1.01k likes | 3.35k Views
Ekokardiyografi ile Sağ Kalp Değerlendirmesi. Prof.Dr.Hakan Tezcan Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Türk Toraks Derneği Yoğun Bakım Sempozyumu, Yoğun Bakımda Eko Kursu İstanbul, Ekim 2011. Teknik. Sınırlılıklar Çoklu akustik pencerede inceleme yapılmalı
E N D
Ekokardiyografi ile Sağ Kalp Değerlendirmesi Prof.Dr.Hakan Tezcan Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Türk Toraks Derneği Yoğun Bakım Sempozyumu, Yoğun Bakımda Eko Kursu İstanbul, Ekim 2011
Teknik • Sınırlılıklar • Çoklu akustik pencerede inceleme yapılmalı -parastenal uzun eksen ( RV inflow-outflow) -parasternal kısa eksen -apikal 4 boşluk -subkostal pencere • Mutlaka incelenmesi gereken parametreler RV,RA boyutları RV sistolik fonksiyonu (TAPSE,FAC) PASP, IVC çap-kollapsı ile RAP tahmini (Diğer; PADP, RV diastolik fonksiyonlar) • Sonuç sadece normal değerler referans alınarak değil tüm çalışmanın yorumlanmasıyla ve kanaatle oluşturulmalı
RA boyutları Apikal 4 boşlukta, ventrikül sistolü sonunda ölçülür RA alanı>18 cm2 RA major-axis>53 mm RA minor-axis>44 mm olması dilatasyon belirtisi
İnferior Vena Cava • Subkostal • Çap ve inspiratuar kollaps ölçümü • Expiryum sonunda
IVC • IVC çapı • IVC collapsibility index (max çap exp-min çap insp) x 100 max çap exp hipervolemi ile korele ANP düzeyleri ile korele
Hepatik ven akım velositeleri(pulsed-Doppler ile) Hepatik ven akım paterni; normalde sistolik predominans vardır RV dolum basınçları arttığında sistolik velosite azalır diyastolik artar, ters akımlar belirginleşebilir Pulmoner hipertansiyonda diyastolik ters akım artar, solunumla fazla varyasyon göstermez Ciddi TY varlığında belirgin sistolik ters akım izlenir
Restriktif kardiyomiyopati (sol üst) • Konstriktif perikardit (sağ üst) • Pulmoner hipertansiyon (sol alt) • Ciddi TY (sağ alt)
RA basıncı tahmininde IVC IVC çapıKollapsRA basıncı <2.1 cm >%50 3 mmHg (0-5) Normal >2.1 cm <%50 15 mmHg(10-20) Yüksek -Diğer durumlarda ortalama 8 mmHg (5-10)alınabilir -Genç atletlerde dilate olabilir (basınçlar normal olsa da) -Ventilatör altında IVC dilatedir ve kollabe olmayabilir, RAP tayininde bu kriterler kullanılmaz, hepatik ven akım velositesi işe yarayabilir IVC<12mm ise RAP<10 mmHg gibi düşünülebilir IVC çapı düşük ve kollabe ise hipovolemi göstergesi
RV boyutları • En iyi apikal dört boşlukta, diyastol sonu • Maksimum çap alınmalı
Bazalde> 42 mmMid seviyede>35 mmLongitudinal >86 mm olması RV dilatasyon belirtisiStandart apikal 4 boşlukta RV< 2/3 LV boyutları Basınç ve volüm yüklenmesinde dilate olabilirPrognostik belirteç
RV çıkış yolu(RVOT) • Sol parasternal uzun ve kısa eksende ve subkostal pencerede • Diyastol sonu, QRS üzeri proksimalde >33 mm (PLAX) distalde >27 mm olması RVOT dilatasyonu
RV duvar kalınlığı • Subkostal veya sol parasternal • M-mode veya 2-D • Diyastolde • >5 mm kalınlık hipertrofiyi gösterir • RV basınç yüklenmesi,hipertrofik kardiyomiyopati
RV sistolik fonksiyonu • TAPSE (tricuspid annuler plane systolic excursion) Tricuspid annular motion (TAM) • 2-D FAC (fractional area change) • Diğer; -Doku Doppleri(S’<10 cm/sn),triküspid lateral anular peak sistolik velositesi -3-D RVEF -Strain/strain rate -RIMP(RV index of myocardial performance) • 2-D RVEF (önerilmiyor) • Eko dışında radyonüklid çalışma, MR ile de EF tayini mümkün • Vizüel değerlendirme değerli
TAPSE • <16 mm; RV disfonksiyon (M-mode ile) • Longitudinal fonksiyonu gösterir • Radyonüklid EF çalışması, FAC, 2-D EF ile iyi korele • Ancak sadece tek segmenti dikkate alarak tahmin ediyor (tüm ventrikülü değil) • Rutin kullanımda öneriliyor
Fraksiyonel alan değişimi2-D FAC • FAC<%35; RV sistolik disfonsiyonu gösterir • Traseler çizilirken trabekülasyonlar, triküspid kapak,kordalar dikkate alınmaz • %FAC= 100 X (diyastol sonu-sistol sonu alan) diyastol sonu alan • Pulmoner emboli ve MI sonrası prognostik değeri var
