390 likes | 735 Views
R ationeel E nergie G ebruik binnen Sociale Huisvesting. Kurt Herregodts architect Afdeling PROJECTEN Vlaamse Huisvestingsmaatschappij 2 1 -02-2005 CRB. Vlaamse Huisvestingsmaatschappij. Bouwen van sociale koop- en huurwoningen door 115 SHM’s 135.000 huurwoningen
E N D
Rationeel Energie Gebruikbinnen Sociale Huisvesting Kurt Herregodts architect Afdeling PROJECTEN Vlaamse Huisvestingsmaatschappij 21-02-2005 CRB
Vlaamse Huisvestingsmaatschappij • Bouwen van sociale koop- en huurwoningen • door 115 SHM’s • 135.000 huurwoningen • (300.000 huurders) • 110.000 koopwoningen • GROOTSTE BOUWHEER in VLAANDEREN • Toekennen van sociale leningen • door 12 SKV’s
Rationeel Energie Gebruik Rationeel ? • Doorsnee Vlaming rationeel = wat hij wil betalen voor een bepaald comfortniveau • Doorsnee sociale huurder rationeel = wat hij kan betalen voor een minimum aan comfort (energie kosten achterstallen in betaling huur )
Rationeel Energie Gebruik Rationeel ? • Proportioneel neemt het verbruik toe met betere energetische prestaties van de woning K 140 : woning deels verwarmd K 45 : volledige woning verwarmd comfort wordt meer sociaal naarmate K
Verbruik : geschat /gemeten K140 K45
Rationeel Energie Gebruik • Rationeel ? • Evolutie in de tijd volgens inkomen, gezinssamenstelling,… • Woningbezetting
Woningbezetting partimonium • Middelgrote woningen zijn onderbezet • Hoger verbruik / persoon
VHM en REG • Energiezuinig bouwen en renoveren is een sociale plicht • Meer dan 20 jaar REG • Open voor innovatie (nieuwe technieken, voorbeeldprojecten,…) • Samenwerkingsverbanden met shm’s, onderzoeks- en onderwijsinstellingen, bouwpartners,… regionaal, nationaal, europees
20 jaar REG-ervaring • Jaren 70 : energiecrisissen • Stookosten zware financiële last minder verwarmen weinig comfort / schimmel condens / sociale aspecten • Eind jaren 70 : isolerende beglazing • 1981 NMH : K70 + vermijden koudebruggen • 1992 VID : K55 + Umax • 1994 VHM : ventilatienorm toe te passen
20 jaar REG-ervaring • 2001 : ABC2001 • Administratief bestek • Beschrijvend lastenboek • Concept en ontwerp regels • K45 + Umax • Geen koudebruggen • HR-verwarming (lage temperatuur) • Alternatieve energie en systemen • 2006 : VL EP 100 VHM EP 90 ?
REG-Filosofie • Stem REG steeds af op gebruiker • Beperk energiebehoefte • Gebruik lokaal beschikbare primaire en hernieuwbare energie • Zet energie om met een zo klein mogelijk verlies • Controleer en stuur zo nodig bij 6) Begeleid huurder 7) Deel ervaringen mee
De “gemiddelde” huurder • Gezinsinkomen : 1.150 €/maand (…2.800) • Gezinssamenstelling : 2,2 personen (1..8..?) • Leeftijd : ? (0…100…) • Huur : 200 €/maand (50…500) • Uiteenlopende bevolkingslagen, opleidingsniveau’s,… • Vele nationaliteiten, culturen,… OPDRACHT VHM bouwen voor de “gemiddelde” huurder !
1 – Compactheid (V/O) • Bouwkost als compactheid sociale woningen = compacte woningen • Energieverlies als compactheid appartementsgebouw > rijwoning > hoekwoning > alleenstaande woning • Energie-inhoud als compactheid energie-inhoud = energie in materialen, transport, bouw,…
2 - Thermische isolatie • Energieverliezen als isolatie
1+2 – Globaal isolatiepeil K Evolutie globaal isolatiepeil K : 1981 – NMH : K70 1992 – VID : K55 2001 – VHM : K45 2005 – gem K40 2006 – EPR : K45 K45
3 - Koudebruggen Verhoogde warmteverliezen, risico op condens en schimmel. Evaluatie en bijsturing d.m.v. simulatie
4 - Ventilatie • energieverbruik als ventilatie • minimale ventilatie noodzakelijk voor gezond binnenklimaat en veilige werking technische installaties • 1994 : Ventilatienorm verplicht toe te passen bij nieuwbouw en belangrijke renovaties ; roosters bij raamrenovatie condens en schimmelproblemen • luchtdicht bouwen (meer aandacht in toekomst) • warmteterugwinning (balansventilatie met warmtewisselaar) • info-sessies voor ontwerpers sociale woningbouw (250 p)
5 - Verwarmingssystemen Betere isolatiegraad + gecontroleerde ventilatie aangepaste verwarmingssytemen • lage temperatuur (straling ipv convectie) • condensatietechniek (+ premies) • correcte dimensionering + uitvoering • oplevering en monitoring • betrouwbare regel- en meetapparatuur • kleinere verwarmingsvermogens • huidige cv-ketels : te hoog vermogen • collectieve verwarmingsinstallatie • intelligente circulatoren • leidingen optimaliseren (tracé, diameter, isolatie,…)
