir devlet Milliyetçi akımlarla parçalanmış bir siyasi hayat Padişah ve adamlarından oluşan siyasi bir güç İktisadi Birikim Çok az gelişmiş bir sanayi Gayrı Müslimlerin ve yabancıların elinde bir ticaret ve sanayi Kapitülasyonlar Duyun-u Umumiye, devlet içinde devlet Turgut Göksu

8. Cumhuriyet’e Devredilen Birikim Sosyal Birikim Yönetici sınıf: Sivil ve askeri bürokrasi Asker yenilikçi ve devrimci Ayan, eşraf, tüccar ve imalatçı: Bazen yöneticilere karşı çıkmış ama başarısız olmuş bir sınıf Alt sınıf: Köylü, işçi vb grup Turgut Göksu

9. Cumhuriyet’e Devredilen Birikim Kültürel Birikim Osmanlıca, karma bir dil Dina dayalı bir kültür Herkes kendi kültürünü yaşıyor Seçkin kültürü ve halk kültürü İslam dini aydınlar arasında önemini yitirdi İdeolojik Birikim Devletin temel yapısal özelliklerine tepki Milliyetçi düşünce ve Türk milliyetçiliği Parlamenter anayasacı bir düşünce Milli bağımsızlık Turgut Göksu