RV diyastolik disfonksiyon • RV sistolik fonksiyonları bozulmadan, RV dilatasyonu veya RV hipertrofisi henüz ortaya çıkmamışken erken bulgu olarak diyastolik disfonsiyon saptanabilir • TV inflow pulsed-Doppler (apikal 4 boşluk) • Doku Doppleri; triküspid lateral anulusdan • Hepatik ven pulsed-Doppler • IVC çap ve kollapsı • RA boyutları -E/A <0.8 ; bozulmuş relaksasyon (yaşlanmayla da bozulabilir) -E/A 0.8-2.1 , E/E’>6 , hepatik venlerde belirgin diyastolik akım predominansı; pseudonormal dolum paterni -E/A >2.1 ve Dec.time<120 ms; restriktif dolum paterni Not: Ölçümler normal solunum sırasında, expiryum sonunda , 5 ölçüm ortalaması alınır AF, Ağır TY varlığında güvenilir değil
RV diyastolik disfonksiyon • Pulmoner emboli • PA hipertansiyonu • KOAH • Sigara • RCA bağlı MI veya iskemi • Akut hipoksi • Kardiyomiyopatiler(hipertrofik,aritmojenik RV kardiyomiyopati) • Sistemik hastalıklar (HT,DM,Hipotiroidi) • Romatizmal hastalıklar (RA,SS) • Yaşlanma
Pulmoner /RV sistolik basınç • TY velositesi üzerinden,RA basıncı eklenerek hesaplanır (RVOT obstrüksüyonu olmadığı hallerde RVSP=SPAP) • RVSP= 4(V)2 (simplified Bernoulli Equation) + RA basıncı • Farklı pencerelerden en hızlı TY jet (m/s) bulunarak Sweep-speed 100 mm/s Sinyal zayıfsa ajite edilmiş SF kullanılabilir • Genel olarak peak TY velositesi 2.8-2.9 m/sn ; PASP :36 mmHg tekabül eder (RAP 3-5 mmHg iken)
Sistolik pulmoner arter basıncıSPAP • PASP; -yaş ve obesite ile yüksek olabilir -stroke volümü ve kan basıncı ile de ilişkilidir (kan basıncı rapora yazılmalı) -sol kalbin sistolik ve diyastolik fonksiyonları da etkiler • Artmış PASP her zaman artmış PVR göstergesi değil • Ağır TY varlığında Bernoulli denklemi ile hesaplama RA-RV gradientini düşük verebilir
Egzersizde SPAP • Normal kişilerde egzersiz ile stroke volum artarken PVR düşer • Normalde egzersiz ile SPAP<43mmHg, yaşlılarda ve sporcularda daha yüksek olabilir • Yatarken pedal çevirmek uygun metod • Egzersize pulmoner hipertansif cevap PH,kalp yetmezliği ve kapak hastalıklarında saptanabilir • KOAH’lı hastalarda pulmoner vaskuler yatak kapasitesi sınırlı, hem SPAP hem PVR artar
Pulmoner arter diyastolik basıncı • Diyastol sonu pulmoner yetmezlik velositesi üzerinden hesaplanabilir • Modifiye Bernoulli denklemi PADP=4x(diyastol sonu PY velositesi)2 + RA basıncı
Ortalama pulmoner arter basıncı • Sistolik ve diyastolik basınçlardan; Mean PAP=(SPAP/3)+(2PADP/3) • Pulsed Doppler ile sistolde RVOT/Pulmoner arter akselerasyon zamanı (AcT) üzerinden; Mean PAP=79-(0.45xAcT) (Mahan’s denklemi) • AcT ne kadar kısa ise PAP ve PVR o kadar yüksek (kalp hızı 60-100/dk iken, kardiyak output da etkiler) • Erken diyastolik (CW Doppler)PY velositesi üzerinden de hesaplanabilir; 4x(erken diyastolik PY velositesi) 2 + RA basıncı • Birkaç ayrı metodla hesaplanmalı
Pulmoner arter ortalama basınç1 ve diyastolik2 basınçların hesaplanması
Pulmoner vasküler rezistansPVR • Artmış SPAP her zaman yüksek PVR yi göstermez • PA basınç artışının artmış pulmoner akıma mı, yoksa pulmoner vasküler hastalıklara mı bağlı olduğunu gösterir • PVR indeksi = Peak TR velositesi (msn)/ RVOT VTI (cm) (normalde ≤ 0.15) • Transplant hastaları için önemli • Rutin kullanıma önermek için yeterince kanıt yok, invazif ölçümün yerini tutmaz • Normal<1.5 Wood units (120 dynes-cm/s2 ) > 3 Wood units (240 dynes-cm/s2 ) olması belirgin PH gösterir
PVR hesaplaması PVR (Wood Units)= (TR max velositesi/VTIRVOT x 10 + 0.16 TRV/VTI <0.2 ; PVR<2 WU gösterir J Am Coll Cardiol 2003;41:1021
PH ve Kronik Cor pulmonale • RV dilatasyonu • RV hipertrofisi • RV disfonksiyonu, hipokinezi • D-şeklinde septum, paradoksik septal hareket • Sağ atriyal dilatasyon • Dilate inferior Vena Cava • IVC plethora (inspiratuar kollapsın bozulması) • Doppler bulguları (diyastolik ters akım bulguları)
TY • Normal kişilerde de eser/hafif derecelerde görülebilir • Mitral yetmezliğinin Doppler çalışması ile benzer • Ciddi TY göstergeleri -Renkli akım ile regürgitan jet alanı ≥ %30 RA alanı olması -Hepatik vende belirgin ters sistolik venöz akım -Triküspid inflow velositesi ≥1.0 ms -Anulus dilatasyonu ≥ 4 cm -Vena contracta genişliği ≥6.5mm , efektif regürgitan orifis ≥0.4 cm2, regürgitan volum ≥45 ml olması