I.Uluslararası Üstün Yetenekliler Eğitimi Sempozyumu

1. I.Uluslararası Üstün Yetenekliler Eğitimi Sempozyumu Dr. Ruhi KILIÇ Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürü

2. Her bireyin fiziksel, zihinsel,sosyal ve kişisel özellikleri ve potansiyeli birbirinden farklılık gösterir. Üstün yetenekli bireyler; • Öğrenme hızı, • Bellek kapasitesi, • Yaratıcılık, • Kavrama vb. gibi özellikleri bakımından normal bireylerden farklılaşırlar.

3. Toplumu oluşturan bireylerin; • %95’i normal zeka, • %3’ü alt zeka, • %2’si üstün yetenekli olduğu kabul edilmektedir.

4. Üstün yetenekli bireyler; • Bir ülkenin sahip olduğu en önemli insan kaynağıdır. • Önemli gelişmeler ve ilerlemeler bu kaynağın etkin kullanımı ile mümkündür. • Bu nedenle üstün yetenekli bireylerin belirlenmesi, eğitilmesi ve istihdamı ülkemizin kalkınmasında ve ilerlemesinde önemli bir katkı sağlayacaktır.

5. Ülkemizdeki Çalışmalar • Enderun mektebi • 5245 sayılı “İdil Biret ve Suna Kan’ın yabancı memleketlere müzik tahsiline gönderilmesine dair Kanun” 07/07/1948 tarihli kanun ile ilk kez İdil BİRET ve Suna KAN yabancı ülkelerde öğrenim görmek için gönderilmiştir. • 6660 SayılıGüzel Sanatlarda Fevkalade İstidat Gösteren Çocukların Devlet Tarafından Yetiştirilmesi Hakkında Kanun 24.02.1956 tarihli 9242 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

6. Ülkemizdeki Çalışmalar • Fen Liseleri(1962 yılındaki Milli Eğitim Şurasında alınan karar doğrultusunda üstün yetenekli çocukların yetiştirilmesi amacıyla 1964 yılında kurulmuştur; 96 Fen Lisesi, 23.203 Öğrenci) • Anadolu Liseleri (991 Anadolu Lisesi, 410.000 Öğrenci) • Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi (57 AGSL, 10.134 Öğrenci) • Spor Liseleri (22 Spor Lisesi,3.386 Öğrenci) • Sosyal Bilimler Liseleri (18 SBL, 3.120 Öğrenci) • Bilim ve Sanat Merkezleri (59 BİLSEM ve 6942 Öğrenci )

7. Ülkemizdeki Diğer Çalışmalar; • Türk Eğitim Vakfı İnanç Türkeş Özel Lisesi (TEVİTÖL) • Beyazıt Ford Otosan İlköğretim Okulu

8. TEVİTÖL • TEVİTÖL özel yetenekli çocukların bireysel mutluluğa ve başarıya ulaşması için farklılaştırılmış eğitim almaları gereğinden hareketle 1993 yılında, Sezai Türkeş tarafından kurulmuştur. 2001 yılından bu yana, etkinliklerini Türk Eğitim Vakfı bünyesinde sürdürmektedir. • Okul her geçen gün ülkemize liderler yetiştirme misyonunu geliştirerek TEV’den de aldığı destekle programlarını ve projelerini güçlendirmektedir.

9. TEVİTÖL • Öğrenci seçimi 3 aşamalıdır: Bu aşamalar sırasıyla “Sınav” (bilgi ve yatkınlık içerikli), “Bireysel Değerlendirme” (zeka testi) ve “Gözlem Kampı”dır. • Bireysel değerlendirmede başarı sıralamasında önde gelen 120 öğrenci tam ve/veya kısmi burslu aday olarak gözlem kampına davet edilirler. • Gözlem kampında adaylar akademik alanların yanı sıra sanat, spor, takım çalışması, motivasyon, yaratıcılık, liderlik, yatılı okula yatkınlık gibi değişik aşamalarda değerlendirmeye tabi tutulur.

10. TEVİTÖL • Yatılı bir okul olan kurumda uluslararası bakalorya programı uygulanmakta olup hazırlık + 4 yıl eğitim verilmektedir. • Farklılaştırılmış ve zenginleştirilmiş bir programın uygulandığı okulda, etkinlikler ve proje çalışmalarıyla öğrencilerin potansiyellerini keşfetmeleri ve geliştirmeleri sağlanır. • Ayrıca üniversiteler, araştırma kurumları, fabrikalar ve sivil toplum örgütleriyle yapılan işbirlikleri sonucunda bireysel eğitim ve gelişimin zenginleştirilmesi amaçlanmaktadır.

11. TEVİTÖL • Okulda 36 farklı ilden 88’ı kız, 104’ü erkek öğrenci öğrenim görmekte dir. 42 tam zamanlı, 12 kısmi zamanlı öğretmenin görev aldığı kurumda 5 öğrenciye bir öğretmen düşmektedir. • İlk mezunlarını 2000 yılında veren okulun toplam 391 mezunu bulunmaktadır. Mezunlarının 81’I öğrenimlerini yurtdışında tamamlamışlar ya da sürdürmektedirler.

