Fizik Dersi Performans Ödevi

1. FizikDersiPerformansÖdevi Hazırlayan:Ahmetfurkanhatİpoğlu Öğretmen:alİ Kemal alemdaroğlu

2. Madde • Maddeninhalleri, katı, sıvı, gazveplazmaolmaküzeredörttanedir. Gündelikhayattamaddelergenelolarakkatı, sıvıya da gazhalindebulunur, ancakDünyadışında, evrendekimaddenin %99'u plazma (iyonlaşmışgaz) halindedir. Madde, istenildiğindeortamşartlarıelverişli hale getirilerekbirhaldendiğerinedönüştürülebilir.

3. Katı • Maddeninkatıhalibelirlibirşeklevehacmesahiptir. Katı maddeyioluşturan atom vemolekülleryokdenecekkadarazdır. Atom vemoleküllerarasındabirdüzenlilikvardır.Atomlartitreşimhareketiyaparlar.Maddenin en düzenlihalidir.

4. Sıvı • Maddeninsıvıhali, belirlibirşeklesahipdeğildir. Sıvılarakışkanolduklarındanbulunduklarıkabınşeklinialır. Sıvıhalde atom veyamoleküllerkatılardandahadüzensizoluptaneciklerarasıboşluklarkatılardandahafazladıramasıkıştırlamazlar. Birazcıkdüzensizhareketvardır.Ayrıcabulunduklarıkabınşeklinialırlarvebirhaldenbaşkabir hale girebilirler.

5. Gaz • Atom veyamoleküllerinarasındaboşlukların en çokolduğuhaldir. Gaztanecikleriarasındaboşlukfazlaolduğundagazlarsıkıştırılabilirler. Gaztanecikleridüzensizolarakhareketederler. Bu hareketlerisırasındagazmolekülleribirbiriilehomojenolarakkarışabilirler. Bunlarınyayılmalarıhissedilebilirveyagözletakipedilebilir. Birodayadamlatılanbirkolonyanınkokusukısasüredehissedilirken, birsigaradumanınınyayılması da gözletakipedilebilir·Konulduklarıkabıdolduracakşekildegenleşerekkabınşeklinivehacminialırlar. Gazlarmaddenin en düzensizhalidirvesadecegazlar (taneciklerarasındakiboşlukfazlaolduğuiçin) sıkıştırılabilmeözelliğinesahiptir.

6. Plazma • Gazhalindekimaddeyeenerjivermeyedevamedersek, atomlarındışkabuklarındakielektronlaratomdanayrılmayabaşlar. Bu durumdamadde, artıveeksiyüklüparçacıklardanoluşanyüksekenerjilibirgazhalinegelir. Artıveeksiyükler, birbirleriniçekmelerinerağmen, birleşereknötrbir atom oluşturamazlarçünküparçacıklarınkinetikenerjileri, aralarındakielektrostatikbağenerjisindenfazladır. Güneşvediğeryıldızlar (nötronyıldızlarıhariç) tamamenplazmahalindedir. Plazmahalineuzayboşluğunda da bolcarastlanır. Uzaydakiplazmaçokdahasoğukolmasınarağmen, çokseyreltikolduğuiçinbirleşereknötratomlaroluşturmaihtimalidüşüktür. Gazlardanörnekler;hava,doğalgaz,likitgaz,seragazlarıvb.gibidir.

7. Su Örneği • Birmaddefarklısıcaklıkvebasınçşartlarındaüçhalde de bulunabilir. Örneğin, safsu, H2O ileformüleedilir.- Katı haldebuz, - Sıvıhaldesu, - VeGazhalindesubuharı, şeklindebulunur.

8. Maddeninbazıözellikleri • BuharbasıncıBirsıvınınbuharınınsıvıyüzeyineyapışmışolduğubasıncasıvı-buharbasıncıdenir. Buharbasıncıileilgilibazıkoşullarşöyledir.- Sıcaklıkarttıkçabuharbasıncıartar. - Aynıortamdabuharbasıncıyüksekolansıvılarınbuharlaşmasıkolayolacağındankaynamanoktalarıdüşükolur. - Buharbasıncıyüksakolansıvımoleküllerininmoleküllerarasıçekimkuvvetizayıftır. - Birsıvıiçindekatıçözündüğündebuharlaşmayıazaltacağındanbuharbasıncını da düşürür. Buharbasıncındakidüşmeçözünenmaddemiktarıyladoğruorantılıdır. 

9. Genleşme • Isınanmaddelerinyüzeyveyahacimlerindekiartışagenleşmedenir. Katı vesıvılarıngenleşmekatsayılarıfaklıolduğundanbumaddeleringenleşmemiktarlarıayırtediciözelliktir. Fakatgazlarıntümünde 1 ºC artışıiçingenleşme 1/273 katolduğundangenleşmegazlariçinayırtediciözellikdeğildir.Yanigazlarkatıvesıvılardanbağımsız, dahaçokgenleşirgenleşmegazlardaçokfazlaolur.

10. EsneklikveÇözünürlük • Esneklik: Yalnızcakatılariçinayırtedicibirözelliktir. Sıvıvegazlarınesnekliğisözkonusudeğildir. • Çözünürlük:Aynışartlardabirçözücününbirimhacmindeçözünebilenmaddeninmaksimummiktarına o maddeninçözünürlüğüdenir. Çözünürlük her üçhaliçinayırtedicibirözelliktir.

11. Hal değişimi • Katı eriyereksıvıya, süblimleşerekgazadönüşür. Sıvıbuharlaşarakgaza, donarakkatıyadönüşür. Gazyoğunlaşaraksıvıya, depozisyonileisekatıyadönüşür. Plazmaisekinetikenerjisiarttırılarakyaniısıtılaraksırasıylaöncesıvıyaardından da gazadönüşür. Gazhalindensonradahafazlaısıtıldığıtakdirdeiyonlaşmaya, elektronkaybederek (+) yanipozitifyüklenmeyebaşlar.