6 – Sanitair warm water • Energetisch voor verbetering vatbaar • Doorstroomtechniek : grote vermogens • Opslag : stilstandsverliezen • Distributieverliezen (+ legionella preventie) • Mogelijke verbeteringen • Zonneboilers (premies) • Terugwinning warmte ventilatielucht (premies) • Productie nabij aftappunt • Waterbesparende sanitaire toestellen
7 – Energie v/d Zon • PASSIEF oriëntatie, beglazing, zonwering,… • te verwarmen ruimtes open stellen aan zon met aandacht voor oververhitting • daglichttoetreding in alle lokalen • duurzame-energie-ontwerpen stimuleren • leren uit problematiek passiefhuizen
7 – Energie v/d Zon ACTIEF - zonneboilers sww • circa 1000 sociale woningen (90 projecten) • ¾ collectieve systemen • groot succes o.m. door premies - warmtepompen / koude-warmte-opslag + zomerkoeling • techniek beschikbaar (kantoren) • toepassing in sociale woningbouw in overweging
8 – Andere energievormen • WKK of cogeneratie (elektriciteit en warmte) • Collectieve verwarming • Enkele projecten operationeel • Subsidie + technische ondersteuning + opvolging noodzakelijk • Wijkverwarming (toekomst ?) • Gebruik afvalwarmte (verbrandingsovens, industrie,…) • Subsidie
Bestaand patrimonium Enormpotentieel aanenergie(CO²)besparing • primaire energie (energie-voorraden) • broeikasgassen (Kyoto – meer dan actueel) Zware renovatie appartementsgebouwen : • globale thermische renovatie (isolatie + installaties) • voldoen aan comfort- en veiligheidsnormen • oplossing uiteenlopende problemen : • binnenklimaat (comfort, condens, schimmel, lucht- en lichtkwaliteit, akoestiek,…) • technische installaties (verwarming, ventilatie, sanitair, elektriciteit, liften,…) • stabiliteit, betonrot, estetiek
Bestaand patrimonium Problematiek zware renovatie • haalbaarheid technisch / financieel • herhuisvesting bewoners • complex bouwproces
Bestaand patrimonium • Lichte (niet-structurele) renovatie • Partiële thermische renovatie (dak, beglazing) • Vervanging ketels, regeling, sww-productie • Ventilatievoorzieningen • Vernieuwen elektrische installatie Eengezinswoningen
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw ECOLOGISCH evenwicht mens woning omgeving DUURZAAM noden invullen zonder enige hypotheek te leggen op de huidige en de komende generaties
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw C2001 : Concept en ontwerp richtlijnen VHM Anders bouwen • visie en doelstellingen • hiërarchie van maatregelen nul-energie woning in een afgelegen oord is niet duurzaam. C2005 in voorbereiding : accent op EDSW en afgestemd op referentie-bestek (sociale) woningbouw B2005
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw Voorbeeldprojecten Subsidie meerkost (30%) door Vlaams gewest Algemene kenmerken (energie) • < K30 • Lage temperatuur verwarming • Mechanische ventilatie met warmteterugwinning • Zonneboilers • Zonnetoetreding + zonwering • Monitoring
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw Enkele projecten Nieuwbouw 16 koopwoningen te Lillo (Heusden-Zolder) Toepassing van Best Beschikbare Techniek (lage temperatuurverwarming, condensatieketel, mechanische ventilatie met warmteterugwinning, zonneboiler, zonlichttoetreding, zonnewering,…) In gebruik. Vervanging 13 huurwoningen te Zoerle-Parwijs (Westerlo) Experimentele toepassingen (bodemopslag van warmte uit asfaltcollector en zonneboilers, PV, voorverwarming ventilatielucht via serres, grondbuis voor temperatuurstabilisatie ventilatielucht,…) Fase afwerking. Renovatie 60 appartementen te Wezembeek-Oppem Tweede leven voor problematisch appartementsgebouw (sociale veiligheid en levenslang wonen, collectieve ventilatie met warmteterugwinning via platenwisselaar, warmtewiel en heat-pipe,…) In uitvoering.
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw i.s.m. CeDuBo (Heusden-Zolder) project : “De Schacht” • 34 woningen (gemengd koop / huur) • K30 woningen (2 passiefhuizen als optie) • collectief verwarmd dmv WKK + condensatie-techniek (onderzoek toepassing µ-turbine op afvalgas) • collectieve zonneboiler voor sww • vraag gestuurde ventilatie in overweging
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw • Meer dan ‘energie’ alleen - water - materialen - afval - toegankelijkheid - aanpasbaar en levenslang wonen,… • Openstelling projecten voor breed publiek • Bewonersondersteuning • Opvolging en bewonerservaringen
Besluit REG sociale verplichting SOCIALE HUISVESTING voorbeeldfunctie REG + complexer www.vhm.be of 02/505.45.45 vraagstelling