Ustrój sądów administracyjnych

1. Ustrój sądów administracyjnych

2. I. Wiadomości ogólne1. Źródła prawa • Konstytucja RP • Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (p.u.s.a.) • Rozporządzenia Prezydenta RP • Uchwała Zgromadzenia Ogólnego NSA z 9.2.2004 w sprawie regulaminu wewnętrznego urzędowania NSA

3. I. Wiadomości ogólne2. Sądy administracyjne w systemie sądów polskich • XX-lecie międzywojenne: Najwyższy Trybunał Administracyjny Trybunał Kompetencyjny Inwalidzki Sąd Administracyjny i sądy ubezpieczeń społecznych • 1980-2003: jednoinstancyjne sądownictwo administracyjne utworzenie Naczelnego Sądu Administracyjnego (wraz z ośrodkami zamiejscowymi) • od 2004: Dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne

4. I. Wiadomości ogólne2. Sądy administracyjne w systemie sądów polskich • art. 175 ust. 1 KRP   Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. • art. 184 KRP Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie określonym w ustawie, kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej. • art. 2 p.u.s.a. Sądy administracyjne = NSA + wojewódzkie sądy administracyjne

5. I. Wiadomości ogólne2. Sądy administracyjne w systemie sądów polskich Oddzielny pion sądownictwa!

6. II. Naczelny Sąd Administracyjny1. Właściwość • Art. 3 § 2 p.u.s.a. • Naczelny Sąd Administracyjny sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie orzekania w trybie określonym ustawami, a w szczególności • rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów • podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne • rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy innych ustaw. • Sąd dyscyplinarny dla sędziów sądów admintracyjnych • Art. 15 § 1 p.p.s.a.

7. II. Naczelny Sąd Administracyjny1. Skład • Art. 30 p.p.s.a. W skład Naczelnego Sądu Administracyjnego wchodzą: Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, wiceprezesi oraz sędziowie • PREZES • Powoływany przez Prezydenta spośród 2 kandydatów przedstawionych przez ZOS NSS • Kadencja: 6 lat • WICEPREZESI • Powoływani przez Prezydenta na wniosek Prezesa NSA za zgodą ZOS NSA • Stoją na czele Izb

8. II. Naczelny Sąd Administracyjny2. Struktura (39-40 p.u.s.a.)

9. II. Naczelny Sąd Administracyjny3. Organy (31 i nast. p.u.s.a.) • Prezes NSA • Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA • Kolegium NSA

10. II. Naczelny Sąd Administracyjny3.1 Prezes NSA • Stoi na czele NSA • Kieruje pracami NSA • Reprezentuje je na zewnątrz • Nadzór w zakresie administracji sądowej • Występuje o podjęcie uchwały „abstrakcyjnej”

11. II. Naczelny Sąd Administracyjny3.2 Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA • Skład: sędziowie NSA • Przewodniczy Prezes NSA • Co najmniej raz do roku • Uchwały: bezwzględna większość przy obecności co najmniej ½ członków • Kompetencje: art. 46 p.u.s.a.

12. II. Naczelny Sąd Administracyjny3.3 Kolegium NSA • Przewodniczy Prezes NSA • 3 letnia kadencja • Kompetencje: art. 47 p.u.s.a.

13. II. Naczelny Sąd Administracyjny4. Sąd dyscyplinarny • Dla sędziów NSA i wsa • I instancja – 3 sędziów • II instancja – 7 sędziów • Rzecznik Dyscyplinarny wybierany przez Kolegium NSA

14. III. Wojewódzkie sądy administracyjne1. Wiadomości ogólne • Art. 3 § 1 p.u.s.a. Sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych rozpoznają, w pierwszej instancji, wojewódzkie sądy administracyjne • Tworzone rozporządzeniem Prezydenta na wniosek Prezesa NSA dla obszaru jednego lub więcej województw • Obecnie: 16 • Właściwość ustalana wg siedziby organu, ale są wyjątki! (13 § 2 p.p.s.a.)

15. Skład: Prezes WSA, wiceprezes(i), sędziowie III. Wojewódzkie sądy administracyjne2. Skład i struktura

16. III. Wojewódzkie sądy administracyjne3. Organy • Prezes WSA • Zgromadzenie ogólne sędziów wsa • Kolegium WSA

17. IV. Sędziowie sądów administracyjnych1. Wiadomości ogólne • Niezawiśli, podlegają tylko Konstytucji i ustawom Gwarancje niezawisłości: Konst. Art. 180-181 • Powoływani przez Prezydenta na wniosek KRS (zgoda na przedstawienie kandydata: ZO NSA + opinia odpowiedniego Kolegium) • na stanowisko sędziego NSA lub sędziego WSA z wyznaczenie miejsca służbowego • Wymagania art. 6 i 7 p.u.s.a. • Możliwa delegacja przez Prezesa NSA lub Ministra Sprawiedliwości

18. IV. Sędziowie sądów administracyjnych2. Wyznaczanie sędziów w WSA • Zasada: wyznacza przewodniczący • Wyjątek: losowanie • Sprawa przekazana do ponownego rozpoznania • Wznowienie postępowania • Wyłączenie sędziego • Uzasadniony wniosek sędziego sprawozdawcy (regul.wewn.urzęd.WSA)

19. V. Inni pracownicy sądów • (asesorzy sądowi) • referendarze • Asystenci sędziów • Inni urzędnicy (obsługa administracyjna i techniczna)

20. VI. Orzecznictwo • Orzecznictwo NSA i wsa (tzw. żółte orzecznictwo) • Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego • Baza orzeczeń http://orzeczenia.nsa.gov.pl/