dr hab. Jerzy Supernat Instytut Nauk Administracyjnych Uniwersytet Wrocławski

1. Pojęcia decydowania i decyzji dr hab. Jerzy SupernatInstytut Nauk AdministracyjnychUniwersytet Wrocławski

2. Pojęcia decydowania i decyzji Genus proximum wybieranie / wybór Jan Zieleniewski (1901-1973): Wybieranie jest to dawanie z jakie-goś względu pierwszeństwa jednemu elementowi zbioru przed innymi. dr hab. Jerzy Supernat

3. Pojęcia decydowania i decyzji • Jan Zieleniewski: • Decydowanie jest to dokonywanie nielosowego wyboru w działaniu. • Differentia specifica: • (wybieranie) nielosowe • (wybieranie) w działaniu dr hab. Jerzy Supernat

4. Pojęcia decydowania i decyzji Juliusz Słowacki, Balladyna (…) KIRKOR do Wdowy Słuchajcie, matko! Na świat wyjechałem Szukać ubogiej i cnotliwej żony; Dalej nie jadę, bo tu napotkałem Cudowne bóstwa! … KIRKOR do siebie Jaki wybór trudny! Starsza jak śniegi – u tej warkocz cudny, Niby listkami brzoza przyodziana; dr hab. Jerzy Supernat

5. Pojęcia decydowania i decyzji Ta z alabastrów – a ta zaś różana – Ta ma pod rzęsą węgle – ta fijołki – Ta jako złote na zorzy aniołki, A ta zaś jako noc biała nad rankiem. Więc jednej mężem – drugiej być kochankiem; Więc obie kochać, a jedną zaślubić? Lecz którą kochać? Którą tylko lubić?... Niech się przynajmniej z ust różanych dowiem Która mnie kocha?... do dziewic Moje smugłe łanie, Czy mnie kochacie? … dr hab. Jerzy Supernat

6. Pojęcia decydowania i decyzji KIRKOR Któraż z was, dziewice, Będzie mię więcej kochała po ślubie? Jak będzie kochać? lubić, co ja lubię? Jak mi rozchmurzać gniewu nawałnice? … KIRKOR Ach, nie wiem, której oddać rękę lewą Jako szwagierce – a której z pierścionkiem. O! gdybym ujrzał tę gwiazdę przedsterną, Co wiodła króla do Dzieciątka żłobu! Serce mam jedno, a ciągnie do obu. … dr hab. Jerzy Supernat

7. Pojęcia decydowania i decyzji KIRKOR Oślepionego chyba losu ręce Wskażą mi żonę… SKIERKA śpiewa do ucha Wdowy Matko, w lesie są maliny, Niechaj idą w las dziewczyny, Która więcej malin zbierze, Tę za żonę pan wybierze. … KIRKOR Wyborna rada… O! złota prostoto! (…) dr hab. Jerzy Supernat

8. Pojęcia decydowania i decyzji Decyzja jest to akt świadomego i nielosowego wyboru jednego z rozpoznanych i uznanych za dopuszczalne kierunków przyszłego działania. dr hab. Jerzy Supernat

9. Pojęcia decydowania i decyzji Jan Zieleniewski: Działanie jest to dowolne zachowanie się, zmie-rzające do osiągnięcia celu, które może polegać na wykonaniu czegoś lub wstrzymaniu się od cze-goś. dr hab. Jerzy Supernat

10. Pojęcia decydowania i decyzji Stanisław Ehrlich (1907-1997) podkreśla, że nie istnieje wyłączna aktywność i wyłączna bezczyn-ność człowieka: Człowiek zawsze gdy coś robi, jednocześnie cze-goś innego nie robi, i w ten sposób także wpływa na rzeczywistość. Nie wycinając lasów na stokach gór, człowiek przeciwdziała erozji gleby. dr hab. Jerzy Supernat

11. Pojęcia decydowania i decyzji Jeden z toposów prawniczych mówi: Et non facere facere est – Powstrzymywanie się od działania jest działaniem. dr hab. Jerzy Supernat

12. Pojęcia decydowania i decyzji W decydowaniu chodzi o przyszłe działanie ! Nie możemy niestety podjąć decyzji o tym, co będziemy robili wczoraj (sic !) wieczorem. dr hab. Jerzy Supernat

13. Pojęcia decydowania i decyzji Angielski ekonomista i teoretyk decyzjiGeorge L. S. Shackle(1903-1992): Podmiot może wybrać swoje stano-wisko w przestrzeni, ale nie może go obrać w czasie. dr hab. Jerzy Supernat

14. Pojęcia decydowania i decyzji Guy de Maupassant, Spóźniony żal, przekł. R. Czekańska-Heymanowa (…) Pokojówka odeszła, a Saval w zdenerwowaniu zaczął chodzić wielkimi krokami po salonie. Jednak nie czuł się zakłopotany. Zapyta ją po prostu, tak jak gdyby prosił o jakiś przepis kuchenny. Przecież ma sześćdziesiąt dwa lata! Otworzyły się drzwi i weszła ona. Była to teraz duża, otyła ko-bieta o pełnych policzkach i donośnym śmiechu. Miała ręce sztywno wyciągnięte do tyłu, zawinięte rękawy odsłaniały ramiona powalane syropem. Spytała niespokojna: - Co panu jest? Czy pan nie chory? - Nie, droga pani, ale chciałem panią zapytać o coś, co jest dla mnie bardzo ważne i co mnie ogromnie dręczy. Czy odpowie mi pani szczerze? dr hab. Jerzy Supernat

15. Pojęcia decydowania i decyzji Uśmiechnęła się. - Jestem zawsze szczera. Mów pan. - A więc pokochałem panią pierwszego dnia, gdy panią ujrza-łem. Czy pani się tego domyślała? Odpowiedziała śmiejąc się, a w jej głosie zadźwięczało echo dawnych lat: - Ależ, niedołęgo, wiedziałam o tym od pierwszego dnia! Saval zadrżał i wyjąkał: - Wiedziała pani?... A więc… Umilkł. - Więc co? – zapytała. - Więc co pani myślała?... Co byłaby mi pani odpowiedzia-ła?... Zaśmiała się jeszcze głośniej. Krople syropu ciekły jej po pal-cach i spadały na podłogę. - Co? Ależ pan mnie o nic nie pytał. To nie ja powinnam była się panu oświadczać. dr hab. Jerzy Supernat

16. Pojęcia decydowania i decyzji Posunął się o krok bliżej. - Niech mi pani powie… Niech mi pani powie… Czy pamięta pani ów dzień, kiedy to Sandres (mąż rozmówczyni - JS) zasnął po śniadaniu na trawie… a my we dwoje poszliśmy razem tam, aż do zakrętu?... Czekał. Przestała się śmiać i patrząc mu w oczy: - Ależ oczywiście – odpowiedziała – pamiętam. - A więc wtedy… gdybym był bardziej śmiały… co by pani zro-biła? Uśmiechnęła się jak kobieta, która niczego nie żałuje, i odpo-wiedziała szczerze, głosem lekko zabarwionym ironią: - Byłabym uległa, mój drogi. Po czym odwróciła się na pięcie i uciekła do konfitur. Saval wyszedł na ulicę złamany jak po ciężkiej porażce. Biegł pod deszczem wielkimi krokami, prosto przed siebie; skierował się ku rzece, nie wiedząc, dokąd idzie. Gdy znalazł się na brzegu, skręcił w prawo dr hab. Jerzy Supernat

17. Pojęcia decydowania i decyzji i poszedł wzdłuż rzeki. Szedł długo, jakby kie-rowany instynktem. Jego ubranie ociekało wodą, ze zmiętego kapelusza, rozmokłego jak gałgan, kapało jak z dachu. Szedł ciągle na-przód, ciągle przed siebie. Wreszcie znalazł się na miejscu, gdzie niegdyś jedli śniadanie, w tym dalekim dniu, o którym wspomnienie szarpało mu serce. Wtedy usiadł pod nagimi drzewami i zapłakał. dr hab. Jerzy Supernat

18. Pojęcia decydowania i decyzji Twenty years from now you will be more disappointed by the things that you didn’t do than by the ones you did do. So throw off the bowlines. Sail away from the safe harbour. Catch the trade winds in your sails. Explore. Dream. Discover. Mark Twain In any moment of decision the best thing you can do is the right thing, the next best thing is the wrong thing, and the worst thing is nothing. Theodore Roosevelt Be willing to make decisions. That’s the most important quality in a good leader. Don’t fall victim to what I call „ready – aim – aim – aim syndrome”. You must be willing to fire. George S. Patton dr hab. Jerzy Supernat

19. Pojęcia decydowania i decyzji Najbardziej doniosłą kategorią decyzji dla praktyki i teorii zarządzania są decyzje kierownicze. • Differentia specifica: • są związane z realizacją podstawowych funkcji kierowniczych (planowania, organizowania itd.) • są decyzjami w sprawie celów i sposobów dzia-łania osoby, która decyduje, ale także innych osób (tzw. dwuszczeblowość decyzji kierowniczych) dr hab. Jerzy Supernat

20. Myśli końcowe Decision-making is the specific executive task. Peter F. Drucker A decision is the action an executive must take when he has information so incomplete that the answer does not suggest itself. Arthur Radford dr hab. Jerzy Supernat