Hoofdstuk 5 |de Verenigde Staten worden een wereldmacht Par 5: De gemengde samenleving

1. Hoofdstuk 5 |de Verenigde Staten worden een wereldmacht Par 5: De gemengde samenleving

2. Samenleving • De Amerikaanse samenleving kent vele bevolkingsgroepen. Naast de blanke Amerikanen (ook weer onder te verdelen) bestaat de samenleving uit Latino’s en Afro Amerikanen. • Met name de laatste groep geldt in deze paragraaf als voorbeeld.

3. Voorbeeld • “Slaven zijn ons bezit. Je bezit moet je kunnen onderscheiden van anderen. Net als paarden. Daarom is brandmerken normaal.” • Leg uit dat hier sprake is van standplaatsgebondenheid.

4. De Reconstructie 1865-1877 • Na de Burgeroorlog kwam het zuiden onder militaire controle van federale troepen. • 1866: 14e amendement aangenomen (burgerrecht zwarte mannen) • Niet geaccepteerd door het Zuiden • Gevolg: bezetting Zuiden en gedwongen aanname van het amendement. • Reactie burgers: verzet • Oprichting KKK (KuKlux Klan - 1865) • Tegen rechten voor Freedmen • 1870: 15e amendement aangenomen (stemrecht zwarten) De zuidelijke generaal Nathan Bedford Forrest staat bekend als oprichter van de KKK

6. Einde reconstructie • 1877: President Hayes besluit tot terugtrekking federale troepen • tegenstanders gelijke behandeling zwarten aan de macht in het zuiden. • Alle mogelijke middelen ingezet om zwarte burgers als stemmers uit te sluiten. • Stemmen niet geteld • Lezen en schrijven • Terreur door o.a. de KuKlux Klan • Wat was trouwens het 13e amendement?

7. Politieke, economische en sociale ongelijkheid voor zwarte Amerikanen • Politiek: ontzeggen stemrecht (in de zuidelijke staten) • Economisch: vaak werkloos, anders slecht betaald, snel kans op ontslag • Sociaal: Segregatie • gescheiden wonen, werken en leven • In grote steden worden de aparte wijken ghetto’sgenoemd • Hier is sprake van veel sociale misstanden: armoede, geweld, schooluitval. South Bron NY 1964

8. Segregatie • Na 1877: segregatie in het Zuiden • Jim Crow-wettenafgekondigd (1887) • Geen verzet uit het Noorden (presidenten zijn bang om kiezers te verliezen), zie ook voorbeeld Roosevelt (blz. 135) • Hooggerechtshof (1896): segregatie is niet in strijd met grondwet, zolang basisvoorzieningen gelijk zijn.

9. Segregatie

10. Zwarten gaan zich organiseren Eind 19e eeuw: Booker T. Washington W.E.B. Du Bois 1909 - NAACP Wat is het belangrijke verschil tussen deze twee voorvechters voor zwarte rechten?

11. Acties voor burgerrechten • Vanuit de (zwarte) bevolking zelf • 1954: doorbraak rechtszaak: • Brown vs Board of Education of Topeka • Rassenscheiding binnen onderwijs in strijdmet de grondwet • 1955: Rosa Parks – volgende dia • 1957: Little Rock (Arkansas) • Gouverneur wil zwarte leerlingen niet toelaten op een blanke school. • Inzet Nationale Garde als federale troepen door president Eisenhower om binnentreden school af te dwingen (zie docu)

12. De Busboycot • 1955: NAACP lid Rosa Parks gearresteerd • Zij weigerde haar plaats in de bus af te staan aan een blanke. • Na de arrestatie Busboycot in Montgomeryo.l.v. dominee ML King • Hooggerechtshof: Rassenscheiding in openbaar vervoer in strijd met de grondwet. • Oprichting CivilRightsMovement • Geweldloos verzet, sit-ins • Reactie: politiegeweld en heropleving KKK • Sympathie voor activisten door televisiebeelden

13. Acties voor gelijke burgerrechten Vanuit de overheid • President Roosevelt (1933-1945) • Aandeel steunprogramma’s werklozen (wel een lagere uitkering) • Zwarten binnen de overheid. • Wel beperkt, vanwege kiezers, • President Kennedy (1961-1963) • Wetsvoorstel voor einde segregatie en bescherming stemrecht • President Johnson • CivilRights Act (1964) • VotingRights Act (1965)

14. Johnson ondertekent in het bijzijn van ML King de CivilRights Act

16. Strijdbaarheid • Martin Luther King was voor geweldloos verzet, maar dit werd vaak met geweld beantwoord door de politie of blanke tegendemonstranten. • Zwarte leiders als Malcolm X en StokelyCarmichael (Black Panthers) vonden dat de zwarte Amerikanen strijdbaarder moesten zijn. • Ontwikkelen nieuwe identiteit • Black is beautiful • Not Negro, not colored, but black!!

17. Burgerrechten en geweld • Nation of Islam – Malcolm X (tot 1964) • Wilde niets met blanken te maken hebben  uitgaan van eigen kracht. • Malcolm X vond MLK niet radicaal genoeg. • Malcolm X werd vermoord toen hij zich afkeerde van geweld en zwart racisme. • Black Panthers(1965) – StokelyCarmichael • Wees bereid om desnoods met geweld voor jezelf op te komen  • Frustraties zwarte bevolking leidden tot rassenrellen • 1968: moord ML King  wederom grote uitbarsting rellen in de VS, maar ook grote onvrede onder zwarte soldaten in Vietnam • Van insubordinatie, desertie tot ‘defragging’.

19. Vanaf de jaren ‘70 van de 20e eeuw • Verbetering verhoudingen in de VStussen Afro-Amerikanen en blanken • Grote groep bleef en blijft arm én in de ghetto’s, maar er stromen wel steeds meer Afro-Amerikanen naar een hogere plek op de sociale ladder, b.v. • Acteurs • Artiesten • Sporters • Politici  denk aan de huidige president! 1989: Generaal Powell hoogste militair van de VS. Zonder burgerrechtenbeweging ondenkbaar!