12. Üniversitelerde Yapılan Çalışmalar İnönü Üniversitesi Üstün Yetenekliler Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi Karabük Üniversitesi Üstün Yetenekliler Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Üstün Yetenekliler Eğitim Programları (UYEP) Anadolu Üniversitesinde ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde üstün yetenekli öğrenciler için yürütülmektedir. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi- Üstün Zekalılar Eğitim Anabilim Dalı 2002-2003 öğretim yılında üstün zekalı öğrencilere sınıf öğretmeni yetiştirmeye başlamıştır. Çocuk Üniversiteleri Ankara Üniversitesi İstanbul Üniversitesi

13. Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Aralık 2009’da toplananBilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK)19. toplantısında “Üstün Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı”nın hazırlanması kararını almıştır. BTYK strateji planındaki temel başlıklar: • Tanılama • Eğitim modelleri • İnsan kaynakları • Sürdürülebilirlik

14. Tanılama • Gözlem formu (Sınıf öğretmeni tarafından doldurulur) • Temel Kabiliyetler Testi (TKT 7-11) (Grup testi olarak uygulanır) • Wechsler Çocuklar İçin Zeka Ölçeği Revize (WISC-R) (6-16 yaş) (Bireysel test olarak uygulanır)

15. Tanılama Türkiye genelinde WISC-R eğitimi almış ve uygulama yapabilen toplam rehber öğretmen sayısı 430 dur. Rehber öğretmenlerin WISC-R eğitimi MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmektedir.

16. Tanılama • 2009-2010 yıllarında TKT 7-11 uygulaması yapılan öğrenci sayısı 60.820’dir. • Bilim ve Sanat Merkezlerine öğrenci seçimi için toplam 14.325 öğrenciye WISC-R uygulaması gerçekleştirilmiştir.

17. Eğitim Modelleri Bilim Sanat Merkezleri (BİLSEM) üstün yetenekli öğrenciler için Ülkemizdeki en kapsamlı Eğitim Modelidir. BİLSEM, ilköğretim ve ortaöğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve yetenek türlerine uygun eğitim almalarını sağlamak amacıyla açılmaktadır.

18. İlk BİLSEM 1994-1995 eğitim-öğretim yılında Ankara’da açılmıştır. • Eylül 2010 itibariyle 54 İl’de toplam 59 BİLSEM bulunmaktadır. • Toplam öğrenci sayısı 6942’dir.

19. İllere Göre Bilim ve Sanat Merkezleri

20. İllere Göre Bilim ve Sanat Merkezleri

21. İllere Göre Bilim ve Sanat Merkezleri

22. Gerçekleştirilen Kongreler Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi (23-25 Eylül 2004 MEB, Marmara Üniversitesi, Çocuk Vakfı) II. Ulusal Üstün Yetenekliler Kongresi (25-27 Mart 2009 Anadolu Üniversitesi) I. Uluslararası Üstün Yetenekliler Eğitimi Sempozyumu (23-24 Eylül 2010 MEB, KOÇ Üniversitesi, TEV)

23. Planlanan Çalışmalar • 4-8 Ekim Ankara Çalıştayı • TÜSSİDE Çalıştayı • Öğrenci Görüşleri • Stratejik Plan • Yasal Düzenlemeler

24. İnsan Kaynakları Üstün yetenekliler ile çalışan öğretmenlerin ve personelin eğitimi ve seçilmesi de özel bir süreç gerektirmektedir. Seçim Kriterleri; 25/07/2007 tarih ve 3562 sayılı makam onayı ile BİLSEM’lere atanacak öğretmenler için kriterler oluşturulmuştur: • Sicil notu • ALES • Lisans Üstü Eğitim • Yabancı Dil • Ulusal ve Uluslar arası proje deneyimi vb.

25. Bilim ve Sanat Merkezlerinin Alan Bazında Öğretmen Sayıları

26. Bakanlıkça Düzenlenen Hizmetiçi Eğitim Faaliyetleri

27. Gerçekleştirilen Hizmetiçi Eğitimler; 2006-2009 Yılları arasında Bilim ve Sanat Merkezi yönetici ve öğretmenlerinden toplam 392 kişi Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünce düzenlenen hizmet içi eğitim faaliyetlerinden yararlanmıştır.

28. Sürdürülebilirlik • Yasal düzenlemeler Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Yönetmeliği - 06/07/1962 tarihli ve 11162 sayılı Resmi Gazete Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği - 31 Mayıs 2006- 26184 Sayılı Resmi Gazete MEB Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi - 25 Ocak 2007- 4 Sayılı TTK Kararı • Toplumsal farkındalık • Sivil Toplum Kuruluşları

29. Ülkemiz Açısından Kazançlar • Ekonomi: Türkiye’nin gelişmiş ekonomiler arasına girmesi • Eğitim: AB ve OECD ülkeleri arasında ilk 10’a girmesi • Bilim ve Sanat: NOBEL 2023’e aday bilim insanları yetişmesi • Toplumsal Kalkınma ve Liderlik

32. Teşekkürler…. Dr. Ruhi KILIÇ Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürü